W 1788 roku, jak głosi tradycja, właśnie z inicjatywy zakonników zbudowano synagogę. Mniej więcej w tym samym czasie założono pierwszy cmentarz. Ulokowano go przy obecnej ulicy Zawadzkiego. Został on całkowicie zdewastowany przez Niemców w czasie drugiej wojny światowej i do dzisiejszych czasów nie zachował się po nim żaden ślad.

Społeczność żydowska rozrastała się, a w połowie XIX wieku stanowiła już 72% wszystkich mieszkańców miasta.

Opis

W pierwszej połowie XIX wieku pojawiła się potrzeba znalezienia nowego miejsca pochówku. W 1830 roku wybrano na ten cel działkę o kształcie zbliżonym do prostokąta, położoną poza granicami miasta, około 1,2 kilometra na południe od synagogi, na niewielkim wzniesieniu po zachodniej stronie szosy w kierunku Augustowa. Powierzchnia cmentarza wynosi 1,37 hektara. Obecnie znajduje się na granicy miasta i wsi Marynowo, przy ulicy 1 Maja.

Cmentarz pełnił funkcje grzebalne do drugiej wojny światowej. Wtedy też nekropolia została zniszczona przez Niemców. Proces dewastacji trwał po wojnie, w wyniku czego zatarciu uległ układ cmentarza i rozkradzione zostały macewy. Dodatkowo fragment działki cmentarnej o szerokości 15 metrów od strony drogi oraz narożnik od strony południowo-wschodniej zostały zniwelowane w czasie budowy wodociągu. Na skutek tych prac nie wiadomo nawet, gdzie dokładnie przebiegała granica cmentarza.

Do dzisiaj na terenie nekropolii zachowało się może kilkanaście płyt nagrobnych, głównie z drugiej połowy XIX w., oraz liczne fragmenty (łącznie ok. 30 reliktów). Cmentarz nie jest ogrodzony. Jego powierzchnię porasta wysoka trawa, a w części zachodniej — krzewy oraz sosny.

W 2002 roku Fundacja „Pogranicze” wzniosła na jego terenie pomnik upamiętniający Żydów z Sejn. Fundacja troszczy się też o macewy, które co jakiś czas są znajdowane na terenie Sejn. Przechowywane są one w Białej Synagodze.

W 1993 roku cmentarz został wpisany do rejestru zabytków pod nr. A-975 z dn. 2.12.1993.

Właściciel praw autorskich do opisu: Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN.