Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

cmentarz żydowski - Zabytek.pl

cmentarz żydowski


cmentarz żydowski XIX w. Czemierniki

Adres
Czemierniki, Północna Kolonia

Lokalizacja
woj. lubelskie, pow. radzyński, gm. Czemierniki

Nie wiemy dokładnie, kiedy pierwsi Żydzi zamieszkali w Czemiernikach.Mogło to być przed 1622 r., bowiem wówczas Henryk Firlej, właściciel dóbr i arcybiskup gnieźnieński, zakazał Żydom mieszkać i budować się w mieście.

Zakazu jednak nie przestrzegano, gdyż w księgach grodzkich Lublina pod 1670 r. jest wzmianka o Żydzie z Czemiernik. Po 1680 r. właścicielem dóbr został Jan III Sobieski i zniósł zakaz poprzednika. W kolejnych latach w księgach grodzkich Lublina pojawia się więcej Żydów z Czemiernik. Prawdopodobnie funkcjonowała tam zorganizowana wspólnota, która utrzymywała synagogę. W 1703 r. nowy właściciel, Jakub Sobieski, wytyczył miejsce na cmentarz. Wybrano w tym celu miejsce na północ od granic miasta, na skraju lasu.

Stopniowo społeczność żydowska w Czemiernikach rozrastała się. W 1730 r. wzniesiono nową murowaną synagogę. W 1748 r. 50 domów w miasteczku należało do Żydów. Mniej więcej w tym czasie powstała samodzielna gmina, co potwierdzają akta Sejmu Czterech Ziem.

Przez cały XIX i początek XX w. Żydzi stanowili mniej więcej 40% ogółu mieszkańców miasteczka. Ich istnienie przerwał wybuch II wojny światowej. We wrześniu 1939 r. część żydowskich mieszkańców uciekła do ZSRR, a pozostałych umieszczono w 1940 r. w getcie, wraz z przesiedleńcami z innych miast. Jesienią 1942 r. Niemcy wywieźli ich do getta w Parczewie, a następnie do niemieckiego nazistowskiego obozu zagłady Treblinka II.

W czasie wojny Niemcy nie tylko wymordowali społeczność żydowską miasteczka, ale również robili wszystko, aby zatrzeć jej materialne ślady. Zniszczona została synagoga, zdewastowano także cmentarz. Nie zachowały się żadne ślady ogrodzenia. Jedynie rów i wał graniczny wskazują, jak przebiegały historyczne granice cmentarza.

W 2000 r. na terenie nekropoli wzniesiony został pomnik w formie macewy z wykutym napisem: „W tym miejscu w latach 1703–1941 znajdował się cmentarz żydowski. Dla upamiętnienia miejsca spoczynku tablicę wystawiono w roku 2000”. W kolejnych latach obok niego ustawiono 5 macew, które najprawdopodobniej zostały odnalezione w różnych miejscach na terenie Czemiernik. Cmentarz został uwzględniony na niebieskim szlaku rowerowym „Dolina Tyśmienicy”.

Działka, na której znajduje się cmentarz, należy do Skarbu Państwa i jest administrowana przez Lasy Państwowe (Nadleśnictwo Lubartów).

Właściciel praw autorskich do opisu: Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN