Historia

W końcu lat 30. XIX w. właścicielem posesji o numerze 97 (obecnie Piotrkowska 86) został Jan Bosset, który kupił ją os Gottlieba Lischkego. W połowie lat 50. właścicielem nieruchomości był Józef Mϋller. Pod koniec lat 60. XIX w. kupił ją Mosiek Goldenkranz. Na początku lat 80. XIX w. posesja z drewnianym parterowym domem należała do Filipa Lisnera. Nowy właściciel wybudował na nabytym terenie trzypiętrową tkalnię, kotłownię i komin fabryczny, później powstały oficyny fabryczne. W 1893 r. posesję kupił drukarz i wydawca Jan Petersilge, który w 1896 r. wybudował reprezentacyjną kamienicę frontową. Do lat 20. XX w. w taryfie domów spadkobiercy Petersilgego wymienieni byli jako właściciele nieruchomości. W Archiwum Państwowym w Łodzi RGP w Wydziale budowlanym zachowały się dokumenty z 1892, 1896 i 1912 r. zawierające projekty budów i zmian zachodzących na terenie nieruchomości.

Opis

Okazała reprezentacyjna czteropiętrowa kamienica zajmuje prostokątną działkę we wschodniej pierzei ulicy Piotrkowskiej, pomiędzy ulicami Moniuszki i Tuwima. Podłużne oficyny przylegające do budynku frontowego sięgają w głąb posesji w kierunku wschodnim. Na parterze symetrycznej elewacji frontowej centralną część zajmuje przejazd bramowy, którego półokrągłe zakończenie sięga pierwszego piętra. Po bokach znajdują się duże prostokątne witryny lokali usługowych, do których wejścia mieszczą się w bocznych ścianach wewnątrz przejazdu. Ponad witrynami usytuowane zostały otwory okienne podzielone murowanymi słupkami na trzy części. Słupki w górnej części zaakcentowane zostały geometrycznymi płaskorzeźbami. Na wysokości II piętra przechodzą płynnie w podpory balkonów o trójbocznych murowanych balustradach ozdobionych plecionką arabeskową. Narożniki podkreślone są czworokątnymi słupkami zwieńczonymi kulistymi elementami ujętymi od spodu ornamentem roślinnym. Balkony zabezpieczają po cztery okna: jedno duże zwieńczone łukiem odcinkowym i trzy mniejsze, ostrołukowe. Zarówno okna I jak i II piętra oraz witryny na parterze umieszczone są w dużych płytkich niszach zakończonych łukami odcinkowymi. Pola pod łukami wypełnione zostały fantazyjnymi skrzydlatymi maskami męskimi w otoczeniu plecionek roślinnych. Po bokach balkonów znajdują się dwie skrzydlate półpostaci stojące na trójkątnych wspornikach ozdobionych plecionkami roślinnymi. Ponad prześwitem bramowym centralną część elewacji zajmuje trójboczny wykusz, który pod spodem akcentują trzy ostrołukowe otwory okienne oddzielone niskimi wielokątnymi półfilarami o gładko otynkowanych trzonach i zwieńczonych kapitelami stylizowanymi na jońskie. Pod oknami w centralnej części usytuowany został duży herb okolony liśćmi, wstęgami i plecionką arabeskową. Zwieńczenie środkowego, najwyższego okna płynnie przechodzi w krzyżowo- żebrową spodnią część wykusza, którego narożniki w dolnej partii zaakcentowane zostały masywnymi kostkami, zaś dolne brzegi drobnym fryzem kostkowym. Wykusz na wysokości III piętra ozdobiony został półkoliście zwieńczoną konchą z ornamentem muszlowym, w której ustawiona została ustawiona pełnoplastyczna rzeźba przedstawiająca Jana Gutenberga, patrona właściciela kamienicy- drukarza i wydawcy. Po bokach wykusza, w dolnej jego części i na brzegach elewacji, umieszczone zostały najbardziej ozdobne i zwracające uwagę elementy w postaci dużych metalowych smoków trzymających halabardy osadzone na długich drzewcach. Wykusz wieńczy koszowe zadaszenie osłaniające taras na IV piętrze, wsparte na dwóch kolumnach o gładko otynkowanych trzonach i kapitelach stylizowanych na jońskie. W partii dachu centralną część elewacji kończy ozdobne zwieńczenie przeprute trzema niewielkimi otworami okiennymi. Na półokrągłym zakończeniu zwieńczenia ustawiony został metalowy element zakończony wysokim masztem w otoczeniu esowato wygiętych metalowych kwiatów. Potwory okienne po bokach wykusza na III piętrze są prostokątne, zaś otwory piętro wyżej zakończone zostały łukami odcinkowymi. Duże prostokątne pola pod otworami IV piętra wypełnione zostały wypełnione płaskorzeźbami przedstawiającymi profile męskie w otoczeniu promieni, wstęg, i wici roślinnych. W stromym mansardowym dachu znajdują się pojedyncze okna facjat zwieńczonych ostro zakończonymi zadaszeniami z metalowymi masztami.

Obiekt jest dostępny z zewnątrz i w części od podwórza.

Oprac. Patrycja Podgarbi, OT NID w Łodzi, 24-04-2020 r.