Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kaplica grobowa rodziny Schaffgotsch - Zabytek.pl

kaplica grobowa rodziny Schaffgotsch


architektura sakralna 2. poł. XIX w. Kopice

Adres
Kopice

Lokalizacja
woj. opolskie, pow. brzeski, gm. Grodków - obszar wiejski

Mauzoleum rodziny Schaffgotsch w Kopicach znajduje się w centrum miejscowości, na grzebalnym cmentarzu parafialnym w Kopicach.

Usytuowane pomiędzy kościołem parafialnym p.w. Podniesienia Krzyża Świętego, a drogą prowadzącą przez wieś łączącą Grodków z Niemodlinem.

Mauzoleum zostało wzniesione w drugiej połowie XIX w. zapewne po zakończeniu prac związanych z przebudową pałacu. Przed rokiem 1885, bowiem na napie topograficznej o narysie z tego roku jest już naniesione jako istniejące.

Pierwszego pochówku dokonano w 1910 r. (Joanna Gyczik von Schomberg-Godulla hrabina Schaffgotsch). Drugą osoba pochowaną w mauzoleum był jej mąż Hans Ulryk Gothard hrabia Schaffgotsch w 1915 roku. Mauzoleum zostało 1945 roku splądrowane i sprofanowane a zapewne też ograbione.

Wzniesione w stylu historyzmu z dominującymi elementami klasycyzmu, według projektu Karla Lὕdeckego na planie wydłużonego prostokąta, z dłuższym bokiem wzdłuż linii północ – południe. Wejście na krótszym boku od strony południa. Murowane z cegły, artykulacja i dekoracje kamienne (piaskowiec) elementy dekoracyjne częściowo wykonane z terrakoty.

Bryła zwarta o nieco zróżnicowanej wysokości. Cokół kamienny słabo wyodrębniony. Artykulacja i dekoracje elewacji wyznaczają osie i i podział kondygnacji. Brak wyodrębnionego cokołu. Mniej więcej w połowie wysokości kamienny, kordonowy, negatywowy gzyms. Dach dwuspadowy złożony, poszyty blachą cynkową. Strefa dachu składa się z trzech części. Nieco wyniesiona część centralna przykryta jest dwuspadowym dachem o kalenicy prostopadłej do osi budynku. W centrum otwór świetlika zamknięty kratą metalową oraz przeszkleniem w drewnianej stolarce krosnowej. Części południowa i północna – nieco niższe, przykryte są dachami dwuspadowymi o kalenicach równoległych do osi budynku.

Elewacja główna (wschodnia). Za główną należy uznać, ze względu na jej program, zwróconą w stronę kościoła, elewację wschodnią. Strefa centralna jest jednokondygnacyjna z wyodrębnioną wyraźnie osią centralną. Zwieńczona trójkątnym tympanonem z kamiennym krzyżem w wierzchołku i akroterionami w narożach. W polu wewnętrznym frontonu płaskorzeźbiony wieniec z girlandami. W osi centralnej obramiona wysuniętym portykiem nisza o wnętrzu częściowo tynkowanym. W niszy przyścienny ołtarz polowy. Podniesiony trzech stopniach portyk z naczółkiem wspartym na dwóch jońskich kolumnach Strefa belkowania oraz pole wewnętrzne tympanonu. Mensa ołtarza w formie prostego nie dekorowanego stołu . Kamienny blat wsparty na jońskich kolumnach. Części północna im południowa niższe. zwieńczone belkowaniem wspartym na flankujących wyodrębnioną strefę elewacji zdwojonych kamiennych pilastrach o formie półkolumn o formie nawiązującej do porządku doryckiego. Na tronach dekoracyjne pasy, echinus dekorowany wypukłymi rozetkami tworzącymi rodzaj fryzu. Pod strefą belkowania, pomiędzy pilastrami terakotowe dekoracyjne płyciny z ujętymi w profilowane tonda alegorycznymi postaciami związanymi z symboliką śmierci.

Elewacja wejściowa (południowa) zwieńczona wspierającym się na profilowanym belkowaniu trójkątnym tympanonem z palmetą na szczycie i akroterionami w narożach. W wewnętrznym polu tympanonu płaskorzeźbiona (relief głęboki) dekoracja o motywach heraldycznych z gryfami. W osi centralnej zewnętrzne poprzedzające elewację kamienne, dwubiegowe schody wachlarzowe z częściowym policzkiem. W centrum rozdzielający obiegi spocznik. Stopnie kamienne (granitowe) filowane. Poręcz i balustrada metalowe, kute, ażurowe. Na policzku dekoracyjna kamienna waza. Na spoczniku wydatny portyk poprzedzający prosto zamknięty otwór drzwiowy prowadzący na balkon (emporę) rodzaj loży kolatorskiej. Stolarka drzwiowa drewniana pobita blachą, dwuskrzydłowa, czteropolowa. Pola w strefie górnej większe prostokątne. Przeszklone, przesłonięte metalową, kutą, kratą. Portyk poprzedzający wsparty na kolumnach w porządku jońskim i pilastrach w porządku doryckim. Dekorowane jak analogiczne pilastry elewacji wschodniej. Po obu stronach portyku wklęsłe. Kwadratowe pola z motywem krzyża. Pola w swej stylistyce nawiązują do motywów Art. Dèco. W dolnej partii elewacji, poniżej gzymsu kordonowego, w wybudówce schodów pod podestem, prosto zamknięty otwór drzwiowy prowadzący do mauzoleum. Stolarka drzwiowa pobita blachą, dwuskrzydłowa, wielopolowa.

