Historia

Parafia w Wąsoszu została erygowana w pierwszej poł. XIV wieku. Kościół parafialny pw. Wszystkich Świętych wzmiankowany został w XV w. jako istniejący od dawna. Nowy kościół wzniesiono w XVI wieku. W 1602 roku został on konsekrowany. W wyniku pożaru w 1849 r. uległ on niemal całkowitemu spaleniu za wyjątkiem prezbiterium, do którego w 1863 roku dobudowano nawę, powiększoną o jeszcze jedno przęsło w latach 1865-1868. W latach 1867-1917 do nawy głównej dobudowano wieżę. Ponadto w 1873 roku do prezbiterium dobudowano od północy kaplicę Matki Boskiej. W latach 50-tych XX w. kościół został otynkowany z zewnątrz, natomiast w 70-tych — odmalowany wewnątrz. W 1980 r. Leon Zacharski z Bydgoszczy wykonał fundowane przez ks. Stanisława Kwiecińskiego prace malarskie i złocenia ołtarzy, ambony i drogi krzyżowej. W latach 1991-1993 staraniem ks. Wiktora Hołtyna artysta malarz Henryk Kot z Poznania oraz firma Dobosiewiczów z Gniezna wykonali nową polichromię wnętrza kościoła.

Budynek plebanii wzniesiony został w poł. XIX wieku, najprawdopodobniej w związku z odbudowa spalonego w 1849 r. kościoła parafialnego na miejscu poprzedniego, drewnianego probostwa. W 1980 r. przeprowadzono remont jego elewacji, natomiast w 2005 r. wymieniona została zniszczona stolarka okienna z zachowaniem wielkości pierwotnych otworów i podziałów okien.

Opis

Zespół kościoła parafialnego pw. Wszystkich Świętych w Wąsoszu położony jest nad brzegiem Jez. Wąsowskiego przy drodze lokalnej łączącej Konin ze Ślesinem. Kościół parafialny usytuowany jest między cmentarzem rzymsko-katolickim od pn. i plebanią otoczoną ogrodem od południa. Jest świątynią murowaną z cegły, orientowaną. Do nawy wzniesionej na rzucie kwadratu od wsch. przylega równe jej długości, węższe i niższe prezbiterium zamknięte absydą, od zach. – czterokondygnacyjna wieża z kruchtą w przyziemiu, zwieńczona hełmem z krzyżem. Od pd. do prezbiterium przylega zakrystia, od północy — otwarta do niego kaplica.

Prezbiterium kościoła wydzielone jest od nawy łukiem tęczowym. W części pn. otwiera się ono łukiem pozornym na kaplicę, we wsch. — łukiem tęczowym na absydę. W zach. części nawy drewniany chór muzyczny wsparty na dwóch słupach.

Cmentarz przykościelny wydzielony jest ogrodzeniem murowanym z cegły i otynkowanym z ozdobną okazałą bramą o architektonicznej formie zwieńczoną trzema wieżyczkami.

Od pd. do cmentarza przykościelnego przylega sad i ogród plebański z usytuowaną w jego pd. części murowana z cegły i otynkowaną jednopiętrową plebanią z użytkowym poddaszem, wzniesioną na planie prostokąta usytuowanego na osi wsch.-zach., o krótszym boku biegnącym równolegle do drogi, krytą dwuspadowym dachem. Od strony pn. na osi głównej elewacji usytuowany jest kryty dwuspadowym dachem ganek z wiatrołapem, od strony zach. i pd.-zach. do budynku przylegają dobudówki. Budynek jest częściowo podpiwniczony. Strop piwnicy ceglany, strop parteru drewniany, belkowany.

Kościół dostępny dla zwiedzających z zewnątrz.

 Oprac. Tomasz Łuczak, 21-09-2017 r.