gmach Biura Budowy Portu - Zabytek.pl
gmach Biura Budowy Portu
Adres
Gdynia, Jerzego Waszyngtona 38
Lokalizacja
woj. pomorskie, pow. Gdynia, gm. Gdynia
w Gdyni, Widoczne wyraźne nawiązania do Art. Deco (detal i wystrój wnętrza). Wyjątkowy jest nietypowy dla modernizmu gdyńskiego układ przestrzenny całości podkreślający reprezentacyjny charakter budynku w typie rezydencji z alkierzowymi skrzydłami bocznymi i reprezentacyjnym dziedzińcem.
Historia
Biurowiec został zbudowany w 1928 r. Mieściły się w nim biura wydziału Techniczno-Budowlanego Urzędu Morskiego oraz dwa mieszkania. Był miejscem pracy i mieszkaniem Tadeusza Wendy, budowniczego gdyńskiego portu. Z biurowcem związany jest drewniany Krzyż Rybacki, postawiony vis a vis elewacji frontowej budynku, obecnie na terenie parkingu po drugiej stronie ul. Waszyngtona.
Opis
Obiekt usytuowany jest we wschodniej części śródmieścia Gdyni i w momencie swojego powstania był zlokalizowany na uboczu głównych traktów komunikacyjnych Gdyni, ale niedaleko do Skweru Kościuszki. Ulica Waszyngtona - w momencie powstania nosiła nazwę Nadbrzeżna i została wytyczona wzdłuż nowozakładanych basenów portowych. Budynek biurowy powstał w ciągu realizacji nowoczesnych zabudowań nowoczesnych gmachów rządowych. Centrum nowego miasta rozrastało się tak szybko, że w przeciągu paru lat, przypuszczalnie już około 1936 r. obiekt został włączony w granice reprezentacyjnej części miasta. Obecnie znajduje się w ciągu zespołu reprezentacyjnych budynków stanowiących zachodnią pierzeję jednego z najpopularniejszych ciągów spacerowych w Gdyni. Gmach Budowy Portu to obiekt wolnostojący, założenie osiowe, symetryczne. Bryła trójczłonowa: korpus i dwa alkierzowe skrzydła. Każdy człon kryty osobnym, wysokim, czterospadowym dachem krytym dachówką. Rzut na planie litery U, otwarty w stronę basenów portowych. Korpus trzykondygnacyjny, trzytraktowy, z osiową sienią na przestrzał, po bokach układ pomieszczeń symetryczny. Prostokątne skrzydła są dwukondygnacyjne i dwutraktowe z osobnymi wejściami od dziedzińca frontowego. Harmonijnie zrównoważony wystrój elewacji oraz oszczędne zastosowanie detalu. Zwraca uwagę bardzo staranny oryginalny detal szczególnie portali. Elewacja frontowa pięcioosiowa, a na osi umieszczono wystawkę. Skrzydła boczne - jednoosiowe z loggią na parterze. Podziały fasady tworzone są przez pionowy układ szerokich lizen narożnych, pasów międzyokiennych i dużych otworów okiennych - podział ten podkreślony jest uskokami i barwną oprawą. Głównym elementem fasady jest jednak umieszczony centralnie kamienny portal. Zastosowano tu klasyczną formę boniowanej arkady jednakże jest flankowana rautowymi lizenami. podobnie jak i prostokątną nadstawką nad linią gzymsu. Widok na port (dawniej, bo obecnie widok jest zasłonięty nowymi budynkami na nabrzeżu) otwiera starannie opracowana brama wejściowa osadzona w ceglanym pełnym murze flankowanym dwoma czterościennymi słupkami, z których każdy zwieńczony jest metalową latarnią. Pierwotnie takie latarnie znajdowały się także na słupkach przy wejściach bocznych. Brama i furtki zwieńczone trójzębem - symbolem neptuna, mitycznego władcy morza. W sieni - zachowana artykulacja oraz wystrój wnętrza.
Obiekt dostępny dla zwiedzających z zewnątrz
Oprac. Dorota Hryszkiewicz-Kahlau, OT NID w Gdańsku, 20-10-2015 r.
Rodzaj: budynek użyteczności publicznej
Styl architektoniczny: modernistyczny
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_22_BK.41444, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_22_BK.294795