Historia

Zamek w Chobieni (do 1945 r. - Köben a.O.) istniał już prawdopodobnie od XIII w.; od pocz. XIV w. pozostawał w posiadaniu rodu von Dohna, który w XIV i XV w. posiadał prawa książęce nad miastem. Rodzina ta nie mieszkała w Chobieni; w zamku siedzibę miał tutejszy zarządca. W 1504 r. prawa przeszły na rodzinę von Kottwitz, a w 1638 r. na rodzinę von Seidlitz. W 1691 r. dobra w Chobieni zostały nabyte przez hrabiego Rzeszy Christiana Wentzla von Nostitz und Rieneck ze śląskiej linii rodu z zamku Czocha. W ciagu XVIII-XX w. zamek wielokrotnie zmieniał swych właścicieli; po 1933 r. stanowił własność miasta, w latach 1943-1944 był użytkowany jako szkoła.

Obecny zamek, pierwotnie otoczony fosą, wzniesiony został w XV wieku. Renesansowa przebudowa zamku przebiegała etapami od ok. 1530 roku. Najwcześniej zapewne powstało skrzydło pd., flankowane alkierzami, z centralnie usytuowaną wieżą bramną. W latach 1583-1584 budowla zamkowa została rozbudowana na renesansowy pałac przez Georga von Kottwitz młodszego. Z tego czasu pochodzą malowane stropy oraz heraldyczne malowidła ścienne. Ostateczną formę zamek uzyskał w latach 20. XVII w. podczas rozbudowy prowadzonej przez Leonharda von Kottwitza. Powstało wówczas skrzydło zach. z wielką salą na II kondygnacji; wtedy również powstał wystrój elewacji - dekoracje w postaci opasek okiennych, szczytów, cebulastych hełmów wież. W 1722 r. zamek spłonął, lecz został odbudowany w dotychczasowej formie. Około połowy XVIII w. zamek częściowo przekształcono, m.in. wystawiono portal w skrzydle pd., urządzono taras i schody do ogrodu przy skrzydle zach.; zlikwidowano szczyty w dachach. Po 1759 r. wyburzono renesansowy portal zwrócony w stronę miasta, na wsch. oraz schody. W XVIII w. zasypano fosy, zlikwidowano zwodzony most i wybudowano most murowany. W 1905 r. i w 1933 r. prowadzono na zamku prace restauracyjne. Zamek był uszkodzony w 1945 r. podczas działań wojennych. W latach 1983-1990 miały miejsce prace zabezpieczające przy pałacu.

Opis

Zespół zamkowy z parkiem w Chobieni zlokalizowany jest w środkowej części miejscowości, na wsch. od placu rynkowego. Pałac w obecnej formie jest budowlą późnorenesansową, czteroskrzydłową, założoną wokół prostokątnego dziedzińca wewnętrznego, dwukondygnacyjną, z trzema narożnymi, cylindrycznymi basztami (alkierzami) nakrytymi hełmami stożkowymi w narożach oraz prostokątną wieżą na osi skrzydła południowego. Skrzydła pałacu nakryte dachami dwuspadowymi. Elewacje bez podziałów architektonicznych, o nieregularnie rozmieszczonych osiach okiennych; w elewacji pd. zachował się poprzedzony schodami portal balkonowy z herbami Carla Sigismunda von Gellhorn i jego żony z 1759 r.; od strony dziedzińca zachował się portal prowadzący dawniej do kaplicy. W murach dziedzińca zachowany również fragment portalu prowadzącego do krypty urządzonej w 1607 r. dla Leonharda von Kottwitza. Na parterze zachowane pomieszczenia nakryte sklepieniem kolebkowym z lunetami, z roślinną i geometryczną dekoracją stiukową. W skrzydle pn.-zach. zachowane relikty pierwotnej, XV-wiecznej budowli zamkowej.

Od strony wsch. przy zamku założono w latach 30. XVII w. ogród gospodarczy, przekształcony w 3. ćw. XVIII w. w ogród ozdobny oraz w 2. poł. XIX w. na terenie barokowego ogrodu użytkowego założono park naturalistyczny.

Obecnie zamek pozostaje nieużytkowany, jest zabezpieczony.

Zabytek zabezpieczony, niedostępny dla zwiedzających.

oprac. Bogna Oszczanowska, OT NID we Wrocławiu, 24-11-2015 r.