Niestety w nieznacznej części zachowały swoje pierwotne funkcje, pomimo licznych przebudów.

Historia

W I poł. XIX wieku, kiedy w Ciechocinku rozkwitało wydobycie soli, konsekwentnie zmieniał się klimat tej miejscowości. Nabierał coraz większych właściwości leczniczych. Poza intensyfikującym się przemysłem, bardzo prężnie rozwijano także funkcje sanatoryjne. Niezbędne było przystosowywanie miasta dla coraz większych grup korzystających z sanatoriów.

W 1845 r. rozpoczęto budowę Łazienek nr I, tzw. komitetowych. Autorami projektu byli: uznany już wówczas Henryk Marconi oraz Fryderyk Rojewski. Projekt wnętrz stworzył uczeń Marconiego - Franciszek Tournelle. W 1850 r. nastąpiło ich oficjalne otwarcie. Przebudowy w II poł. XIX w. spowodowały znaczne zatarcie cech pierwotnych cech. W bezpośrednim sąsiedztwie powstał także budynek Łazienek, który pełnił funkcję administracyjną. Łazienki nr III zwane bankowymi, zostały wzniesione w latach 1898-1900. Powstały one na miejscu dawnych łaźni, które do swoich funkcji w 1842 r. zaadaptowały budynek machiny parowej. Łazienki nr IV powstały na miejscu dawnych łazienek z lat 70. i 80. XIX wieku. Projekt wykonał inż. Majewski. Pomysł zrealizowano w latach 1900-1906. Łazienki nr II powstały w latach 1911-1913. Wzniesiono je na miejscu dawnej austerii rządowej, w której, kosztem Skarbu Państwa, zorganizowano Łazienki tzw. „skarbowe”.

W czasie II wojny światowej Łazienki nr III i IV pełniły funkcję szpitali wojskowych, natomiast Łazienki nr II były zamienione na magazyn wojskowy. Po 1945 r., wielokrotnie przebudowywano i remontowano wszystkie obiekty. W pełni funkcje kliniczne zachował jedynie budynek Łazienek nr IV. Pozostałe zostały częściowo zamknięte, bądź zamienione na mieszkania.

Obecnie Łazienki nr III są nieużytkowane, nr I zostały zamienione na budynek mieszkalno- usługowy, Łazienki nr II zaadaptowano na hotel, natomiast w rozbudowanym budynku Łazienek nr IV mieści się szpital.

Opis

Łazienki zlokalizowane są w części uzdrowiskowej Ciechocinka, skupiają się przy ulicach: Kościuszki, Armii Krajowej i Raczyńskich. Łazienki posiadały i w dużej mierze dotychczas zachowały cechy późno klasycystyczne i przeważające cechy eklektyzmu.

Łazienki nr I (komitetowe), przy ulicy Kościuszki 14, zostały wzniesione w stylu eklektycznym, jednak przebudowa w II poł. XIX w. zatarła ich pierwotne cechy. Budynek składa się z czterech skrzydeł tworzących kwadrat z niewielkim dziedzińcem. Południowa część budynków jest parterowa, część północna - piętrowa. Dekoracja elewacji zachowała się w postaci obramień okiennych i pozornych portyków od strony ul. Kościuszki.

Łazienki nr II („skarbowe”) wzniesiono w stylu neoromańskim, z elementami neorenesansowymi i secesyjnymi. Zlokalizowane są w dzielnicy uzdrowiskowej, zwrócone frontem do ul. Raczyńskich. Sąsiadują, dzieląc wspólną bramę zjazdową, z Łazienkami nr III.

Obiekt ceglany, złożony z trzech skrzydeł: główne - w kształcie wydłużonego prostokąta i boczne - prostopadle od strony północnej i południowej. Fasada budynku zdominowana jest przez centralną część, która jest zamknięta trójkątnym szczytem. Dekoracje inspirowane są motywami klasycystycznymi i romańskimi. Symetrycznie po obu stronach ryzalitu znalazły miejsce dwie wieże zwieńczone attykami, z płycinami, na których widnieją herby Ciechocinka. Attykę koronuje krenelaż. Dwa boczne skrzydła zamykają się od wschodu wielkimi ryzalitami z pozornym portykiem.

Łazienki nr III (bankowe), wzniesiono w stylu późnego klasycyzmu z cechami eklektycznymi, od południa sąsiadują one z Łazienkami nr II, od wschodu z nr IV. Budynek składa się z trzech skrzydeł (główne i boczne o jednej szerokości, z bocznymi ryzalitami). W centralnej osi skrzydła głównego znajduje się ryzalit z wejściem, dominujący nad fasadą budynku. Dwukondygnacyjne elewacje, rozdzielone gzymsem, ustawione są na cokole. Dekoracje - w postaci boniowania poziomymi pasami, obramienia okienne - ze zwornikami w postaci maszkaronów i amorków. Bardzo piękny przykład architektury historycznej.

Łazienki nr IV wzniesione są w stylu historycznym, a ponadto usytuowane fasadą na północ do ul. Armii Krajowej. Budynek Łazienek został osadzony na planie wydłużonego prostokąta z ryzalitem centralnym i bocznym. Obiekt jest dwukondygnacyjny, ustawiony na cokole. Elewacje dekowane symetrycznie poprzez boniowanie i obramienia okienne. W I kondygnacji i w części ryzalitów (na obu kondygnacjach) okna zamknięte są półkoliście, natomiast w II kondygnacji okna zamknięte prosto. Poprzez ryzalit północny budynek połączony jest współczesnym budynkiem.

Wszystkie obiekty dostępne są jedynie z zewnątrz. Łazienki nr I spełniają funkcje mieszkalno-usługowe, II - funkcję hotelową (możliwość zwiedzania wnętrza), III - nieużytkowane, IV - szpital, a budynek administracji jest nieużytkowany.

Oprac. Michał Horbowicz, OT NID w Toruniu, 01-12-2015 r.