Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

sukiennice, ob. dom mieszkalny - Zabytek.pl

sukiennice, ob. dom mieszkalny


budynek użyteczności publicznej XVIII w. Międzylesie

Adres
Międzylesie, Wojska Polskiego 4

Lokalizacja
woj. dolnośląskie, pow. kłodzki, gm. Międzylesie - miasto

Budynek sukiennic w Międzylesiu jest przykładem miejskiego domu podcieniowego często występującego w przeszłości w Czechach i na Śląsku.

Ma wartości historyczne i kulturowe, a także artystyczne. Świadczy o umiejętnościach lokalnych budowniczych i kamieniarzy czynnych na Ziemi Kłodzkiej.

Historia

Miasto Międzylesie i ośrodek administracyjny tzw. państewka międzyleskiego, wzmiankowane po raz pierwszy w 1294 r. W XIV w. czynne w Międzylesiu ławy mięsne, chlebowe i rybne. Rozwinięte rzemiosło cechowe, handel. W XVI w. rozwijany intensywniej przemysł bławatny. Wyroby z lnu produkowane chałupniczo, m.in. przez kmieci uprawiających len, wyrabiających przędzę i sprzedających ją izbie skarbowej w Kłodzku, dominium i od 1600 r. międzyleskiemu cechowi tkaczy. Handel wyrobami ze lnu prowadzony już w XVI i XVII w. W 2 poł. XVIII w., po zajęciu Śląska przez Prusy rozkwit przemysłu bławatnego. W 1742 r. wydane ordunki dotyczące warunków produkcji wyrobów bławatnych i handlu nimi pod kontrolą państwa. W związku z tym w miejscowościach pd. części Ziemi Kłodzkiej intensywnie rozwijana w 2 poł. XVIII w. działalność kupców bławatnych, w tym Ludwigów z Międzylesia mających szerokie kontakty handlowe w Europie i prowadzących handel z Ameryką. Ludwigowie również pośrednio wytwórcami wyrobów bławatnych ze względu na posiadanie wykorzystywanych w cyklu produkcyjnym bielników, foluszy, zakładów apretury i manufaktur. Obecnie na Ziemi Kłodzkiej i na Śląsku zachowane świadectwa intensywnego rozwoju w XVIII w. nowożytnego przemysłu włókienniczego. To domy handlowe rodzin kupieckich (prywatne sukiennice) oraz np. zespoły domów tkaczy w Międzylesiu lub Chełmsku Śląskim. W Międzylesiu własnością zamożnych Ludwigów cztery domy: w tym dom handlowy, tzw. sukiennice przy ul. Wojska Polskiego 4, powstałe po wielkim pożarze miasta z 1776 r. Z połączonych trzech starszych kamienic szczytowych utworzony wydłużony budynek kalenicowy z wysokim dachem ze strychem-magazynem. Ze względu na znaczne wydłużenie domu dwie klatki schodowe doświetlone świetlikami. Fasada z podcieniem dla potrzeb handlu domowego, ujednolicona, wieloosiowa, z wystrojem utrzymanym w stylu późnego baroku. Efekt reprezentacji uzyskany dzięki skali budynku, bogatemu wystrojowi fasady oraz wystrojowi podcienia uzupełnionemu pierwotnie rzeźbą figuralną i dekoracyjną polichromią. Architektura podcienia budynku bliska ujęcia dolnej kondygnacji ganku łączącego pałac i kościół w Międzylesiu, a oprawy okien podobne do obramień okien tutejszej kamienicy rynkowej nr 17. Sukiennice remontowane i przebudowywane w XIX w. Przed 1969 r. rozebrana pn.-wsch., większa ich część. Zachowany pd.-zach. czteroosiowy fragment sukiennic.

Opis

Dom handlowy (sukiennice) Ludwigów usytuowany blisko centrum Międzylesia. Murowany z kamienia i cegły, tynkowany, z kamieniarką. Pierwotnie na planie wydłużonego prostokąta, z podcieniem w przyziemiu, dwukondygnacjowy, nakryty wysokim dachem dwuspadowym z naczółkiem oraz z dwoma murowanymi, wieżowymi świetlikami z hełmami. W przyziemiu budynku podcień ze sklepieniem kolebkowym z lunetami otwarty w fasadzie półkolistymi arkadami w listwowych obramieniach. Arkady oparte na kamiennych filarach z rytą dekoracją płycinową (tablaturą). Otwory w podcieniu w kamiennych uszakowych obramieniach. Trzynastoosiowa fasada z pasowym gzymsem, zwieńczona profilowanym gzymsem koronującym. W partii I piętra dzielona pionowymi, prostokątnymi płycinami z dekoracją ornamentalną. Okna z sarkofagowymi płycinami podokiennymi. Ujęte uszakowymi obramieniami zwieńczonymi naczółkami. Obecnie zachowana tylko czteroosiowa część budynku ze sklepionym podcieniem i z reliktami wystroju elewacji: oprawą arkad podcienia, gzymsowaniem i obramieniami otworów.

Zabytek dostępny przez cały rok.

oprac. Iwona Rybka-Ceglecka, OT NID we Wrocławiu, 02-11-2015 r.

Dane obiektu zostały uzupełnione przez użytkownika Jarosław Bochyński (JB).

Rodzaj: budynek użyteczności publicznej

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_02_BK.74307, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_02_BK.93900