Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

budynek Jatek - Zabytek.pl

budynek Jatek


budynek użyteczności publicznej XVIII w. Kazimierz Dolny

Adres
Kazimierz Dolny, Mały Rynek 1

Lokalizacja
woj. lubelskie, pow. puławski, gm. Kazimierz Dolny - miasto

Budynek dawnych jatek koszernych z kon. XVIII w., odrestaurowany w latach 50. XX w. przez wybitnego architekta Karola Sicińskiego, stanowi unikatowy przykład drewnianej architektury dzielnicy żydowskiej w Kazimierzu Dolnym oraz ważny element krajobrazu miasteczka.

Historia

Budynek wzniesiony w końcu XVIII wieku na Małym Rynku (zwanym "Rynkiem Żydowskim"). Według źródeł historycznych dokonywano w nim rytualnego uboju zwierząt i handlowano pozyskanym w ten sposób mięsem. Obiekt został zniszczony w czasie II wojny światowej, a w 1958 roku odrestaurowany według proj. arch. Karola  Sicińskiego. Przyziemie zaadaptowano dla celów handlowych i wystawowych. Obecnie funkcjonują w nim kawiarnie. 

Opis

Budynek dawnych jatek jest wolnostojący, znajduje się w centrum Kazimierz Dolnego, w środkowej części Małego Rynku (d. Rynku Żydowskiego) w pobliży synagogi. Usytuowany jest na ziemnym podwyższeniu ze stromymi skarpami zabezpieczonymi kamieniem polnym. Frontem zwrócony w kierunku południowym.

Obiekt wzniesiony z sosnowych bali na podwalinie dębowej, posadowionej na podmurówce z palonej cegły. Ściany konstrukcji wieńcowej węgłowane na jaskółczy ogon z ostatkami. W zrębie liczne łątki. W przyziemiu strop drewniany, na legarach. Strop nad przyziemiem na drewnianych belkach, dodatkowo wsparty na idącej przez całą długość budynku ścianie działowej, wzmocnionej pionowymi słupami. Na ostatnich balach zrębu i podłużnej płatwi osadzona więźba dachowa (krokwie usztywnione jętkami). Drzwi jednoskrzydłowe, spągowe, zawieszone na kowalskich żelaznych zawiasach.

Budynek założony na rzucie wydłużonego prostokąta, z frontowym uskokiem w części wschodniej. Wnętrze dwutraktowe, w części szerszej trójdzielnej trakty równe, w części zwężonej uskokiem - dwudzielnej - trakt frontowy płytszy. Druga kondygnacja jednoprzestrzenna, dostępna drewnianymi schodami z daszkiem pulpitowym przy ścianie wschodniej.

Bryła dwukondygnacyjna, wydłużona nakryta dachem trójpołaciowym z małym koszem nad frontowym uskokiem. Od zachodniej strony z półszczytem i  lukarną z dwuspadowym daszkiem. 

Elewacje z silnie wysuniętymi okapami połaci dachowych, wspartymi na belkach stropowych piętra. W połaciach kalenicowych niewielkie dymniki, doświetlające wnętrze. Elewacja frontowa (pd.) 5-osiowa, asymetryczna, ukształtowana uskokowo. Partia od strony narożnika pd.-wsch. lekko cofnięta z daszkiem okapowym na wysokości pułapu nad pomieszczeniami przyziemia. Otwory drzwiowe prostokątne, okienne kwadratowe z drewnianymi deskowymi okiennicami jednoskrzydłowymi. Ponad otworami drzwiowymi wysunięte końce belek stropowych. W partii piętra trzy niesymetrycznie zestawione otwory okienne o wykroju leżącego prostokąta, pozbawione stolarki.  Elewacja boczna (wsch.) poprzedzona dostawionymi drewnianymi schodami drabinowymi na piętro. Schody wsparte na 4 drewnianych słupach, przykryte dwoma daszkami pulpitowymi, z drewnianymi poręczami. W wys. piętra, przesunięty ku pn., prostokątny otwór  drzwiowy. Elewacja tylna ( pn.) w partii przyziemia posiada 5 otworów okiennych o wykroju leżącego prostokąta z pionowymi szprosami. Partia piętra optycznie oddzielona wysuniętymi  zakończeniami belek stropowych parteru, "trójprzęsłowa", z trzema otworami okiennymi analogicznymi w wykroju do otworów przyziemia. Elewacja boczna (zach.) na wysokości piętra z 2 otworami okiennymi o wykroju leżącego prostokąta z pionowymi szprosami.

Obiekt dostępny w czasie pracy lokali handlowych.

Oprac. Anna Sikora - Terlecka, PT NID w Lublinie, 06-05-2021 r.

Rodzaj: budynek użyteczności publicznej

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  drewniane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_06_BK.9971, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_06_BK.354512