Historia

Brama-dzwonnica znajduje się przy dawnym kościele dominikanów, wzniesionym w l. 1790-1801 w stylu klasycystycznym. Po upadku powstania styczniowego i kasacie zakonu władze rosyjskie nakazały w 1867 r. przekazanie kościoła unitom i jego adaptację na potrzeby obrządku wschodniego. W 1869 r. przy kościele została wzniesiona dzwonnica w styl bizantyńsko-rosyjskim, masowo wprowadzanym wówczas na terenach guberni znajdujących się pod panowaniem Cesarstwa Rosyjskiego. Po likwidacji unickiej diecezji chełmskiej w 1875 r., cerkiew unicka w Janowie została zamieniona na prawosławną i częściowo przebudowana, w 1918 r. świątynia powróciła do katolików. Dzwonnica zachowana w swojej pierwotnej formie, kilkakrotnie remontowana.

Opis

Dawny kościół dominikanów wraz z wzniesioną przy nim dzwonnicą znajdują się po wsch. stronie rynku. Dzwonnica usytuowana na osi fasady kościoła, na zamknięciu krótkiej uliczki wychodzącej ze wsch. pierzei rynkowej. Wzniesiona na planie prostokąta, dwukondygnacyjna, połączona z murowanym ogrodzeniem. Zbudowana z cegły i otynkowana, z bramą przejazdową sklepioną kolebką. Dolna kondygnacja szersza, przechodząca w węższą, kwadratową, kondygnację górną. Na osi elewacji frontowej brama w formie szerokiej arkady o profilowanej archiwolcie wspartej na kolumienkach. Dolna partia odcięta gzymsem na wysokości nasady łuku arkady. Nad bramą umieszczony murowany krzyż i okulus w profilowanej opasce, lico ściany ożywione nadwieszonym fryzem kostkowym, w naroża wtopione niewielkie kolumienki. Obie kondygnacje oddzielone wydatnym, profilowanym gzymsem. Górna kondygnacja przepruta zamkniętymi półkoliście przeźroczami, ujętymi szerokimi lizenami na cokołach i zwieńczonymi wygiętymi gzymsami z kluczami. Całość wieńczy ostrosłupowy hełm pokryty blachą, zakończony iglicą z krzyżem na kuli.

Zabytek dostępny.

Oprac. Bożena Stanek-Lebioda, PT NID w Lublinie, 26-03-2021 r.