Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

dwór - Zabytek.pl

Adres
Sielec, 51B

Lokalizacja
woj. podkarpackie, pow. ropczycko-sędziszowski, gm. Iwierzyce

Dwór w Sielcu jest przykładem skromnej siedziby szlacheckiej.Wybudowany został w duchu klasycyzmu, dla Franciszka Ksawerego Preka, znanego współczesnym kronikarza, malarza i literata.

Stanowi ważny element krajobrazu kulturowego wsi.

Historia

Zespół dworski w Sielcu istniał już w XVII w., jako fortalicjum z budynkiem głównym posadowionym na ziemnych fortyfikacjach bastejowych.

Obecny dwór w Sielcu wybudowany został w l. 40. XIX w. na miejscu wcześniejszego obiektu, dla Franciszka Ksawerego Preka, właściciela miejscowości w l. 1842-1863.

W k. XIX w. i w pocz. XX w. właścicielką dworu była Zofia Nowińska a następnie jej córka Janina Tałasiewicz. Przed 1939 r. dwór nieznacznie przebudowano i rozbudowano, powiększono o boczne skrzydło od strony pd.

W 1940 r. dwór został spalony, po wojnie odbudowany z przeznaczeniem na siedzibę spółdzielni gminnej i szkołę. W l. 80. XX w. przeprowadzono remont elewacji. Obecnie mieści szkołę podstawową.

Opis

Zespół dworski położony jest w południowej części wsi, wśród zabudowy wiejskiej, po wsch. stronie lokalnej drogi relacji Sędziszów Małopolski - Iwierzyce.

Dwór ulokowany na ziemnej platformie będącej reliktem fortyfikacji bastejowych z XVII w., prostokątny rzut pierwotnego dworu i późniejszej dobudówki tworzą literę „L”, zasadnicza część o dwu traktach podłużnych, z sienią pośrodku. Główna bryła prostopadłościenna, parterowa, symetryczna, częściowo podpiwniczona, przekryta czterospadowym dachem polskim łamanym, urozmaicona gankiem od wsch. i czterokolumnowym portykiem od zach. z zadaszeniami dwuspadowymi. Nad parterową, prostopadłościenną dobudówką założono dach wielospadowy.

Ściany dworu są wymurowane z cegły, obustronnie, gładko tynkowane, dachy pokryte dachówką ceramiczną. Elewacje osadzone są na cokole. Elewację frontową zasadniczej bryły rozplanowano jako symetryczną, siedmioosiową, z wejściem pośrodku, poprzedzonym czterokolumnowym portykiem, pozostałe elewacje wieloosiowe. W północno-wschodnim narożniku widoczne są w ścianie ślady po zamurowanym podcieniu narożnym w postaci kolumn o podobnych jak w portyku. Dekorację stanowią: profilowane gzymsy nadokienne, proste podokienniki, oraz drewniany ganek od wsch. z koronkowo wycinanym ornamentem.

Ogród

Zachował się w postaci swobodnie rozplanowanych, półnaturalnych grup drzew i krzewów w pn.-zach. części działki, nieco zaśmiecają go współczesne nasadzenia.

Fortyfikacje ziemne

Czytelne są obecnie w postaci platformy zbliżonej obrysem do prostokąta, częściowo zniwelowanej w pd. części, zapewne przy okazji przedwojennej rozbudowy.

Dostępność. Obiekt dostępny z zewnątrz. Szkoła podstawowa.

Oprac. Barbara Potera, OT NID Rzeszów, 05.08.2019 r.

Rodzaj: dwór

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_18_BK.13201, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_18_BK.215846