Jako taki stanowi cenny w skali regionu element dziedzictwa kulturowego.

Historia

Kaplica pw. Trzeciego Upadku Chrystusa w Myślenicach została zbudowana w 1780 r. z fundacji Antoniego Oborskiego i Jadwigi z Wątorskich, mieszczan myślenickich. Ulokowano ją w centrum historycznego przedmieścia Myślenic (Górnej Wsi) przy dawnym trakcie do Lanckorony (dalej prowadzącym do Kalwarii Zebrzydowskiej), jako budowlę jednoczłonową, późnobarokową. W 1887 r., zapewne w związku z otrzymaniem przywileju na odprawianie mszy św., do kaplicy dobudowano neobarokowy przedsionek, nawiązujący w historycznych formach detalu do późnobarokowego korpusu. Data fundacji, wybór programu religijnego i wezwanie, typ ikonograficzny rzeźby Chrystusa w ołtarzu i lokalizacja budowli, wskazują na oddziaływanie ośrodka pielgrzymkowego w pobliskiej Kalwarii Zebrzydowskiej. Pozwalają łączyć jej genezę z kultem kamiennej figury Chrystusa upadającego pod krzyżem (sprzed 1724 r.), uznanej za cudowną już w kilka lat po umieszczeniu jej w tamtejszej kaplicy Trzeciego Upadku Chrystusa, zbudowanej w 1754 r.

Opis

Kaplica jest usytuowana w południowej pierzei dzisiejszej ulicy 3 Maja, dawnym trakcie do Lanckorony. Jest budowlą wolnostojącą, nieorientowaną, zwróconą wejściem ku północy, murowaną z użyciem miejscowego piaskowca do detalu architektonicznego i rzeźbiarskiego, tynkowaną. Kaplica jest dwuczłonowa, z prostokątnym korpusem o dłuższej osi wsch. – zach., nakrytym kolebką z lunetami oraz węższym i niższym przedsionkiem od frontu na rzucie kwadratu, także sklepionym kolebkowo. Nad korpusem dach namiotowy, przechodzący w kopułę o eliptycznej sylwecie z ażurową latarnią, zwieńczoną iglicą z krzyżem, w której umieszczono dzwon. Przedsionek jest przykryty dachem siodłowy, obydwa dachy pokryto blachą. Ściany od strony zewnętrznej i wnętrza zostały obwiedzione cokołem, wyodrębnionym uskokową odsadzką. Na zewnątrz znajduje się profilowany gzyms koronujący, wydzielający szczyt frontowy o wykroju falistym z uskokami i wolutowymi spływami, z kamienną rzeźbą Chrystusa Frasobliwego w zwieńczeniu na osi i kamiennymi wazonami po bokach. W wejściu z przedsionka do korpusu portal o lekko spłaszczonej archiwolcie z płycinami i kluczem z datą budowy (1780). Nad portalem umieszczono tablicę kamienną z napisem fundacyjnym, obok wejścia kropielniczkę kamienną, puklowaną. Posadzka w korpusie wykonana jest z wielkoformatowych płyt kamiennych. Wyposażenie wnętrza stanowią późnobarokowe figury: kamienna i polichromowana Chrystusa upadającego pod krzyżem, na wolnostojącej, kamiennej, ujętej wolutami, mensie ołtarzowej umieszczono drewniane i polichromowane figury świętych Wojciecha i Stanisława biskupa, drewniany pacyfikał na wolutowanej podstawie o cechach klasycystycznych.

Obiekt dostępny.

Oprac. Tomasz Woźniak, OT NID w Krakowie, 04-09-2020 r.