Historia obiektu

Obórki istniały już najpewniej w II poł. XIII w., jednak pierwsze potwierdzenie źródłowe o miejscowości znajdujemy w Księdze uposażeń biskupstwa wrocławskiego, sporządzonej pod koniec XIII lub w początku XIV w. W dokumencie tym Obórki wymieniono pod nazwą Schonfelth. Powstanie miejscowości związane jest z działalnością osadniczą rodu Pogorzelów, którzy za wierną służbę piastom śląskim otrzymali jeszcze w XII w. m.in. klucze grodkowski i michałowski.

W rękach Pogorzelów wieś znajdowała się co najmniej do 1435 r., zapewne również z ich fundacji wzniesiony został pierwszy kościół wzmiankowany po raz pierwszy w 1335 r. Obiekt ten nie przetrwał do naszych czasów, gdyż najstarsze drewniane ściany istniejącej dziś świątyni datowane są na 1447 r.

W 1534 r. w księstwie brzeskim wprowadzono reformację, kościół w Obórkach przemianowano na ewangelicki i włączono do parafii w Jankowicach Wielkich. W tym czasie wieś znajdowała się w rękach rodu von Oppersdorfów z Gaci, by w 1609 r. przejść w ręce Mikołaja VI von Posadowskiego. Kolejnym właściciele wsi był Karol Krzysztof von Minckwitz, który zakupił ją od potomków Posadowskiego w 1675 r. Z osobą Minckwitza związany jest remont kościoła oraz fundacja polichromowanego stropu nawy i prezbiterium. Data 1675 jest ważna jeszcze z jednego powodu, w tym bowiem roku księstwo brzeskie przejęła administracja cesarska. Wydarzenie to miało zasadnicze znaczenie dla historii miejscowości, gdyż pod koniec XVII w. po bezpotomnej śmierci Minckwitza Obórki przejęło państwo. Wieś nie należała do dużych, w spisie statystycznym z 1783 r. odnotowano 14 kmieci, 19 zagrodników oraz 7 chałupników. W tym czasie łączna liczba mieszkańców wynosiła 262 osoby.

Na czele wsi zakładanej na prawie niemieckim stał zwykle zasadźca pełniący funkcję sołtysa. Sołectwo było dziedziczne i dobrze uposażone, a jego areał wykraczał znacznie ponad wielkość gospodarstw kmiecych, ustępując zazwyczaj jedynie wielkością majątkowi pańskiemu. Źródła, aż do XIX w. milczą na temat sołectwa w Obórkach, jednak jego lokalizacja jako gospodarstwa skrajnego w układzie przestrzennym, a także wielkość wskazują na średniowieczną metrykę. Pierwszym znanym właścicielem sołectwa był Julius Haunschild, w jego rękach majątek pozostaw co najmniej w latach 1892 do 1896. Następnie należał on kolejno do Richarda Knappe, Josefa Madeyskiego i Luise Madeyski. Ostatnim znanym właścicielem sołectwa dziedzicznego był Tillmann Nitsche, który wszedł w jego posiadanie w 1929 r. Z zestawienia dóbr rycerskich wynika, że ogólna wielkość areału wolnego sołectwa wynosiła 130,5 ha z czego 114 ha były to grunty rolne, 12 ha łąk i 3,5 ha ogrodów i dziedzińca.

Opis obiektu

Budynek mieszkalny umiejscowiony został w południowej pierzei ulicy, na narożnej parceli u zbiegu z ulicą główną (DW458), wyznaczającą wschodnią granicę posesji. Jest to budynek założony na planie prostokąta, dwukondygnacyjny z poddaszem, osadzony na niskim cokole, zwieńczony dachem pulpitowym. Murowany z cegły, otynkowany, pokryty papą na deskowaniu. Elewacja płn. zapewne 8-osiowa, obecnie w pierwszej kondygnacji 7-osiowa, symetryczna o regularnym rozmieszczeniu osi, z wejściem głównym w osi 4. Ponad wejściem daszek dwuspadowy wsparty na słupach drewnianych. W partii poddasza okrągłe otwory wentylacyjne, osadzone w polach płycin. Elewacje tynkowane w schemacie ramowym. Tynki mieszane, wymienione w 2. poł. XX w. oraz w ostatnich latach z częściową modyfikacją wystroju. Elewacja tylna, w przyziemiu sześcio-, powyżej 8-osiowa. Oś środkową wyznacza nieznacznie wysunięty przed lico pseudoryzalit flankowany lizenami, w przyziemiu otwór drzwi wejściowych ze stolarką o konstrukcji ramowo-płycinowej z nadświetlem. Otwory okienne zamknięte prosto, w znacznej większości wypełnione oknami z PVC. Po stronie płd. w części klatki schodowej zachowana krosnowa stolarka okienna, dwudzielna, dwupoziomowa o dolnych skrzydłach dzielonych szczeblinami na dwie kwatery.  

Dostępność: Obiekt dostępny z zewnątrz.

Autor: Katarzyna Latocha, Grzegorz Naumowicz, OT NID w Opolu, 15.02.2023 r.