Historia obiektu

Rezydencjonalny dom przy ul. Piotrkowskiej 219/221 powstał w latach 80. XIX w. Najprawdopodobniej od lat 70. XIX w. nieruchomość należała do Józefa Johna i jego przedsiębiorstwa. Jednopiętrowy dom powstał w miejscu parterowego domu drewnianego. W 1880 r. południowa ściana przylegała do drewnianego domu usytuowanego pod numerem 221. Na przełomie lat 80. I 90. XIX w. drewniany dom został rozebrany i dopiero na początku XX w. dobudowano południową, dwuosiową część domu, a pozostały teren przeznaczono na ogrodzenie i bramę wjazdową. W Archieum Państwowym w Łodzi w Rządzie Gubernialnym Piotrkowskim Wydz. Bud. zachowały się: „Projekt budowy magazynu parterowego na nieruchomości Johna pod numerami hip. 699, 700- 701 przy ul. Piotrkowskiej w mieście Łodzi” z 1888 r., projekt murowanej oranżerii w ogrodzie z 1892 r., projekt nadbudowy piętra z poddaszem w warsztacie stolarskim z 1900 r. oraz projekt dobudowy do kantoru nowej jego części z 1910 r.

Opis obiektu

Elewację wschodnią piętrowej kamienicy charakteryzują bogate zdobienia sztukatorskie i wyraźny podział na jedenaście osi. Symetrię fasady głównej zakłóca jej południowa, dwuosiowa część dobudowana później, oddzielona jest od reszty frontu spustem rynnowym. Pierwotnie fasada była symetryczna, dziewięcioosiowa z centralnie umieszczonym wejściem do budynku i usytuowanym nad nim wykuszem przykrytym wypukłym zadaszeniem pokrytym blaszanymi łuskami. Podziały horyzontalne wyznaczone zostały poprzez głęboko zaznaczone w tynku boniowanie w układzie pasowym oraz uskokowe gzymsy biegnące pod oknami I piętra i ponad nimi oraz schodkowy gzyms koronujący wsparty na bogatym fryzie złożonym z gęsto ustawionych konsoli z umieszczonymi pomiędzy nimi ozdobnymi kartuszami. Półokrągło zwieńczone drzwi wejściowe i okna parteru okalają wąskie profilowane opaski. Pod prostokątnymi otworami okiennymi I piętra usytuowane zostały płyciny wypełnione półtralkami. Okna flankują płaskie pilastry o gładko otynkowanych trzonach zwieńczonych pilastrami kompozytowymi. Na nich wsparte zostały półokrągłe naczółki o profilowanych brzegach, wypełnione bogatymi dekoracjami sztukatorskimi w postaci gładkich kaboszonów z kartuszowym wykończeniem wokół każdego z nich i gęstą wicią roślinną po bokach. W ryzalicie kartusz podtrzymywany jest przez dwa putta, a brzegi ryzalitu zaakcentowane zostały dodatkową parą pilastrów o gładkich trzonach i kapitelach kompozytowych. Identyczne pilastry oddzielają każdą z osi okiennych po bokach ryzalitu, tworząc prostokątne pola, których górne narożniki ozdobione zostały roślinnymi wieńcami z wstęgami. Pilastry unoszone są przez gładko otynkowane i profilowane na brzegach bazy. Nad pilastrami wspierającymi naczółki umieszczone zostały prostokątne, profilowane fragmenty belkowania. W południowej części do budynku przylega murowane wysokie ogrodzenie, którego poszczególne panele oddzielone zostały boniowanymi masywnymi słupkami z płaskim zwieńczeniem. Słupki flankujące dwuskrzydłową, ozdobną metalową bramę są wyższe od pozostałych. Prostokątne panele pomiędzy słupkami zaakcentowane są gładko otynkowanymi płycinami, które niemal w całości wypełniają ich powierzchnię. Do elewacji przylega szersza, dwupanelowa część ogrodzenia. Za bramą usytuowano jeden panel.

Dostępność obiektu dla zwiedzających: Kamienica jest dostępna dla zwiedzających od zewnątrz. Wnętrza klatki schodowej i podwórze można oglądać jeśli udostępni je któryś z mieszkańców.

Autor noty: Patrycja Podgarbi, NID PT w Łodzi, 05-07-2023