Na szczególną uwagę zasługuje związana z nim tradycja corocznego poświęcania zwierząt gospodarskich i oddawania ich opiece św. Rocha w trakcie sierpniowego odpustu, której obrzęd i uroczystości wpisane zostały na krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO.

Historia

Królewskie miasto Mikstat, pierwotnie położone na terenie dzisiejszej wsi Komorowo, uzyskało prawa miejskie w 1366 roku. W roku 1479 uległo całkowitemu zniszczeniu i zostało odbudowane w innym, obecnym miejscu. Ponowny akt lokacyjny dla Mikstatu wydał w 1528 król Zygmunt Stary. Kościół cmentarny pw. św. Rocha wzniesiony został w 1773 r., a następnie został odbudowany po pożarze w 1788 roku. Wielokrotnie przeprowadzono w nim remonty, m. in. w 1873, 1953, 1971 i 1986 roku. Praktykowany do dziś zwyczaj poświęcania zwierząt gospodarskich w trakcie sierpniowego odpustu św. Rocha (wspomnienie liturgiczne świętego przypada na 16 sierpnia) sięga początkami XVII wieku, kiedy to według lokalnej tradycji św. Roch uchronił miasto przed zarazą. Uroczystości ku czci Św. Rocha z obrzędem błogosławieństwa zwierząt zostały wpisane na krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO.

Opis

Kościół pw. św. Rocha położony jest na cmentarzu zlokalizowanym w pd. części Mikstatu, na wzgórzu zwyczajowo zwanym Wzgórzem Cmentarnym lub Wzgórzem Świętego Rocha. Został wzniesiony z drewna w konstrukcji zrębowej na planie krzyża greckiego. Prezbiterium i ramiona boczne pseudotranseptu zamknięte są trójbocznie. Od pn. do prezbiterium i od pn. do transeptu przylega zakrystia wzniesiona na planie kwadratu. Przy zach. ścianie nawy wznosi się wieża konstrukcji słupowej zwieńczona dachem namiotowym. Dwuspadowe dachy pokryte są gontem. Na skrzyżowaniu nawy z ramionami transeptu, na dachu wznosi się wieżyczka na sygnaturkę z blaszanym cebulastym hełmem z latarnią. Wnętrze kościoła nakryte jest stropem zdobionym polichromią z przedstawieniami świętych. Chór kościelny wsparty jest na dwóch słupach. Wyposażenie kościoła stanowią m. in. barokowy ołtarz główny oraz boczny z 1785 roku.

Uroczystości odpustowe ku czci Świętego Rocha połączone z obrzędem błogosławieństwa zwierząt związane są z legendą opisującą wezwanie do modlitwy o uzdrowienie skierowane przez św. Rocha, który pojawił się w tym miejscu jako mężczyzna w czarnym kapeluszu z laską pielgrzymią i psem u boku, do mieszkańca Mikstatu wiozącego chorą żonę do Ostrzeszowa w trakcie panującej w mieście epidemii cholery. Chora ozdrowiała, a mieszkańcy uznali, że św. Roch uchronił mieszkańców miasta wraz z ich inwentarzem gospodarskim przed zarazą. Dzięki międzypokoleniowemu przekazowi uroczystości błogosławieństwa zwierząt, które mają wotywny charakter, odprawiane są od 300 lat (najstarszy potwierdzający je dokument pochodzi z 1705 roku) przy kościele św. Rocha, wzniesionym w miejscu objawienia się świętego.

Obrzęd błogosławieństwa przeprowadzany jest po porannej mszy wotywnej. Opiekunowie zwierząt przeprowadzają je przed stojącym przy bramie cmentarza kapłanem, który je błogosławi poprzez pokropienie wodą święconą. Pierwotnie procesja tworzona była przez mężczyzn, prowadzących duże zwierzęta hodowlane: głównie konie, bydło, owce, kozy i niekiedy trzodę chlewną. Obecnie biorą w niej również udział kobiety i dzieci, które przynoszą także swoje zwierzęta domowe.

Kościół dostępny dla zwiedzających z zewnątrz.

Oprac. Tomasz Łuczak, OT NID Poznań, 18-06-2017 r.