Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

Rogatka Wrocławska - Zabytek.pl

Rogatka Wrocławska


budynek użyteczności publicznej 1822 r. Kalisz

Adres
Kalisz, Śródmiejska 36

Lokalizacja
woj. wielkopolskie, pow. Kalisz, gm. Kalisz

Na drogach wjazdowych do Kalisza od lat 20.XIX w.znajdowały się cztery murowane rogatki – warszawska, rypinkowska, stawiszyńska i wrocławska.

Do dziś zachowała się tylko ta ostatnia, zlokalizowana u zbiegu obecnych ulic: Śródmiejskiej, Górnośląskiej, Nowego Światu i Harcerskiej.

Nie jest to jednak pierwotny obiekt rogatki, który powstał przy wjeździe od strony Wrocławia. Pierwszy budynek rogatki wrocławskiej powstał w 1821 roku według projektu architekta Sylwestra Szpilowskiego, razem z budynkiem rogatki rypinkowskiej. Obiekt przylegał do muru otaczającego podwórze klasztoru reformatów.

W związku z utworzeniem przejścia granicznego między Prusami i Królestwem Polskim w Szczypiornie, konieczne było uregulowanie ulicy Wrocławskiej oraz jej przebudowa poprzez podniesienie poziomu i wybrukowanie nawierzchni. Przedsięwzięcie to o wymagało rozbiórki istniejącej rogatki wrocławskiej, a także cofnięcia w stosunku do osi ulicy murowanego parkanu klasztoru reformatów. W 1826 roku budynek rogatki rozebrano.

Nowy budynek rogatki wrocławskiej ulokowany został po przeciwnej stronie ul. Wrocławskiej. Powstał w latach 1827-1828 w oparciu o projekt Franciszka Reinsteina, mocno jednak zmieniony przez Radę Budowlaną w Warszawie.

Budowla wzniesiona została na planie kwadratu w typie greckiej „templum in antis” tzn. wnętrze poprzedza ujęty przedłużeniem ścian bocznych, wgłębny portyk wsparty na czterech kolumnach doryckich z piaskowca, który tworzy elewację frotową. Trzy elewacje boczne są jednakowe – gładkie, płasko boniowane z prostokątnym oknem pośrodku. Sześcienna bryła budynku ma czterospadowy dach namiotowy, pokryty blachą „na rąbek. Jest to najbardziej klasyczny i surowy w formie budynek w stylu klasycystycznym w Kaliszu.

Na początku XX w. przy rogatce wrocławskiej umieszczono wagę miejską. Wraz z rozwojem przestrzennym miasta rogatka utraciła pierwotną funkcję i znalazła się w centrum Kalisza. W okresie międzywojennym w wyglądzie budynku zaszły poważne zmiany. Wówczas w celu zwiększenia powierzchni użytkowej zabudowano portyk obmurowując kolumny budynku. Pod koniec lat 30. zabudowę portyku usunięto. Na początku XXI w. obiekt został zaadaptowany na Cukiernię Na Rogatce.

Ostatnie prace remontowe i konserwatorskie budynku stanowiącego własność Miasta Kalisza wykonano w latach 2019-2020. Od 2020 roku ma tu siedzibę Telewizja Kalisz, której właścicielem jest Fundacja Reakcja. 

Budynek dostępny z zewnątrz.

Oprac. Anna Woźniak, Urząd Miasta Kalisza.

Dane obiektu zostały uzupełnione przez użytkowników Anna Woźniak, Waldemar Rusek Rusek.

Rodzaj: budynek użyteczności publicznej

Styl architektoniczny: klasycystyczny

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_30_BK.164029, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_30_BK.50350