budynek Jatek - Zabytek.pl
Adres
Kazimierz Dolny, Mały Rynek 1
Lokalizacja
woj. lubelskie, pow. puławski, gm. Kazimierz Dolny - miasto
Historia
Budynek wzniesiony w końcu XVIII wieku na Małym Rynku (zwanym "Rynkiem Żydowskim"). Według źródeł historycznych dokonywano w nim rytualnego uboju zwierząt i handlowano pozyskanym w ten sposób mięsem. Obiekt został zniszczony w czasie II wojny światowej, a w 1958 roku odrestaurowany według proj. arch. Karola Sicińskiego. Przyziemie zaadaptowano dla celów handlowych i wystawowych. Obecnie funkcjonują w nim kawiarnie.
Opis
Budynek dawnych jatek jest wolnostojący, znajduje się w centrum Kazimierz Dolnego, w środkowej części Małego Rynku (d. Rynku Żydowskiego) w pobliży synagogi. Usytuowany jest na ziemnym podwyższeniu ze stromymi skarpami zabezpieczonymi kamieniem polnym. Frontem zwrócony w kierunku południowym.
Obiekt wzniesiony z sosnowych bali na podwalinie dębowej, posadowionej na podmurówce z palonej cegły. Ściany konstrukcji wieńcowej węgłowane na jaskółczy ogon z ostatkami. W zrębie liczne łątki. W przyziemiu strop drewniany, na legarach. Strop nad przyziemiem na drewnianych belkach, dodatkowo wsparty na idącej przez całą długość budynku ścianie działowej, wzmocnionej pionowymi słupami. Na ostatnich balach zrębu i podłużnej płatwi osadzona więźba dachowa (krokwie usztywnione jętkami). Drzwi jednoskrzydłowe, spągowe, zawieszone na kowalskich żelaznych zawiasach.
Budynek założony na rzucie wydłużonego prostokąta, z frontowym uskokiem w części wschodniej. Wnętrze dwutraktowe, w części szerszej trójdzielnej trakty równe, w części zwężonej uskokiem - dwudzielnej - trakt frontowy płytszy. Druga kondygnacja jednoprzestrzenna, dostępna drewnianymi schodami z daszkiem pulpitowym przy ścianie wschodniej.
Bryła dwukondygnacyjna, wydłużona nakryta dachem trójpołaciowym z małym koszem nad frontowym uskokiem. Od zachodniej strony z półszczytem i lukarną z dwuspadowym daszkiem.
Elewacje z silnie wysuniętymi okapami połaci dachowych, wspartymi na belkach stropowych piętra. W połaciach kalenicowych niewielkie dymniki, doświetlające wnętrze. Elewacja frontowa (pd.) 5-osiowa, asymetryczna, ukształtowana uskokowo. Partia od strony narożnika pd.-wsch. lekko cofnięta z daszkiem okapowym na wysokości pułapu nad pomieszczeniami przyziemia. Otwory drzwiowe prostokątne, okienne kwadratowe z drewnianymi deskowymi okiennicami jednoskrzydłowymi. Ponad otworami drzwiowymi wysunięte końce belek stropowych. W partii piętra trzy niesymetrycznie zestawione otwory okienne o wykroju leżącego prostokąta, pozbawione stolarki. Elewacja boczna (wsch.) poprzedzona dostawionymi drewnianymi schodami drabinowymi na piętro. Schody wsparte na 4 drewnianych słupach, przykryte dwoma daszkami pulpitowymi, z drewnianymi poręczami. W wys. piętra, przesunięty ku pn., prostokątny otwór drzwiowy. Elewacja tylna ( pn.) w partii przyziemia posiada 5 otworów okiennych o wykroju leżącego prostokąta z pionowymi szprosami. Partia piętra optycznie oddzielona wysuniętymi zakończeniami belek stropowych parteru, "trójprzęsłowa", z trzema otworami okiennymi analogicznymi w wykroju do otworów przyziemia. Elewacja boczna (zach.) na wysokości piętra z 2 otworami okiennymi o wykroju leżącego prostokąta z pionowymi szprosami.
Obiekt dostępny w czasie pracy lokali handlowych.
Oprac. Anna Sikora - Terlecka, PT NID w Lublinie, 06-05-2021 r.
Rodzaj: budynek użyteczności publicznej
Styl architektoniczny: nieznana
Materiał budowy:
drewniane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_06_BK.9971, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_06_BK.354512