dom handlowy - Zabytek.pl
Adres
Kłodzko, Plac Bolesława Chrobrego 19
Lokalizacja
woj. dolnośląskie, pow. kłodzki, gm. Kłodzko (gm. miejska)
Historia
Najwcześniejsze przedstawienie budowli posadowionych na obecnej parceli przy Pl. Bolesława Chrobrego 19 znajduje się na rycinie z widokiem Kłodzka z lotu ptaka w 1737 r. w albumie Pompejusa z 1862 roku. Przedstawione zostały dwie kamienice szczytowe z głębokimi oficynami.
W ścianach magistralnych obecnego budynku zachowane są fragmenty murów budynków średniowiecznych – komory piwnic pod traktami rynkowymi sklepione są kamiennymi sklepieniami kolebkowymi. Zrąb obu kamienic pochodzi z pewnością z XVI w. – czasu budowy wielu murowanych budynków Kłodzka.
Znany jest wygląd wspomnianych budynków z około połowy XIX w. - kamienica narożna – północna, trójkondygnacyjna, kryta była dachem dwuspadowym, posiadała bogatą trójosiową fasadę zwieńczoną dwukondygnacyjnym wolutowym szczytem; przyziemie było najprawdopodobniej boniowane, natomiast dwie kolejne kondygnacje artykułowane pilastrami wielkiego porządku; okna posiadały bogate obramienia (wystrój fasady zapewne z ok. 1750 r.). Kamienica przylegająca do niej od strony południowej - trójkondygnacyjna z dwukondygnacyjnym szczytem - kryta była dachem mansardowym; dekorację fasady stanowiło boniowanie w partii przyziemia oraz pasy międzykondygnacyjne z dekoracją najprawdopodobniej roślinną. Cechy architektoniczne kamienicy przedstawionej na rycinie mogą wskazywać na 1. ćw. XIX w. jako na czas jej powstania w ówczesnej formie.
Zapewne w latach 70. XIX w. nastąpiły kolejne przebudowy obu kamienic związane ze zmianą wystroju elewacji, na co wskazują dostępne widoki budynków.
W 1903 r. dla kupca Gustava Glücksmanna została przebudowana kamienica południowa. W tym roku projekty dostarczył kłodzki architekt Andreas Ernst. Przyziemie i pierwsze piętro budowli zostało zaadaptowane na dom handlowy. Zmieniono konstrukcję budynku, by uzyskać jednoprzestrzenne wnętrze. Wprowadzono m.in. nowe stropy, które w dolnych kondygnacjach wsparto na żeliwnych kolumnach oraz odrębne zabiegowe schody prowadzące na górny poziom handlowy. Całkowicie przebudowano również fasadę budynku, która zyskała secesyjne formy. W kondygnacjach handlowych wprowadzono witryny. W 1909 r. na zlecenie Gustava Glücksmanna – wówczas właściciela już również budynku narożnego – Andreas Ernst dostarczył projekty połączenia obu budowli z całkowitą niemal przebudową budynku północnego. W wyniku przebudowy uzyskano również dwukondygnacyjne wnętrze handlowe w przyziemiu. Piętro nad sklepem zajmowało mieszkanie właściciela. Ujednolicono wystrój elewacji, nawiązując do istniejących już witryn budynku południowego; wprowadzono identyczne przeszklenia przyziemia i pierwszego piętra w elewacjach rynkowych i północnej; górne kondygnacje otrzymały wystrój nawiązujący do manierystycznej kamienicy o podwójnym szczycie (pomiędzy szczytami projektowana była figura Atlasa dźwigającego kulę ziemską). W 1938 r. według projektów Adolfa Ernsta przebudowano schody wewnątrz sklepu.
-
Kłodzko, dom handlowy, Pl. Bolesława Chrobrego 19, fot. Krzysztof Motylewski -
Kłodzko, dom handlowy, Pl. Bolesława Chrobrego 19, 2007 r., fot. I. Rybka-Ceglecka
-
Kłodzko, dom handlowy, Pl. Bolesława Chrobrego 19, 2007 r., fot. I. Rybka-Ceglecka
Opis
Dom handlowy przy Pl. Bolesława Chrobrego 19 – utworzony po połączeniu dwóch sąsiadujących kamienic – jest budynkiem narożnym, usytuowanym w zachodniej pierzei zwartej zabudowy rynkowej (ob. Pl. Bolesława Chrobrego), u zbiegu z ul. Czeską.
Budowla posadowiona jest na rzucie zbliżonym do prostokąta; w przyziemiu dwutraktowa. Wnętrze handlowe dostępne jest od strony Pl. Bolesława Chrobrego. Na osi budynku zachowane są fragmenty ścian magistralnych pomiędzy pierwotnymi kamienicami, na których wsparte zostały schody prowadzące na drugą kondygnację handlową. W tylnym trakcie znajduje się sień, do której prowadzi odrębne wejście w elewacji północnej, oraz klatka schodowa, która zapewnia komunikację z wyższymi kondygnacjami.
Budynek jest podpiwniczony, o dwuczłonowej bryle, zaakcentowanej dwoma odrębnymi szczytami wolutowymi i dachami mansardowymi, odwołującej się do dyspozycji przestrzennej wcześniejszych kamienic, z IV-kondygnacyjną, dwuczłonową fasadą oraz III-kondygnacyjną elewacją boczną (północną, od strony ul. Czeskiej). Elewacje gładko tynkowane, w obrębie III i IV kondygnacji fasady oraz III kondygnacji elewacji północnej artykułowane uproszczonymi pilastrami. Witryny w przyziemiu fasady i elewacji północnej prostokątne, wtórne; otwory okienne II kondygnacji handlowej prostokątne, o zaokrąglonych narożach, wsparte na prostym gzymsie podokiennym.
Zabytek dostępny.
oprac. Bogna Oszczanowska, OT NID we Wrocławiu, 26-04-2019 r.
Rodzaj: kamienica
Styl architektoniczny: nieznana
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_02_BK.76251, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_02_BK.85020
Zobacz także w najbliższej okolicy
10 obiektów
-
Dodaj do ulubionych Przejdź do podstrony obiektu kolumna z figurą Matki Boskiej
Dane użytkownikówKłodzkokolumna z figurą Matki Boskiej
-
Dodaj do ulubionych Przejdź do podstrony obiektu ośrodek historyczny miasta
Opracowane przez NIDKłodzkoośrodek historyczny miasta
-
Dodaj do ulubionych Przejdź do podstrony obiektu dom (kamienica)
KłodzkoPlac Bolesława Chrobrego 22dom (kamienica)Obiekt nieistniejący
-
Dodaj do ulubionych Przejdź do podstrony obiektu dom (kamienica)
KłodzkoPlac Bolesława Chrobrego 16dom (kamienica)Obiekt nieistniejący
10Pokaż wszystkie