Rozbudowany w 1925 r. jest przykładem architektury sakralnej w zachodniej Wielkopolsce.

Historia

Parafia rzymsko-katolicka pw. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy w Nowym Tomyślu wydzielona z parafii Wytomyśl i Zbąszyń 1.04. 1924 r.. Erygowana została dekretem arcybiskupim z dnia 24.06.1925 r. Organizatorem parafii był ks. Stanisław Kuliszak. Wcześniej, z inicjatywy mieszkańców, staraniem notariusza Wojciecha Barteckiego wzniesiono kaplicę, na działce nr 69 (ok. 30 arów), usytuowanej przy głównej ulicy miasta, przekazanej na ten cel przez małżeństwo Walentyny i Walentego Kupczyk. W ciągu roku (1894-95) powstała świątynia w stylu neoromańskim, nazywana kaplicą, wzniesiona wg projektu budowniczego Hausenfelder. Konsekracja kaplicy odbyła się 3.03.1896 r. Krótko po powstaniu parafii w 1925 r. przystąpiono do powiększenia kaplicy. Projekt rozbudowy wykonał Michał Preisler, projektant wielu realizacji w Nowym Tomyślu i okolicy, pełniący również funkcje powiatowego i miejskiego budowniczego. Istniejącą świątynię, znacznie powiększono dobudowując przęsło frontowe od wschodu, obok stawiając wieżę oraz kaplicę pomiędzy wieżą a zakrystią. W latach 1994-1995 przeprowadzono prace remontowo-konserwatorskie we wnętrzu oraz naprawiono więźbę dachową wieży i mechanizm zegara.

Opis

Kościół usytuowany w południowej części miasta, przy ul. Piłsudskiego, zajmuje niedużą działkę położoną pośród zabudowy mieszkaniowej. Szczytową elewacją frontową, zwrócony jest do ulicy. Od pn. sąsiaduje z budynkiem probostwa, od zach. z nowym budynkiem mieszczącym salkę katechetyczną.

Kościół jest budynkiem wzniesionym na rzucie wydłużonego prostokąta, z wyodrębnionym prezbiterium zamkniętym trójbocznie. Od północy do nawy przylegają: kwadratowa wieża, kaplica i zakrystia. Zwartą oszkarpowaną bryłę kościoła nakrywają wysokie dachy dwuspadowe, oddzielne, dla nawy pierwotnej kapicy i przęsła dobudowanego (w 1924 r.) od wschodniej strony. Pozostałe dachy: wielopołaciowy nad prezbiterium, połaciowy nad kaplicą i dwuspadowy nad zakrystią, pokryte są dachówką, tylko dach nad prezbiterium i wieżą blachą cynkową.

Kościół jest budynkiem murowanym z cegły, z użyciem ciosów kamiennych w partii fundamentów i cokołu. Otynkowane lica ścian zewnętrznych, rozdzielane są przez uskokowe szkarpy, fryz arkadowy w szczytach oraz opaski wokół okien wykonane z cegły klinkierowej. Wnętrza tynkowane, w nawie widoczna drewniana więźba dachowa konstrukcji kleszczowej, osobna w części starszej i w podobnym stylu utrzymana w części nowszej. W prezbiterium sklepienie o kozubach drewnianych z narzutką cementową na siatce drucianej. W pozostałych pomieszczeniach stropy drewniane belkowe.

Elewacje w całości obiega kamienny cokół. Wszystkie otwory okienne i drzwiowe zamknięte półkoliście. Fasadę wschodnią akcentują trzy, symetrycznie rozmieszczone wejścia nad którymi w osi znajdują się: blenda triforyjna z figurą Chrystusa po środku, powyżej okrągłe okno. Całość wieńczy trójkątny szczyt, artykułowany fryzem arkadowym. Powyżej widoczny fragment szczytu pierwotnej kaplicy, ozdobiony analogicznie fryzem arkadowym. Oszkarpowane prezbiterium wieńczy gzyms z wydatnym fryzem. W każdej ścianie prezbiterium okno zamknięte półkoliście, dwa skrajne powiększono znacznie je wydłużając. Elewację zach. zakrystii, jednoosiową, jednokondygnacyjną, ze znajdującym się pośrodku triforyjnym oknem z opaską ceglaną oraz umieszczonym powyżej okrągłym oknem, wieńczy trójkątny szczyt z fryzem schodkowym. Elewację północną w części empory organowej i wieży oszkarpowano, w kaplicy i zakrystii wprowadzono lizeny. Otwory okienne analogiczne do poprzednich elewacji rozmieszczone są nieregularnie. Przeciwnie w oszkarpowanej elewacji pd. gdzie okna i blendy rozmieszczone są regularnie. W pd.-wsch. narożniku do kościoła przylega klatka schodowa prowadząca na emporę organową. Nad całością dominuje kwadratowa, pięciokondygnacyjna wieża, otynkowana, w narożach wzmocniona, ceglanymi pięcioskokowymi przyporami, nakryta hełmem namiotowym z ośmioboczną sygnaturką. Wszystkie otwory okienne w wieży, analogiczne, zamknięte są łukiem pełnym, gzyms wieńczący wieżę osiowo wyłamany, mieszczący na każdej ścianie tarczę zegarową.

Jednonawowe wnętrze kościoła, rozbudowane o przęsło od strony wsch., zamka od zachodu jednoprzęsłowe prezbiterium. Prezbiterium nakrywa sklepienie złożone, podzielone profilowanymi żebrami, wspartymi na konsolkach. Pomiędzy nim a nawą półkolisty łuk tęczowy o szerokim gurcie. Nawę jednoprzestrzenną ograniczona od wschodu arkada o łuku koszowym, od kaplicy bocznej dwie arkady, zamknięte łukiem pełnym.

Wystrój wnętrza współczesny. Ołtarz główny wykonał Zygmunt Gromadziński i Roman Czeski.

Zabytek dostępny. Możliwość zwiedzania wnętrza świątyni po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym. Bliższe informacje oraz godziny Mszy Św. podane są na stronie internetowej Archidiecezji Poznańskiej, www.archpoznan.pl

oprac. Radomiła Banach, OT NID w Poznaniu, 12-11-2015 r.