Historia

Pierwsze wzmianki o parafii w Dłużcu pochodzą z lat 1325-27, pierwotny kościół parafialny był murowany, kolejny, wzniesiony przed 1628 r. drewniany. Obecny drewniany kościół wzniesiono w 1780 r. z inicjatywy Urszuli z Morsztynów Rawicz Dembińskiej. W 1921 r. przedłużono nawę, łącząc ją z pierwotnie wolno stojącą wieżą o konstrukcji słupowej i otynkowano od zewnątrz. W latach 1948-49 zamieniono pierwotne gontowe pokrycie dachów na blaszane. W latach 70. XX w. przeprowadzono remont świątyni, w latach 80. przeprowadzono konserwację wnętrza. Na początku XXI w. kościół znalazł się na Szlaku Architektury Drewnianej.

Opis

Kościół pw. śś. Mikołaja i Wawrzyńca stoi na niewielkiej skarpie, w otoczeniu drzew liściastych, przy skrzyżowaniu dróg prowadzących do Wolbromia i Lgoty Wolbromskiej. Ogrodzony jest  otynkowanym murem z metalową bramą i dwoma furtkami, które znajdują się od frontowej, północnej strony. W północno-wschodnim narożniku parceli, na kamiennej podmurówce stoi drewniana dzwonnica, kryta blachą i drewniany krzyż misyjny.

Drewniany kościół o konstrukcji zrębowej, zwrócony na południe, jest oszalowany ( pionowo i poziomo) fazowanymi deskami, pomalowanymi na brązowo. Jest to budowla jednonawowa z niższym i węższym prezbiterium, zamkniętym ścianą prostą. W narożnikach na ścianie nawy ma ozdobne lizeny. Od strony pd. do prezbiterium przylega zakrystia a od pn. kruchta , ponad którą wznosi się wieża. Dachy świątyni kryte są blachą; dachy kruchty, nawy (zwieńczonej barokową wieżyczką na sygnaturkę) i prezbiterium są 3-spadowe, dach wieży namiotowy, a zakrystii wielopołaciowy. Wnętrze zostało nakryte stropami płaskimi i deskowym sufitem, ściany pokrywa drewniana boazeria. Nawa jest oddzielona od prezbiterium arkadą tęczową o półkolistym wykroju, chór muzyczny wspiera się na 2 słupach. W kościele są 3 ołtarze: główny i 2 boczne. Manierystyczny ołtarz główny (z początku XVII w., przeniesiony z Wolbromia) z XVIII wiecznym obrazem Matki Boskiej Śnieżnej, ma w zwieńczeniu późnogotycką (ok. 1500 r.) figurę św. Mikołaja. Najcenniejszy jest zachodni ołtarz boczny w formie tryptyku z posągiem Tronującej Najświętszej Marii Panny z 4. ćwierci XV w. Ołtarz ten złożony jest z fragmentów różnych ołtarzy: w zwieńczeniu (na przykład) znajduje się późnogotycka figura Chrystusa Bolesnego oraz barokowe (XVII w.) figury anioła z kielichem Męki Pańskiej i Błogosławiące Dzieciątko Jezus. Wschodni ołtarz boczny z pocz. XVII w. ma po bokach dwie późnogotyckie (1470-80) figury śś. Niewiast. 

Obiekt dostępny z zewnątrz. Wewnątrz w trakcie mszy: w dni powszednie o godzinie 18:00, w niedziele i święta w godzinach 8:30, 11:00, 16:00

Oprac. Tomasz Woźniak, OT NID w Krakowie, 17-08-2017 r.