wieża mieszkalna - Zabytek.pl
Adres
Biestrzyków, Lipowa 7a
Lokalizacja
woj. dolnośląskie, pow. wrocławski, gm. Siechnice - obszar wiejski
Historia
Wieża mieszkalna wzmiankowana w 1411 r., wzniesiona została w 2 poł. XIV w., zapewne tuż po roku 1382, jako jednopiętrowa, wiejska siedziba administratora majątku wrocławskiej kapituły katedralnej. Posiadała wówczas nakrytą sklepieniem krzyżowym piwnicę i podobnie sklepione pomieszczenie w przyziemiu, pełniące prawdopodobnie funkcję kancelarii lub kaplicy. Wyżej mieściła się polichromowana świetlica, będąca zarazem izbą mieszkalną ze stropem belkowym; wnętrza ogrzewały kominki. Wieża wyposażona mogła być też w ganek hurdycjowy, umieszczony powyżej murów I piętra. W 1. poł. XVI w. nadbudowano jej trzecią kondygnację; założono w sali na piętrze sklepienie kolebkowe z lunetami, a do zach. elewacji dostawiono wąską, murowaną przybudówkę z kręconymi schodami oraz kuchnię. Po 1648 i ok. 1690 roku wieżę zapewne odnawiano, zmieniając m.in. wykrój otworów okiennych I piętra i wyposażając je w obramienia z piaskowca. W XVII-XVIII w. do przybudówki od zachodu dobudowano piętrowe skrzydło mieszkalne. Ok. 1840 r. zlikwidowano zwodzony most nad fosą. Wieża uszkodzona wskutek pożaru w 1945 r., pozostawała przez wiele lat w ruinie. W l. 1998-2000 została zaadaptowana przez obecnego właściciela na cele mieszkalne i poddana gruntownemu remontowi, ze wzmocnieniem korony murów oraz rekonstrukcją czterospadowego dachu i sklepienia w pomieszczeniu I piętra. Przebudowano też sąsiadujący z wieżą budynek mieszkalny, kryjąc go dachem dwuspadowym.
Opis
Wieża mieszkalna położona na terenie dawnego folwarku w południowej części wsi, posadowiona została na grodzisku otoczonym reliktami wału i nawodnionej fosy (od południa i zachodu).
Gotycką, założoną na rzucie zbliżonym do kwadratu, wzniesiono z cegły w wątku polskim, z szachownicowym wzorem zendrówek; fundamenty i cokół wykonano z głazów narzutowych i drobnych kamieni. Wieża jest podpiwniczoną, III-kondygnacyjną budowlą, krytą ceramicznym, czterospadowym dachem z przedłużoną kalenicą, wykonanym w l. 1998-2000. Piwnicę i przyziemie sklepiono krzyżowo, w sali I piętra zrekonstruowano sklepienie kolebkowe z lunetami. Posiada jednoosiowe elewacje; elewacja wschodnia w obrębie przyziemia jest trójosiowa, z oknem środkowym umieszczonym wyżej od okien bocznych. Otwory okienne I kondygnacji są ostrołukowe, podwójnie rozglifione; wyżej prostokątne w obramieniach z piaskowca. Na elewacji pd. częściowo zrekonstruowany wykusz latrynowy wsparty na kamiennych wspornikach.
Przy wieży od zachodu usytuowana jest IV-kondygnacyjna, 1-osiowa przybudówka mieszcząca schody, kryta trójspadowym dachem, do której przylega budynek mieszkalny z dachem dwuspadowym. W przyziemiu przybudówki półkoliście zamknięty otwór drzwiowy ujęty kamiennym obramieniem z boni; wyżej prostokątne otwory okienne w piaskowcowych obramieniach.
Zabytek niedostępny, własność prywatna.
Oprac. Beata Sebzda, OT NID we Wrocławiu, 20.02.2015 r.
Rodzaj: budynek mieszkalny
Styl architektoniczny: gotycki
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_02_BK.85704, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_02_BK.120555