Zapewne już w 1 poł. XIV w. na kopcu stał budynek w formie dworu obronnego. I właśnie z tym obiektem należy wiązać wzmiankę w dokumencie z 1339 r., wg której wrocławski biskup Nankier odkupił od Teodoryka de Lagow zamek (łac. fortalicium) i zniszczył go. Być może kolisty obiekt widoczny na mapie warstwicowej LIDAR, zlokalizowany także w granicach parku, po wschodniej stronie potoku, około 200 m. na północny-wschód od ruin dworu, jest domniemaną siedzibą rycerską. Relikty te, zlokalizowane w dawnym obszarze tzw. Przesieki Śląskiej, mając czytelną formę terenową, są ważnym elementem krajobrazu kulturowo-przyrodniczego północnej części nyskiego regionu dorzecza Nysy Kłodzkiej, wzbogacającym naszą wiedzę o średniowiecznym osadnictwie, jego zasięgu i szczególnym charakterze strażniczo-obronnym i mieszkalnym.

Historia

Grodzisko znane jest archeologom i lokalnym historykom od lat 30. XX wieku. Wówczas rozpoznanie wykonał M. Hellmich. Obiekt był wielokrotnie monitorowany przez badaczy niemieckich (m.in. M. Hellmich, K. Lorentz, G. Raschke). W 1979 r. r. relikt był dokumentowany w ramach inwentaryzacji parku i folwarku, a w 1984 r. wykonano jego dokumentację fotogrametryczną. Na obiekcie nie prowadzono sondaży archeologicznych. W 2017 r. wykonano plan sytuacyjno-wysokościowy tego założenia obronnego. W 2007 r. w ramach badań Archeologicznego Zdjęcia Polski powierzchniową penetrację obiektu przeprowadził zespół pod kierunkiem E. Matuszczyk z Muzeum Śląska Opolskiego. Według zapisów archiwalnych chronologię grodziska/dworu można datować na okres średniowieczny (XIV w.) oraz okres nowożytny (XVI-XVIII w.).

Opis

Lokalizacja. Grodzisko, na którym stoi ruina dawnego dworu, położone jest w parku, na krawędzi terasy, podmokłej doliny potoku Cielnica, przy jej bezimiennym dopływie, po jego wschodniej stronie, bezpośrednio po północno-zachodniej stronie dawnego majątku, około 400 m na północny-zachód od kościoła we wsi. Na działce gruntowej nr 407/27.

Charakterystyka. Grodzisko stożkowate zlokalizowane na krawędzi wschodniej terasy wcinającej się w dawniej podmokłą dolinę cieku Cielnica, było w wiekach funkcjonowania obiektem trudno dostępnym. Założone zostało na planie czworoboku o zaokrąglonych narożach miało wymiary około 55x50 m. W terenie czytelne są: kopiec z majdanem o wymiarach około 35-40 m, a u podstawy około 55 m. Nasyp o wysokości około 5 m otoczony jest od strony północnej i wschodniej fosą o szerokości około 10-15 m wypełnioną wodą, a od strony zachodniej widoczna jest podmokła pozostałość po fosie o szerokości 7-10 m. Od strony północnej i wschodniej, wzdłuż fosy, czytelny jest relikt wału zewnętrznego. W centrum kopca stoi ruina ceglanego budynku dawnego dworu założonego na planie prostokąta o wymiarach około 18x27 m. Obecnie obiekt położony jest w parku podworskim, który powstał w XIX w.

Podczas badań w 2007 r. potwierdzono formę terenową grodziska. Obiekt zachowany jest dobrze, na kopcu stoi ruina dawnego murowanego dworu. Obecnie relikt porastają drzewa i krzewy. Obiekt nie był rozpoznawany archeologicznie. Datowanie zostało przyjęte na podstawie zapisków archiwalnych.

Dostępność. Park, teren prywatny. Grodzisko (ruina dworu) położone jest w południowej części parku, po północno -zachodniej stronie dawnego folwarku. Ruina na kopcu widoczna wśród drzew. Dojście drogą parkową od strony zachodniej (około 150 m) lub przez dawną bramę dworską od strony ul. Parkowej, wzdłuż dawnej oficyny dworskiej (około 200 m).

Oprac. Krzysztof Spychała, 17.09.2021 r.