Historia obiektu

Rokszyce to miejscowość o bogatej tradycji osadniczej. W źródłach pisanych występuje od XIV w. Na zachód od zespołu dworsko-parkowego zachowały się pozostałości dworu obronnego, datowanego na XVI w. ,w tym okresie działał już w Rokszycach folwark. Wieś stanowiła własność szlachecką. Ostatni prywatni właściciele, Netzelowie, zakupili majątek w 1898 r. i pozostali na jego terenie do końca II wojny światowej.  

Data powstania nowego założenia nie została dotychczas jednoznacznie określona, nie są znani autorzy projektów dworu i aranżacji parku. W dostępnych źródłach podaje się, iż zespół powstał na przełomie XIX/XX w.   

Teofil Netzel, który nabył teren, w 1907 r. przekazał go synowi, Maksymilianowi.   

Być może to na polecenie Maksymiliana wzniesiono obecny dwór i założono park.  

Aktywność, jaką nowy dziedzic przejawiał w zarządzaniu majątkiem (mi. zakup lokomobili rolniczej, projekt drenażu części pól, zmiana funkcji niektórych działek w celu uzyskania bogatszych plonów ) mogła również dotyczyć utworzenia nowoczesnej części rezydencjonalnej.

Obecny dwór został umiejscowiony we wschodnio- północnej części ówczesnego wielkiego ogrodu owocowego.

Z trzech stron okalał go sad, od wschodu zorganizowano park z prowadzącą do dworu aleją, która rozwidlała się na wysokości dekoracyjnie zakomponowanego gazonu (z fontanną) tuż przez budynkiem.

Druga, większa partia parku powstała od północy na miejscu gruntu uprawnego. Sąsiadowała od południa z ogrodem owocowym i oddzielała go wąską linią zieleni od pól na zachodzie. Siatka alejek spacerowych rozmieszczonych na jego terenie miała nieregularny charakter. Część nasadzeń obejmowała rzadkie gatunki drzew i krzewów. Całość zespołu folwarku parku i dworu otaczały szpalery drzew.

Na terenie posiadłości znajdują się ok. 200 letnie drzewa- ten starszy drzewostan, został wcielony w nowe założenie parkowe.

Po zakończeniu II wojny światowej posiadłość przeszła na rzecz Skarbu Państwa i została rozparcelowana.  

W części obejmującej dwór i park funkcjonowała początkowo szkoła rolnicza. W późniejszym okresie stała ona się własnością Centrali Mięsnej, a następnie Przedsiębiorstwa Obrotu Zwierzętami Hodowlanymi. Największa, destrukcyjna ingerencja w strukturę parku, miała miejsce w latach 80. XX w., kiedy w zachodniej części ulokowano 7 chlewni, a w południowej powstały 3 stajnie. Na potrzeby urządzenia tych budynków wykarczowano duży obszar sadu.

Obecnie teren podzielony jest na kilka działek różnej własności.

Opis obiektu

Zabytkowy zespół dworsko- parkowy usytuowany jest w północnej części miejscowości. Komponowany park zajmuje powierzchnię ok. 7,3 ha, obejmując  także część dawnego folwarku. Na jego terenie nie ma zbiorników wodnych.

Zasięg założenia wyznaczają: droga do Gomulina (północ), droga do szosy Piotrków-Bełchatów (wschód), pola uprawne (zachód), droga polna prowadząca do grodziska (południe).

Teren podzielony jest współczesnymi ogrodzeniami, które zainstalowali poszczególni właściciele.

Zachowały się szpalery drzew wyznaczających granice założenia oraz fragmenty alei. Na jego terenie znajduje się ok. 500 drzew. Są to głównie graby, jesiony, topole, lipy, kasztanowce, trójglicznie, świerki, dęby, buki, kasztanowce. Występują także liczne krzewy: śnieguliczka tawuły, bez czarny i inne. W części południowo zachodniej rosną pozostałe po sadzie drzewa owocowe, jak śliwa, orzech włoski i jabłoń.

Kompozycja parku jest obecnie niemożliwa do odczytania, bowiem obiekt od dawna nie posiada użytkownika i nie podlega pracom pielęgnacyjnym oraz porządkowym. Zatarte zostały ciągi komunikacyjne, część drzewostanu wymaga zabiegów pielęgnacyjno- konserwatorskich. Teren porastają samosiewy. Park wymaga gruntownej konserwacji.

Dostępność obiektu dla zwiedzających. Park jest własnością prywatną, zwiedzanie możliwe po uzgodnieniu z właścicielem.

Autor noty: Anna Michalska OT NID w Łodzi, 10.08.2023 r.