Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kościół filialny pw. św.św. Piotra i Pawła - Zabytek.pl

kościół filialny pw. św.św. Piotra i Pawła


kościół 2. poł. XVIII w. Tłumaczów

Adres
Tłumaczów

Lokalizacja
woj. dolnośląskie, pow. kłodzki, gm. Radków - obszar wiejski

Kościół fil.pw.Św. Piotra i Pawła jest przykładem wiejskiego kościoła zbudowanego w duchu schyłkowej fazy wczesnego baroku.

Historia

Tłumaczów wzmiankowany po raz pierwszy w r. 1347, tutejsza parafia — w 1364 r., a sam kościół w 1367 r. W czasie reformacji, przed 1558 r. przejęty przez protestantów. W 1621 r., w czasie wojny trzydziestoletniej spalony i długo nie odbudowywany. W 1623 r. oddany katolikom i już tylko filalny. W końcu w 1663 r., z wielkim, finansowym trudem gminy wiejskiej zbudowany nowy, drewniany kościół pw. Św. Piotra i Pawła. Obecny, murowany wzniesiony w latach ok. 1715–1738 z inicjatywy hrabiów von Götzen z Bożkowa i ze Ścinawki Górnej-Saren. Zbudowany jako stosunkowo skromny, salowy, bezwieżowy, o oszczędnych formach, z dużą przybudówką zawierającą zakrystię i lożę patronacką na piętrze. Wzniesiony w duchu schyłkowej fazy wczesnego baroku. Funkcjonalno-przestrzenne rozwiązanie kościoła i poziom umieszczenia okien charakterystyczne dla architektury XVIII w., ale ujęcie szczytu bliskie jeszcze formom z 4 ćw. XVII w. Zastosowane też rozwiązania praktyczne i uświęcone tradycją, takie jak np. nakrycie przybudówki prezbiterium przedłużoną połacią dachu kościoła, czy wbudowanie w nawę drewnianego chóru muzycznego. Kościół projektowany zapewne przez budowniczego lokalnego zatrudnionego przez hrabiów von Götzen lub przez ich budowniczego dominialnego. Ok. poł. XIX w. przebudowana w duchu neoklasycyzmu kruchta przed fasadą kościoła, zbudowany nowy, większy, drewniany chór muzyczny oraz wymieniona stolarka okienna. W 2 poł. XIX stulecia wykonana dekoracyjna polichromia sklepienia kościoła. W końcu XIX w. zbudowana obecna, ośmioboczna sygnaturka. Kościół odnawiany m.in. w latach 1976–1978.

Opis

Kościół w Tłumaczowie murowany z kamienia i cegły, tynkowany. Zbudowany jako salowy, z zaznaczonym wewnątrz łukiem tęczowym. Bezwieżowy z półkoliście zamkniętym, nie wyodrębnionym prezbiterium, z dostawioną od pn. dwukondygnacjową przybudówką z zakrystią, kruchtą i lożą patronacką na piętrze oraz z dwukondygnacjową przybudówką przy elewacji frontowej. W przybudówce kruchta, schody na chór muzyczny i dodatkowa lokalność na jego poziomie. Kościół nakryty dwuspadowym dachem z fragmentem połaci przedłużonym na pn. przybudówkę jako jej dach pulpitowy. W dach wbudowana sygnaturka. Wystrój elewacji wykonany w tynku, ryty w nim, uzupełniony kamieniarką. Złożony z cokołu, lizen, profilowanego gzymsu koronującego i listwowych obramień okiennych. Portale zewnętrzne barokowe, kamienne, uszakowe. Elewacja frontowa zwieńczona szczytem wolutowym z trójkątnym szczytem. We frontowej elewacji przybudówki kamienny, wczesnobarokowy, uszakowy portal, a w jej trójkątnym szczycie okulus z rozetą. W oknach zachowana ozdobna stolarka lub armatura okienna w stylu historyzmu, z dominacją neoklasycyzmu. Sygnaturka ośmioboczna, drewniana o konstrukcji szkieletowej, w dolnej części oszalowana deskami. Tu też tarcze zegarowe. Powyżej prześwit zwieńczony cebulastym hełmem. Ściany prezbiterium i nawy rozczłonkowane wiązkami lizen wspierającymi odcinki belkowania, na których oparte ujednolicone przestrzennie sklepienie kolebkowe z lunetami i gurtami. Zachowana dekoracyjna polichromia wnętrza prezbiterium złożona z barwnych pasów, ozdobnych szlaków o motywach roślinnych oraz neoklasycystycznego ornamentu (wole oczy). Chór muzyczny drewniany wsparty na słupach. Jego balustrada późnobarokowo-neoklasycystyczna, falista, pełna, o podziale kwaterowym. Obecne wyposażenie kościoła z XVIII i XIX w. Są to: późnobarokowo-rokokowy, architektoniczny ołtarz główny z dwiema bramkami (2 poł. XVIII w.), architektoniczny ołtarz boczny (barok, 2 poł. XVII w.), ołtarz boczny Św. Anny (barok, 1720, K.S. Flacker), ambona (barok, 1720, K.S. Flacker), prospekt organowy (neklasycyzm), stalle w prezbiterium, ozdobna stolarka lub armatura okienna w prezbiterium wzbogacona witrażami (historyzm, 2 poł. XIX w.).

Zabytek dostępny przez cały rok.

Opr. Iwona Rybka-Ceglecka, OT NID we Wrocławiu, 08-07-2016 r.

Rodzaj: kościół

Styl architektoniczny: barokowy

Materiał budowy:  kamienne

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_02_BK.77846, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_02_BK.98917