cmentarz-mogiła powstańców 1863 - Zabytek.pl
Adres
Łomża
Lokalizacja
woj. podlaskie, pow. Łomża, gm. Łomża
Historia
W czasie powstania styczniowego w omawianym miejscu odbywały się egzekucje powstańców styczniowych oraz ich pochówki. Stała tutaj szubienica i słupy, do których Rosjanie przywiązywali rozstrzeliwanych. Zmarli wrzucani byli do wykopanych wcześniej dołów, które zasypywano ziemią. Polacy stawiali w tym miejscu drewniane krzyże, które Rosjanie usuwali. 2.11.1916 r. z inicjatywy fotografa łomżyńskiego E. Zajączkowskiego wzniesiono pierwszy pomnik w formie głazu ustawionego na kurhanie z kamieni z rytym krzyżem w cierniowym wieńcu i skrzyżowanymi kosami i tablicą z nazwiskami straconych powstańców. Obecny pomnik jest zestawieniem elementów z poprzedniego (głaz i tablica z lewej strony) i elementów współczesnych.
Opis
Usytuowany po wsch. stronie Szosy Zambrowskiej, pomiędzy domami nr 55 i 59, na działce w kształcie wydłużonego prostokąta. Działka ogrodzona, obsadzona wzdłuż granic krzewami i drzewami.
Pomnik w formie głazu z wyrytym krzyżem powstańczym, rokiem 1863, słowami: BOJOWNIKOM / ZA WOLNOŚĆ OJCZYZNY / RODACY i datą 19.XI.1916. Obok dwie tablice z napisami: TU SPOCZYWAJA POWSTAŃCY / STRACENI W 1863-1864 R. / Ś.P. ROZSTRZELANI: CHODKIEWICZ JAN / CHONCZAK IZRAEL / ICZKOWSKI WŁADYSŁAW / KOJKA TOMASZ / KONIŃSKI ALEKSANDER / KRAJEWSKI / OBUCHOWICZ JULIAN / SZUMSKI / Ś.P. POWIESZENI: CHRZANOWSKI / KRULIKOWSKI oraz TU SPOCZYWAJĄ POWSTAŃCY / STRACENI W 1863-1864 R. / Ś.P. ROZSTRZELANI: KULESZA KONSTANTY / JEWREINOW SYLWESTER / POWIESZENI / Ś.P. TRZCIŃSKI DOMINIK / BANACH STANISŁAW / STODUBA FRANCISZEK / BRULIŃSKI IGNACY / MICHALSKI JÓZEF / BRZÓSKA ANTONI / JANUSZCZYK CYPRYAN / KONOPKA FABJAN.
Zabytek dostępny.
Oprac. Aneta Kułak, OT NID Białystok, 14-11-2014 r.
Rodzaj: cmentarz
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_20_CM.6688, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_20_CM.63017