z drewnianą, wolnostojącą dzwonnicą, otoczonego kamiennym murem z pocz. XX w. Najstarszym elementem zespołu jest murowana kapliczka powstała na przełomie XVIII i XIX w. upamiętniająca miejsce kultu.

Historia

Święte Miejsce zwane dawniej Bartnym Borkiem to według legendy miejsce objawień Matki Bożej w koronie lipy, gromadzące liczne pielgrzymki. Na pamiątkę objawienia już od XVIII w. istniała tu drewniana kaplica, a obok niej biło cudowne leczące choroby źródełko upamiętnione wymurowaną na przełomie XVIII i XIX w. kapliczką. Obecny kościół powstał w 1908 r. z przebudowy kolejnej niewielkiej drewnianej kaplicy pochodzącej z pocz. XIX w. W tym samym roku – 12 września biskup Antoni Julian Nowowiejski erygował parafię, wydzielając jej teren z parafii przasnyskiej i płoniawskiej. Nazwę wsi zmieniono naówczas na Święte Miejsce. W trakcie I wojny światowej kościół został nieznacznie uszkodzony. Obecny stan uzyskał wskutek rozbudowy w 1950 r. (dobudowa prezbiterium i kaplic). W parafii w ciągu roku odbywają się trzy odpusty: na Św. Stanisława, na Zielone Świątki (największy, na który przybywa najliczniejsza grupa pielgrzymów z sąsiednich parafii) i w dzień Matki Boskiej Siewnej.

Opis

Zespół kościelny usytuowany jest przy skrzyżowaniu dróg – stoi po południowej stronie szosy z Przasnysza do Drążdżewa i zachodniej z Grabowa do Starej Krępy - na prostokątnej parceli ogrodzonej wykonanym z polnego kamienia nieotynkowanym murem ograniczającym teren przykościelny (z wejściami z trzech stron).

Wokół kościoła, od strony zachodniej i południowej (poza kamiennym ogrodzeniem) na polanie usytuowane są murowane z polnego kamienia stacje drogi krzyżowej oraz dwa pomniki: papieża Św. Jana Pawła II i kardynała Aleksandra Kakowskiego.

Kościół jest orientowany, wybudowany został z drewna, w konstrukcji zrębowej, ze ścianami oszalowanymi pionowymi deskami, z oblistwowaniem. Świątynia jest jednonawowa, orientowana, zbudowana na planie krzyża łacińskiego. Prezbiterium pięcioboczne, wyodrębnione zewnętrznie z nawy. Kaplice boczne dostawione do ścian prezbiterium od północy i południa, rozplanowane na rzucie prostokąta. Blaszany dach dwukalenicowy, z ośmioboczną wieżyczką na sygnaturkę zwieńczoną hełmem cebulastym z latarnią i krzyżem usytuowaną w pobliżu nawy. Wnętrze nakryte pozornym sklepieniem kolebkowym, ozdobnie oszalowane deskami i obite boazerią. Chór muzyczny w nawie (od strony zachodniej) wsparty na dwóch słupach z neobarokowym prospektem organowym. W neobarokowym ołtarzu głównym słynący łaskami obraz Matki Boskiej Częstochowskiej (tzw. MB Bartnicka) i Św. Stanisława, pochodzące z XVIII w. Ołtarze boczne Matki Boskiej Różańcowej i Serca Jezusowego. Ambona jest również neobarokowa i pochodzi z końca XIX w.

Z tego samego okresu pochodzi usytuowana na zachód od kościoła dwukondygnacyjna, rozplanowana na rzucie kwadratu, drewniana dzwonnica wykonana w konstrukcji słupowo-ryglowej, oszalowana deskami, z rozbudowanym słupowym zadaszeniem, zwieńczona również hełmem cebulastym z latarnią i krzyżem, pokryta blachą.

Zespół dopełniony jest niską, murowaną kapliczką w formie rotundy powstałą w XVIII w. wzniesioną według tradycji w miejscu objawień Matki Bożej.

Obiekt dostępny podczas mszy oraz po uprzednim umówieniu się z proboszczem parafii w Świętym Miejscu.

Oprac. Jerzy Szałygin, OT NID w Warszawie, 07-12-2017 r.