Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

kościół pw. św. Jadwigi - Zabytek.pl

kościół pw. św. Jadwigi


kaplica 1368 - 1371 Brzeg

Adres
Brzeg, Plac Zamkowy 9

Lokalizacja
woj. opolskie, pow. brzeski, gm. Brzeg

Ufundowany w XIV wieku przez księcia Ludwika I kościół kolegiacki w około połowie XVI wieku przebudowany został z inicjatywy księcia Jerzego II na mauzoleum Piastów brzeskich.

Historia

W połowie XIV wieku książę Ludwik I podjął decyzję o fundacji kolegiaty w pobliżu swojej siedziby. W roku 1368 wmurowany został kamień węgielny, a w 1371 zatwierdzono statut. Wtedy też obsadzono dziekana i dwunastu kanoników. W XV wieku świątynia została splądrowana przez husytów. W XVI wieku przekazano ją protestantom, a ok 1567 roku z inicjatywy księcia Jerzego II utworzono w niej mauzoleum Piastów brzeskich. W 1677 roku kolegiata została zwrócona katolikom i do 1801 roku pełniła funkcję świątyni parafialnej.

Podczas oblężenia Brzegu (1741 r.) została ona zniszczona, a w latach 1783-4 przystąpiono do jej adaptacji na kaplicę zamkową. Wtedy też zmieniono miejsce położenia ołtarza. Na początku XX wieku kaplica została odnowiona, a w latach 60. sarkofagi Piastów przeniesiono do mieszczącego się w zamku muzeum.

Opis

Kościół św. Jadwigi znajduje się w północno-zachodniej części starego miasta. Od północy sąsiaduje z zamkiem, zaś na wschód od niego znajduje się kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego. Jest to budowla murowana z cegły na kamiennym cokole, częściowo otynkowana. Trójprzęsłowa na planie prostokąta z trójbocznie zamkniętym pierwotnym (od pd-wsch.) i obecnym (od pn-zach.) prezbiterium. Od północy znajduje się trójprzęsłowa kruchta z lożą na piętrze, która pierwotnie pełniła funkcję zakrystii, zaś od południa niewielka czworoboczna dobudówka. Przy narożniku skrzydła południowo-wschodniego zamku i Wieży Lwów częściowo zachowały się ściany pierwotnego transeptu kolegiaty.

Kościół nakryty jest dachem dwuspadowym w partii nawy, wielopołaciowym w partii zamknięć. W części południowo-wschodniej oskarpowany jest trójuskokowymi przyporami, na których umieszczone zostały kamienne tarcze z orłami. Elewacje artykułowane są smukłymi otworami okiennymi od północy zamkniętymi łukiem pełnym, od południa łukiem ostrym. Wnętrze nakryte jest sklepieniem krzyżowo-żebrowym z płaskorzeźbionymi zwornikami z przedstawieniami: Chrystusa Błogosławiącego, Chrystusa Ecce Homo, Misericordia Domini oraz orłów śląskich.

Zmieniony pod koniec XVIII wieku wystrój wnętrza tworzy późnobarokowy, iluzjonistyczny ołtarz z obrazem św. Jadwiga (B. Krause) oraz pochodząca z tego samego okresu ambona. W kruchcie znajduje się gotycka rzeźba św. Jadwiga (ok. 1370 r.), która pierwotnie umieszczona była na południowo-wschodniej elewacji kościoła. Wystroju dopełniają piaskowcowe płaskorzeźby ewangelistów z dawnej ambony (ok. 1573 r.) oraz renesansowe epitafia.

Zabytek dostępny.

Oprac. Aleksandra Ziółkowska, OT NID w Opolu, 08-07-2016 r.

Rodzaj: kaplica

Styl architektoniczny: gotycki

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_16_BK.19526, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_16_BK.16109