Usytuowany naprzeciw katedry pełni ważną rolę w organizacji układzie przestrzennym osiedla katedralnego, stanowiącego pomnik historii. 

Historia

Historyczna szkoła katedralna w Kamieniu Pomorskim od średniowiecza prowadzona była przez kapitułę katedralną. W jej skład wchodził scholasticus, który miał przy katedrze swoja kurię. Dopiero w 1811 r. szkoła katedralna przekazana została pod zarząd królewski, zachowując jednak swą dawną nazwę. Placówka ta kilkakrotnie zmieniała swoją siedzibę. W 1877 r. zajęła dwie dawne kurie, należące niegdyś do dziekana i skarbnika kapituły. Obie one nie pełniły już swej dawnej funkcji, bowiem od 1840 r. były siedzibą seminarium nauczycielskiego. W 1907 r. zapadła decyzja o budowie obecnego gmachu pod który przeznaczono dawną działkę kurii skarbnika położoną przy murze obronnym osiedla katedralnego, w jego południowo-wschodnim narożniku. Wyburzono wówczas mający siedem izb dom skarbnika (zwany Thesauriatem), dwa budynki gospodarcze przy dziedzińcu oraz zachowane do tego czasu fragmenty muru obronnego. Sam dziedziniec wraz z ogrodem zamieniono na boisko szkolne. Do budowy przystąpiono w 1908 r. Nową szkołę, pozostającą pod patronatem miasta poświęcono i oddano do użytku 18 października 1909 r. Po 2. Wojnie światowej do posesji szkoły dołączono prawie połowę działki dawnego dworu kurii biskupiej, poszerzając jej kosztem boisko. W gmachu znalazło swą siedzibę jedenastoletnie Gimnazjum Ogólnokształcące. W 1951 r. jego miejsce zajęło Liceum Pedagogiczne, a w 1968 r. – Liceum Ogólnokształcące. Od 1996 r. mieści się tu Szkoła Podstawowa nr 1 im. Bolesława Chrobrego w Kamieniu Pomorskim. W okresie powojennym w budynku nie dokonano zasadniczych zmian. W latach 70. XX w. dobudowano szatnię, w ostatnich latach wymieniono stolarkę okienną zachowując jej historyczna formę, wyremontowano dachy i wnętrze.

Opis

Budynek położony w obrębie osiedla katedralnego w Kamieniu Pomorskim, na południowy wschód od katedry. Ustawiony krótszym ze skrzydeł równolegle do pierzei placu, zwrócony jest fasadą w kierunku północno-wschodnim. W fasadzie usytuowane wejście do budynku. Od strony ulicy teren posesji oddzielony jest wąskim pasem trawnika, od zachodu graniczy z działką dawnego pałacu biskupiego. Za budynkiem położone jest boisko szkolne.

Budynek neogotycki. Założony na rzucie litery „L”, całkowicie podpiwniczony, w głównej części dwupiętrowy z niskim parterem, z parterową dobudówką sali gimnastycznej. Bryła silnie rozczłonkowana, poszczególne człony nakryte osobnymi dachami dwuspadowymi, zróżnicowane pod względem wysokości. Najwyższa północna część skrzydła wschodniego z aulą na piętrze, nieco niższa od niej część południowa tego skrzydła oraz skrzydło północne, najniższa sala gimnastyczna stanowiąca przedłużenie skrzydła wschodniego. Ryzality klatek schodowych od strony dziedzińca nakryte dachami trójspadowymi, jednopiętrowa przybudówka przy elewacji zachodniej elewacji dziedzińcowej – dachem pulpitowym, wieżyczka pomiędzy skrzydłem wschodnim a salą gimnastyczną – zwieńczona ostrosłupowym hełmem. Budynek murowany z cegły na cokole z kostki granitowej, nietynkowany. Dach kryty dachówką karpiówką, dach sali gimnastycznej – dachówką cementową zakładkową. Elewacje oblicowane czerwoną cegłą klinkierową, zdobione stosunkowo bogatym detalem ceramicznym. Wszystkie elewacje asymetryczne. Położona przy narożniku wschodnia część fasady przepruta wielkim ostrołukowym oknem auli, zwieńczona bogato ukształtowanym, schodkowym szczytem z blendami, rozetami i maswerkami. Tuż obok, po stronie zachodniej położony przedsionek z ostrołukowym portalem głównego wejścia. Elewacja wschodnia w części południowej na wysokości 2. piętra przepruta ostrołukowymi oknami analogicznymi jak w fasadzie, z parapetami o dekoracji ceramicznej w formie rozet. Pomiędzy oknami gzyms impostowy, powyżej którego rozmieszczone po trzy (na skrajach elewacji po dwie) trójlistnie zamknięte blendy a po ich bokach rozety. Pod okapem dachu ornamentalny fryz o motywie trójkątów. Północna i południowa część elewacji rozdzielone pozornym trzypiętrowym ryzalitem o wąskich otworach trzeciego piętra zamkniętych łukiem ostrymi. Szczyt ryzalitu podzielony ostrołukowymi blendami, zwieńczony sterczynami. Elewacja sali gimnastycznej oddzielona wieżyczką, opięta szkarpami, przepruta dużymi ostrołukowymi oknami. Elewacja boczna sali podzielona blendami ostrołukowymi, a w partii szczytu również okrągłymi i w kształcie tarcz herbowych. 

Wnętrze skrzydła północnego półtoratraktowe, skrzydła wschodniego – dwu- i półtraktowe. Na narożniku obu skrzydeł położona główna klatka schodowa – masywna trójbiegowa z oryginalną metalową balustradą. Dwie pozostałe, dwubiegowe klatki usytuowane na końcach obu skrzydeł. Zachowały się wnętrza auli nakrytej pseudosklepieniem krzyżowym z lunetami oraz sali gimnastycznej nakrytej otwartą więźbą dachową – wieszarową z dwoma wieszakami. Również w sali gimnastycznej zachowała się drewniana empora z trzema ostrołukowo zamkniętymi otworami. 

Obiekt dostępny po uzgodnieniu z dyrekcją szkoły.

Oprac. Maciej Słomiński OT NID Szczecin, 22-06-2018 r.