obecnie pełni funkcję cmentarza przykościelnego. Na jego terenie zachowany jeden klasycystyczny nagrobek z 1. poł. XIX w. 

Historia

Perespa po raz pierwszy wzmiankowana w 1531 r. jako wieś opuszczona. Istnienie parafii prawosławnej potwierdzone w 1570 r., jej kontynuacją była po zawarciu unii brzeskiej w 1596 r. parafia greckokatolicka (unicka). Pierwsza świątynia (lub świątynie) była drewniana. Obecnie istniejąca, murowana, klasycystyczna cerkiew została wzniesiona na miejscu poprzednich w l. 1807–1827, zapewne z fundacji dziedzica wsi Rafała Horodyńskiego. Po r. 1863 cerkiew została zamknięta, a po kasacie unii w 1875 zamieniona na prawosławną. W 1919 r. na mocy dekretu bpa lubelskiego Mariana Fulmana przekazana parafii rzymskokatolickiej. W czasie II wojny światowej częściowo zdewastowana, użytkowana przez wiernych prawosławnych. Rekoncyliowana w 1944 r. i zamieniona na kościół par. Dokładna data założenia cmentarza i pierwotne granice nie są znane. Jego początki sięgają zapewne XVI w. i wiążą się z najwcześniejszą historia par. prawosławnej, następnie greckokatolickiej. Jako grzebalny funkcjonował prawdopodobnie do 1. poł. XIX w., do czasu założenia nowego cmentarza w miejscu obecnego cmentarza rzymskokatolickiego.

Opis

Zespół cerkiewny (ob. kościelny) położony na wsch. krańcu wsi. Świątynia usytuowana na terenie obszernego cmentarza cerkiewnego (d. grzebalnego), na którym znajduje się również współczesna cerkwi dzwonnica. Usytuowanie cerkwi i dzwonnicy oraz zarys współczesnego ogrodzenia wskazują, że cmentarz grzebalny znajdował się po pn. stronie cerkwi. Zachował się tu jeden klasycystyczny nagrobek z 1. poł. XIX w. należący do duchownego gr.-kat. Nagrobek ma formę czworobocznego cokołu nakrytego profilowaną płytą, na której ustawiony jest obelisk zwieńczony krzyżem na kuli. Na cmentarzu znajduje się ponadto współczesna figura NMP, krzyże misyjne oraz ołtarz polowy. Drzewostan, w którym dominują lipy, zgrupowany jest głównie w pn. cmentarza.

Zabytek dostępny dla zwiedzających.

Oprac. Bożena Stanek-Lebioda, OT NID w Lublinie, 21.02.2019 r.