Ogromną atrakcją założenia był zajmujący niemal całą górę Zamkową park z tarasami ogrodowymi przed pałacem oraz zwierzyńcem.

Historia

Ogólną koncepcję założenia pałacowego z parkiem dla właścicielki kamienieckiego majątku – księżnej Marianny Orańskiej (ur. 1810, zm. 1883 r.) stworzył w latach 1838–1841 architekt Carl Friedrich Schinkel.

Projekt przewidywał urządzenie przy dominującym w krajobrazie neogotyckim pałacu tarasowych ogrodów z układem wodnym sztucznie zasilanym z cieków u podnóża Góry Zamkowej. Na południowo zachodnim zboczu wzgórza – na głównej osi kompozycyjnej zespołu – powstało geometryczne, siedmiopoziomowe założenie ogrodowo-tarasowe z fontannami, wykonane w latach 1858-1868 r. według projektu dyrektora Królewskich Ogrodów w Berlinie, Petera Josepha Lenné. W części wschodniej, równocześnie z rozpoczęciem prac budowlanych przy pałacu, założono park krajobrazowy; dawny zwierzyniec przekształcono w park naturalny. Na szczycie wzniesienia urządzono punkt widokowy oraz wybudowano w 1841 r. neogotycki pawilon ogrodowy.

Opis

Główną osią kompozycyjną całego założenia był widok z Góry Zamkowej w kierunku południowo-zachodnim, ku Przełęczy Bardzkiej – w tym właśnie kierunku zwrócona jest fasada wzniesionego w formach neogotyckich pałacu. Jest to budowla czteroskrzydłowa z dwudzielnym, prostokątnym dziedzińcem; w narożach posiadająca cztery cylindryczne wieże. Założenie ogrodowo-parkowe przy pałacu było zróżnicowane. Składało się z tarasowych ogrodów przed fasadą pałacu, parku krajobrazowego i parku naturalnego na terenie dawnego lasu. Ogród przed pałacem składał się z tarasów na siedmiu poziomach założonych na stromym stoku; tarasy łączone były schodami o komponowanych murach oporowych i ozdobnych balustradach, z basenami z fontannami oraz kwaterami z roślinnymi kompozycjami. Niewielki, regularny ogród założono również po przeciwnej stronie pałacu – z wielobocznym basenem oraz grotą w formie budowli neogotyckiej. Na wschód od tej budowli, na sztucznie uformowanej platformie, ustawiono w 1872 r. kolumnę upamiętniającą zwycięstwa wojsk pruskich nad Napoleonem i Francją. Dalej na wschód od ogrodu, równolegle z budową pałacu, urządzano park krajobrazowy, wykorzystując naturalne walory terenu. Od północnego-wschodu do parku przylegał zwierzyniec, przekształcony z czasem w park naturalny. Przy dawnej drodze z Kamieńca Ząbkowickiego do Byczenia wybudowano obiekty, które służyły do oświetlenia zamku i do zaopatrzenia ogrodu w wodę – są to budynki maszynowni mieszące pompownię i gazownię; na terenie parku wybudowano dwa otwarte zbiorniki zasilające wodą fontanny i kaskady. Przy wjazdach do parku znajdowały się bramy (zachowane jedynie relikty).

Obecnie w parku trwają prace rewaloryzacyjne.

Zabytek dostępny.

oprac. Bogna Oszczanowska, OT NID we Wrocławiu, 17-07-2019 r.