Elewacje północna i zachodnia. Ślepe, artykułowane i dekorowane analogicznie jak pozostałe. W przęśle południowym w ścianach wschodniej zachodniej doświetlające emporę okrągłe otwory okienne objęte w głębokie tynkowe opaski.

Wnętrze: jednoprzestrzenne z balkonem emporą w części południowej. We wnętrzu czytelny podział na trzy części-przęsła. Części południowa z emporą i północna z ołtarzem przykryte są pełnymi łukami sklepiennymi, część centralna z sarkofagami przykryta jest wycinkiem kopuły ze świetlikiem w centrum. Ściany artykułowane i dekorowane. Wsparte na niewielkim słabo wyodrębniony, cokole ,łuki arkad wsparte na słabo wyodrębnionym profilowanym gzymsie biegnącym wzdłuż długich ścian oraz pilastrach. Artykulacja ścian, podkreślona kolorystyką. Powierzchnia ścian dekorowana delikatnym boniowaniem.

Posadzka ceramiczna, kwadratowe płytki w kolorze bardzo jasnopopielatym, prawie białym i czynnym w układzie w karo. W części południowej empora podtrzymywana przez dwie kolumny o doryckich kapitelach i kanelowanych trzonach , odgrodzona od wnętrza metalową, kutą, ażurową barierą. Przy której w centrum zwrócona w stronę wejścia tablica upamiętniająca poległych w czasie I wojny światowej mieszkańców Kopic. Na ścianie północnej kamienny przyścienny ołtarz. Mensa w postaci prostego kamiennego blatu wspartego na 4 jońskich kolumnach. Powyżej kamienny krucyfiks z rzeźbą pełną Chrystusa. W centrum w pobliżu ścian wschodniej i zachodniej dwa bliźniacze sarkofagi i ponad nimi na ścianach epitafia.

Sarkofagi.

Kamienne, wykonane z piaskowca sarkofagi stoją na granitowych podstawach. Sarkofagi mają formę prostych, prostopadłościennych tumb o wyraźnie wyodrębnionych i podkreślonych narożnikach. Tumby nakryte profilowanymi płytami. Ściany tumb dekorowane kartuszami herbowymi na tle motywów roślinnych. Na płaszczyźnie płyty wierzchniej płaski krzyż oraz rzeźbiony, półpełny wieniec opleciony wstęgą. Na ścianach nad sarkofagami dwa identycznie opracowane epitafia. Płyty szarego marmuru z inskrypcją ujęte zostały w obramienia z piaskowca, którym nadano formę ramy zwieńczonej trójkątnym naczółkiem krzyżem.

Inskrypcje:

relief głęboki, liternictwo ozdobne pierwotnie jak się wydaje złocone. Po Prawej (na ścianie wschodniej) epitafium: hier ruchet In Gott / Johanna / Gräfin Schaffgotsch / geb.Griczik / von Schomberg-Godulla, /geb. 29. April 1842 / 21. Juni 1910 / R. i . p /

Na tablicy po lewej (na ścianie zachodniej) epitafium:

Hans Ulrich Gotthard / schaffgotsche /genant / von Rünaslau Chrittenstein. / des hail römischen Reichers / Graf und Semperfreim / Freiherr von Trachenberg / Ehrenbürger der Stadt Grottkau / geb. 16. October 1831 / gwst. 18. Februar 1915 / R. i . p /

Stan zachowania. Pokrycie dachowe, zniszczone i szczelne – wymaga wymiany. Wskutek zalewania wodą deszczową niektóre elementy więźby dachowej wymagają wymiany, zaś cała więźba zabezpieczenia środkiem impregnującym. Wskutek zalewania uszkodzeniu uległy też, polichromia oraz wyprawa ścian wewnętrznych. Stan destrukcji postępuje i niestety ma miejsce naturalne przyspieszanie tego procesu.

Barbara Gołąb, sierpień 2017

www.mauzoleumKopice.pl

Dane obiektu zostały uzupełnione przez użytkownika Maciej .

Rodzaj: architektura sakralna

Styl architektoniczny: eklektyczny

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_16_BL.91405, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_16_BL.2665