Jest ważnym materialnym źródłem pomnażającym naszą wiedzę o starożytnym i wczesnośredniowiecznym osadnictwie na Ziemi Brzeskiej. 

Usytuowanie i opis

Obiekt zlokalizowany jest na gruntach zachodniej terasy Przyleskiego Potoku, łagodnie opadającej do koryta cieku, około 1000 m na południowy wschód od centrum wsi (kościół), około 200 m na południe od toru kolejowego i drogi gruntowej do Pępic. 

Osada ludności kultury przeworskiej i osada wczesnośredniowieczna położona jest na polach ornych rozciągających się na prawobrzeżnej, lekko wyniesionej piaszczystej terasie Przyleskiego Potoku, na działce gruntowej nr 2/4, przy zarośniętym wybierzysku żwiru. Relikty pradziejowej i średniowiecznej osady zalegają pod warstwą orną, a artefakty archeologiczne głównie w postaci fragmentów naczyń glinianych zostały odkryte na powierzchni pola. Stanowisko zostało zniszczone w okresie międzywojennym eksploatacją kruszywa. Zapewne zachowała się tylko jego peryferyjna część.

Historia

Według informacji w archiwach Muzeum Archeologicznego i Wojewódzkim Archiwum Państwowym we Wrocławiu stanowisko zostało odkryte w okresie międzywojennym. W 1968 r. badania powierzchniowe i sondażowe wykonał S. Pazda z Katedry Archeologii Uniwersytetu Wrocławskiego. Weryfikacja powierzchniowa prowadzona była w 1975 r. przez studentów Studenckiego Koła Naukowego Archeologów Katedry Archeologii Uniwersytetu Wrocławskiego oraz w 1985r. podczas badań powierzchniowych wykonywanych w ramach Archeologicznego Zdjęcia Polski (AZP) przez badacza dr. Marka Bednarka z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Wrocławskiego. Rozpoznanie powierzchniowe pozwala na określenie chronologii obiektu na koniec okresu rzymskiego i młodszy okres wczesnośredniowieczny. 

Stan i wyniki badań

archeologiczne – osada ludności kultury przeworskiej i osada wczesnośredniowieczna, zostało odkryte w okresie międzywojennym. Informacje dostępne są w archiwach Muzeum Archeologicznego i Wojewódzkim Archiwum Państwowym we Wrocławiu. W 1968 r. badania powierzchniowe i sondażowe wykonał S. Pazda. Znalazł on kilkadziesiąt fragmentów ceramiki i przęślik, które datował na schyłek okresu wpływów rzymskich

. W 1975 r. powierzchniowe badania weryfikacyjne przeprowadzili studenci Studenckiego Koła Naukowego Archeologów Katedry Archeologii we Wrocławiu pod kierunkiem dr. S. Pazdy. Znaleźli oni kilkadziesiąt ułamków ceramiki kultury przeworskiej  datowanych na fazę D oraz kilka na młodszą fazę okresu wczesnośredniowiecznego (XII-XIII w).

W 1985 r. w ramach badań Archeologicznego Zdjęcia Polski powierzchniową penetrację pól przeprowadził dr M. Bednarek ze studentami, a kwerendę do badań wykonał prof. S. Pazda. Na polu znaleziono kilka fragmentów naczyń glinianych. Na podstawie odkrytych zabytków prof. Stanisław Pazda określił, że osada była użytkowana przez ludność kultury przeworskiej pod koniec późnego okresu rzymskiego faza D. Artefakty archeologiczne zostały odkryte na powierzchni pól. Pozostałości stanowiska niszczone są głęboką orką. 

Stanowisko położone jest na gruntach prywatnych. Teren ogólnie dostępny.

Oprac. Krzysztof Spychała, OT NID w Opolu, 10.07.2019 r.

Bibligrafia

• Altschlesische Blätter, 1939, s. 161;
• Jahn M., Die Wandalen [w:] Vorgeschichte der deutschen Stämme, t. III, 1940 Leipzig, tabela 417 – dół;
• Pazda S., Sprawozdanie z badań sondażowych przeprowadzonych w Łukowicach Brzeskich, [w:] Terenowe badania archeologiczne na Opolszczyźnie. Rok 1967, Opole 1968, s. 43-45;
• Kaźmierczyk J., Macewicz K., Wuszkan S., Studia i materiały do osadnictwa Opolszczyzny wczesnośredniowiecznej, 1977 Opole, s. 280, poz.253;
• Macewicz K., Wuszkan S., Archeologiczne prace konserwatorskie na Opolszczyźnie w latach 1973 – 1976 [w:] Opolski Rocznik Muzealny, t. VIII, Opole 1985, s. 200, tabela poz. 188;
• Archiwum Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Opolu: teczka rejestru nr A-691/86; Karta Ewidencji Stanowiska Archeologicznego Łukowice Brzeskie nr 1, AZP 16/86-31; zbiór zabytków i księga inwentarzowa poz. nr 2883 (badania 1975 r.), poz. nr 2521 (badania AZP);
• Archiwum Muzeum Archeologicznego we Wrocławiu, mapy w skali 1:25ooo, zbiory nr inw. 1011:93, 297:94; 
• Wojewódzkie Archiwum Państwowe we Wrocławiu, Wydział Samorządowy Prowincji Śląskiej,  teczka Laugwitz, stan. 1.