gimnazjum im. Królowej Jadwigi - Zabytek.pl
gimnazjum im. Królowej Jadwigi
Adres
Jarosław, 3-go Maja 30
Lokalizacja
woj. podkarpackie, pow. jarosławski, gm. Jarosław (gm. miejska)
Historia
Decyzja Rady Miejskiej o budowie szkoły zapadła dnia 16 lutego 1911 r. z uwagi na braki lokalowe w mieście przy stale rosnącej liczbie uczniów. Reprezentacyjny gmach został zlokalizowany na Przedmieściu Głębockim, przy głównym trakcie prowadzącym z Jarosławia do Przemyśla. W 1912 r. umieszczono w nim szkołę żeńską im. św. Jadwigi mieszczącą się dotychczas w pojezuickim budynku przy pl. ks. Piotra Skargi. W sierpniu 1914 r. budynek przeznaczono na szpital wojskowy. Naukę w nim wznowiono dopiero w 1919 r. po pracach remontowych. W okresie II wojny budynek ponownie został zajęty na cele wojskowe, a następnie szkołę i internat dla dzieci niemieckich. Dnia 25 lipca 1944 r. Niemcy spalili szkołę. Odbudowa jej i prace remontowe trwały do 1949 r. Niestety nie przywrócono wówczas w pełni pierwotnego wyglądu budynku ze szczytami wieńczącymi pseudoryzality oraz wieżą zegarową na osi wejścia głównego. W późniejszych latach był wielokrotnie remontowany. Ostatni generalny remont, w tym izolacje fundamentów, remont elewacji, dachu i wymianę stolarki, przeprowadzono w latach 2008-2009.
Opis
Szkoła usytuowana jest u zbiegu ulic 3 Maja i Królowej Jadwigi. Wzniesiona na rzucie litery L, ze ściętym narożnikiem u zbiegu skrzydeł, jako trzykondygnacyjna, podpiwniczona, z dachem dwuspadowym oraz eklektycznym wystrojem elewacji. Wymurowana jest z cegły i otynkowana. Elewacje frontowe obydwu skrzydeł są artykułowane i zdobione analogicznie. Od strony ul. Królowej Jadwigi elewacja jest 12-osiowa a od ul. 3 Maja - 10 osiowa, obydwie z pseudoryzalitami w trzech osiach krańcowych. Zarówno pseudoryzality jak i narożnik u zbiegu ulic flankowane są w parterze boniami oraz służkami o trójkątnym przekroju, rozciągającymi się na wysokości II i III kondygnacji. Parter oddzielony od piętra gzymsem podbudowanym fryzem arkadkowym w partii pseudoryzalitów, a pomiędzy nimi kostkowym. Okna budynku zróżnicowano pod względem kształtu, wielkości i dekoracji. Na parterze zamknięte są łukiem odcinkowym (w opaskach z ozdobnymi guzami oraz płycinami podokiennymi), na piętrze zamknięte półkoliście (ujęte dekoracją ramową, z prostym naczółkiem w zwieńczeniu i podokiennikiem wypełnionym motywem słoneczka), na II piętrze prostokątne (z podokiennikiem w formie „fartuszka” z łezkami). Nad oknami II piętra, w obrębie pseudoryzalitów, umieszczono stylizowane motywy szarotek. Okna na piętrach oddzielone są służkami, które wspierają gzyms z arkadowym fryzem wieńczącym budynek. Elewację zamyka ścianka kolankowa. Elewacje boczne i tylna pozbawione są bogatego wystroju. Do pn. ściany szczytowej dobudowana jest sala gimnastyczna. We wnętrzu zachował się pierwotny układ przestrzenny.
Dostęp do zabytku ograniczony. Wnętrze dostępne po uzgodnieniu.
Oprac. dr Jadwiga Stęchły, NID OT w Rzeszowie, 04-02-2019 r.
Rodzaj: budynek użyteczności publicznej
Styl architektoniczny: eklektyczny
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_18_BK.13757, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_18_BK.189334