kamienica z oficyną boczną - Zabytek.pl
Adres
Lublin, Grodzka 3
Lokalizacja
woj. lubelskie, pow. Lublin, gm. Lublin
Wyróżnia ją dekoracja malarska ścian oraz belkowanych stropów.
Historia
Kamienica została wzniesiona zapewne w XV w. i przebudowana ok. 1540 r. Była wówczas własnością Jana Lubomelskiego. Mimo jej ustawienia frontem do ulicy Grodzkiej określano ją wówczas jako kamienicę „Tylną”, powiązaną z główną posesją Rynek 8 (kamienicą „Przednią”). Zwana też była „Przechodnia”, gdyż mimo wąskiej działki, charakteryzowała się szeroką przejezdną sienią, pozwalającą na swobodną komunikację z tyłami obu nieruchomości. W czasie wielkiego pożaru Lublina (1575) zapewne została zniszczona, następnie w niedługim czasie odbudowana, dzięki Erazmowi Lubomelskiemu. Z tego czasu częściowo zachowały się dwie izby na piętrze, usytuowane we frontowym trakcie. Na przestrzeni lat budynek znajdował się między innymi w rękach: Zaborowskich, Schirerów, Makarowiczów, Rzeszotkowskich, czy Hussarów.
Po 1670 r. fasada budynku otrzymała oskarpowanie ciągłe. Być może wówczas wbudowano pomieszczenie sklepowe w szeroką pierwotnie, przejazdową sień. W XVIII w. stan obiektu był bardzo zły. Prawdopodobnie obiekt poddano restauracji i przebudowano nadając mu cechy stylu klasycystycznego. Kolejne prace miały miejsce w II poł. XIX w. Budynek nadbudowano tworząc trzecie piętro. Na pocz. XX w. wśród właścicieli wymieniani są Bercik Cygielman, Krygier oraz Abram, Fiszel i Mendel Mańczyk oraz Sura Ryfka Bez. Mieszkali tu głównie Żydzi (kupcy, rzemieślnicy i przemysłowcy). Funkcjonowały dwa sklepy oraz zakład mechaniczny. Kamienica zniszczona została w czasie okupacji niemieckiej oraz zaniedbana w okresie powojennym, następnie wyremontowana, obecnie jest siedzibą m. in. Stowarzyszenia Architektów Polskich i Galerii „Labirynt” oraz kwartalnika „Akcent”. Oficyna powstała zapewne przed 1728 r.
Opis
Kamienica usytuowana w zabudowie zwartej wschodniej pierzei ul. Grodzkiej. Murowana z kamienia wapiennego i cegły, otynkowana założona na planie prostokąta z pierwotnie szeroką sienią przelotową od pd. (obecnie z wbudowanym w nią pomieszczeniem dostępnym z sieni). Układ wnętrz pierwotnie dwudzielny, obecnie trójdzielny, dwutraktowy ( na piętrze trójtraktowy) z klatką schodową w trakcie tylnym. Bryła trójkondygnacjowa, nakryta dachem dwuspadowym, podpiwniczona (dwie kondygnacje piwnic). Sień kryta sklepieniem kolebkowo-krzyżowym. W pomieszczeniach sklepienia kolebkowe z lunetami, stropy belkowe i płaskie. Klatka schodowa trójbiegowa.
Fasada czterokondygnacjowa, trójosiowa, asymetryczna z odsuniętą na pn. skrajną osią (z otworem okiennym zamkniętym odcinkowo w parterze). Kondygnacje oddzielone profilowanymi gzymsami. Nad parterem pokrytym dachówką. Otwór wejściowy zamknięty półkoliście w skrajnej osi od pd. Otwory okienne prostokątne w opaskach na I piętrze z ławami i gzymsami nadokiennymi. W połaci dachowej trzy facjaty.
We wnętrzu zachowana ramowa malarska dekoracja ścian nosząca cechy klasycystyczne (z k. XVIII w.) oraz malatura stropów (późnorensansowe motywy rozet zdobiących pseudokasetony i motywy cęgowe z 1 poł. XVIII w.).
Do kamienicy przylega oficyna założona na planie prostokąta, dwupiętrowa, kryta dachem pulpitowym, o układzie wnętrz jednotraktowym. W parterze dostępna z podwórza, na piętra z drewnianych ganków wspólnych z resztą kamienicy.
Obiekt dostępny dla zwiedzających z zewnątrz obiekt dostępny cały rok.
Oprac. Anna Sikora-Terlecka, OT NID w Lublinie, 13-02-2015 r.
Rodzaj: kamienica
Styl architektoniczny: gotycki
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_06_BK.7490, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_06_BK.356487