Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kamienica z oficynami - Zabytek.pl

kamienica z oficynami


kamienica 1897 r. Łódź

Adres
Łódź, Gdańska 42

Lokalizacja
woj. łódzkie, pow. Łódź, gm. Łódź

Budynek jest przykładem luksusowej kamienicy czynszowej o wysokim standardzie wnętrz z końca XIX w., z typowym dla Łodzi sposobem rozplanowania zabudowy na posesji. W kamienicy M. Kippera utrzymano znaczny stopień zachowania substancji zabytkowej, zaś elementy wtórne naśladują formę pierwotnych, dzięki czemu nie zaburzają jednorodności stylowej. Repliką są wrota wjazdowe na posesję, które zrekonstruowano w 2000 r. z dbałością o zachowanie formy zbliżonej do pierwotnej. Podobna sytuacja zaistniała w przypadku części detali fasady, np. zrekonstruowanych konsoli.

Większość elementów pierwotnych wykonały łódzkie firmy, jak np. wrota powstały w cenionym warsztacie K. Krempfa. Z  Łodzią związany był również architekt Dawid Lande, autor projektu budynku. Istotne w ocenie wartości kamienicy Kipperów są także walory historyczne. Stanowiła własność jednej z najbogatszych i najprężniej działających rodzin kupieckich w Łodzi. Jego właściciel dał się poznać jako przedsiębiorca i filantrop, kamienica stanowi świadectwo działalności  rodziny Kipperów na terenie miasta. Jej lokalizacja jest nieprzypadkowa. Okoliczne posesje stanowiły własność Kipperów. Pod numerem 38 powstał dom Karola, pod numerem 40 działał rodzinny dom komisowy.

Historia obiektu

W r. 1895 powstał pierwszy projekt na zabudowę posesji. Zastosowano w nim typowe dla zabudowy łódzkiej rozplanowanie: budynek główny wypełniał front działki a oficyny przylegające do niego w tylnej części, usytuowano wzdłuż bocznych granic posesji. Kamienica frontowa miała mieć wysokość trzech pięter i 10-cioosiowąj fasadę. W skrajnych osiach zaplanowano wykusze na wysokości drugiej i trzeciej kondygnacji. Przejazd bramowy znajdował się w czwartej osi (od południa).

Oficyny w tylnej części działki miały być również trzypiętrowe. Autorem projektu był znany łódzki architekt, Dawid Lande a zaakceptował go ówczesny architekt miejski, Franciszek Chełmiński. Nie został on zrealizowany i rok później Dawid Lande sporządził projekt zamienny.

Sposób zagospodarowania działki pozostał taki sam, modyfikacji uległ wygląd i wielkość budynków.

Kamienica frontowa miała mieć trzy kondygnacje i wysoki dach w „stylu francuskim”. Fasada była dwunastoosiowa, przejazd bramowy umieszczono w piątej osi (od południa). Charakteryzowała się bogatym eklektycznym detalem z przewagą elementów neobarokowych.  Do budynku frontowego przylegały dwie trzypiętrowe oficyny, krótsze, niż w projekcie z 1895 r. Sąsiadowały z nimi piętrowe budynki mieszczące garaże-stajnie. Projekt po akceptacji przez Ignacego Stebelskiego, urzędnika z biura architekta miejskiego został zrealizowany z niewielkimi zmianami w roku następnym. Po zakończeniu wojny nieruchomość przeszła na własność Skarbu Państwa.

Budynek zachował swą pierwotną, czynszową funkcję, w oficynach działały niewielkie zakłady, np. Spółdzielnia Pracy im. J. Krasickiego. Jedynymi przekształceniami, jakie miały miejsce w partii fasady było powiększenie trzech niewielkich okien w przyziemiu fasady na potrzeby  zlokalizowanego tam sklepu meblowego.

Opis obiektu

Kamienica usytuowana jest we wschodniej pierzei ul. Gdańskiej, w ciasnej zabudowie pierzejowej centrum miasta. Zespół złożony jest z budynku frontowego i dwóch podłużnych oficyn bocznych przylegających do budynku frontowego i sięgających w głąb działki w kierunku wschodnim. Elewację frontową charakteryzuje bogaty wystrój sztukatorski utrzymany w stylu neobarokowym. Podziały poziome wyznaczone są za pomocą wyraźnego boniowania części parterowej i uskokowych gzymsów biegnących nad oknami sutereny, ponad oknami parteru i nad otworami okiennymi II piętra. Pod ostatnim, przez całą szerokość elewacji ciągnie się fryz złożony z gęsto ułożonych konsoli. Pionowe podziały wyznaczone zostały za pomocą dziesięciu osi okiennych. Skrajne osie mieszczą wykusze zajmujące wysokość I i II piętra. Otwarty loggie w osi siódmej znajdują się nad półokrągło zwieńczonym przejazdem bramowym na I  i II piętrze. W osi czwartej na I i II piętrze znajdują się balkony zabezpieczone kutymi ozdobnymi balustradami. W osi siódmej loggie wykończone zostały balustradami tralkowymi, a na I piętrze loggię flankują kolumny o kapitelach kompozytowych, dźwigające płytę loggii na II piętrze. Całość uzupełniają bogato zdobione kartusze umieszczone pod falistymi naczółkami okiennymi i w polach pod oknami I piętra. Całość wieńczy stromy dach mansardowy kryty blachą ciętą w drobne romby, zakończony ozdobną, ażurową metalową balustradą. Otwory okienne sutereny, okolone profilowanymi opaskami maja kształt prostokątny. Okna parteru, podobnie jak otwory na II piętrze zakończone są półokrągło. Okna I piętra i otwory mansardowe są prostokątne. Skrajne wykusze zaakcentowane po bokach wydatnym boniowaniem, wieńczą ozdobne szczyty przeprute podwójnymi niewielkimi oknami zakończonymi półokrągło. Pomiędzy nimi znajdują się duże kartusze w otoczeniu wici roślinnych.

Dostępność obiektu dla zwiedzających: Kamienicę można oglądać przez cały rok z zewnątrz.

Autor noty: Patrycja Podgarbi, OT NID w Łodzi, 05-12-2023 r.

Rodzaj: kamienica

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_10_BK.149171, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_10_BK.159118