poł. XIX w., utrzymanego na dobrym poziomie artystycznym, ze starannie wykonanym detalem architektonicznym, polichromią i wyposażeniem.

Historia

Ołdrzychowice Kłodzkie wzmiankowane w 1342 r., a kościół w 1384 r. Nowy zbudowany i poświęcony w 1481 r. W latach 1550–1622 protestancki, od 1622 r. ponownie katolicki, pw. Św. Katarzyny, w 1631 r. w stanie dobrym, jednowieżowy. Częściowo zniszczony w pożarze w 1699 r. W 1732 r. powiększony, przebudowany. W 1735 r. ozdobiony freskami Franza Hoffmanna (żywot Św. Katarzyny). Barokowy kościół z prezbiterium zamkniętym prosto, z wyższym, trójprzęsłowym korpusem, w który wbudowana wieża oraz z elewacjami z podziałem ramowym. Po 1768 r. kościół wyłącznie pw. Św. Jana Chrzciciela. Przebudowany radykalnie w 1867 r. Prezbiterium zamknięte trójbocznie. Dodany transept, co częste w śląskiej architekturze sakralnej 2 poł. XIX w. Korpus kościoła powiększony o przęsło i o wieżę z dwiema przybudówkami. Przekształcona też przybudówka przy prezbiterium (z zakrystią i z lożą patronacką na piętrze). Kościół przebudowany w stylu arkadowym nawiązującym do architektury romańskiej (wykroje otworów, fryz arkadowy, uproszczone formy portali) łączonym z neogotykiem (zamknięcie prezbiterium, transept, przypory, naśladownictwo wyglądu gotyckich sklepień, kwiatony). Dalsze prace prowadzone do r. 1879. W 4 ćw. XIX w. wykonana polichromia wnętrza złożona z przedstawień figuralnych (akademizm) oraz z polichromii dekoracyjnej. Po 1945 r. kościół remontowany. W 1967 r. wymienione okna w nawie, a w 1970 r. polichromia odnowiona przez górnośląskiego malarza Józef Machwica († 1974). Uzupełniona postaciami świętych, nowymi szlakami na gurtach sklepiennych nawy i naturalistycznym ornamentem roślinnym. W 2009 r. polichromia ponownie poddana renowacji, z odtworzeniem oryginalnych jej fragmentów zamalowanych po 1945 r.

Opis

Kościół orientowany, murowany, tynkowany, na planie krzyża łacińskiego, z transeptem i przyporami. Trójbocznie zamknięte prezbiterium i korpus prawie tej samej wysokości, nakryte wspólnym dachem. Przed fasadą z trójkątnym szczytem czworoboczna wieża z kamiennym portalem. Nad nim gotycka wimperga (Veraicon) z 2 poł. XV w. Trzon wieży zwieńczony uskokowo kształtowanym fryzem arkadowym. Górna kondygnacja wieży ośmioboczna z fryzem oraz z profilowanym gzymsem na konsolach. Nakryta ostrosłupowym hełmem. Elewacje kościoła zwieńczone profilowanym gzymsem koronującym przechodzącym w obramienia boków trójkątnych szczytów fasady i transeptu, które dodatkowo zwieńczone kamiennymi kwiatonami. Portale zewnętrzne wgłębne, tynkowe lub kamienne, częściowo profilowane. Wnętrze prezbiterium nakryte sklepieniem krzyżowo-żebrowym z profilowanymi żebrami lub sklepieniem kolebkowym o zaostrzonej strzałce, z lunetami i z dekoracyjnymi żebrami. Ściany prezbiterium ozdobione dekoracyjną polichromią o strefowej kompozycji, w duchu ogólnie pojmowanego malarstwa romańskiego. W dolnej strefie arkady wypełnione wzorzystymi draperiami, a w górnej — mniejsze arkady z chrześcijańską symboliką. Strefy polichromii wydzielone ozdobnymi szlakami. Powyżej ściany tarczowe z przedstawieniami: kazania św. Jana Chrzciciela na pustyni i spotkania Św. Jana Chrzciciela z Jezusem. Sklepienie z gwiazdami i malowanymi żebrami. W oknach witraże wykonane w 1867 r. we wrocławskim warsztacie witrażowniczym. Prezbiterium otwarte ku skrzyżowaniu kościoła wydzielonemu czterema podobnymi arkadami (łącznie z łukiem tęczowym). Skrzyżowanie nakryte sklepieniem konchowym z czterema lunetami i z układem dekoracyjnych żeber dla zaznaczenia rysunku gotyckiego sklepienia gwiaździstego. Ramiona transeptu i nawy nakryte sklepieniem o zaostrzonej strzałce, krzyżowym z gurtami, na które nałożone dekoracyjne żebra. Chór muzyczny dwukondygnacjowy, drewniany z marmoryzowanymi, neoklasycystycznymi kolumnami i z pełnymi balustradami o falistym wykroju wykonanymi w stylu historyzmu. Dolne partie ścian transeptu i nawy zdobione ornamentem dywanowym i boniowaniem. Wyposażenie kościoła neobarokowe, głównie z lat ok. 1863–ok. 1870. Złożone z ołtarzy architektonicznych, głównego i dwóch bocznych, z ambony (3 ćw. XIX w.) oraz z zespołu rzeźb z konsolami i z zapleckami umieszczonych przy filarach transeptu i nawy. Prospekt organowy wykonany w stylu historyzmu (1884).

Zabytek dostępny przez cały rok.

Oprac. Iwona Rybka-Ceglecka, OT NID we Wrocławiu, 08.12.2016 r.