Powstanie i rozwój przemysłu w tym regionie było możliwe dzięki korzystnym warunkom naturalnym – obfitość i dostępność złóż surowców mineralnych (podstawowych i pomocniczych); - rozległość lasów  (dostarczających drewna do wypału); - występowanie licznych rzek i korzystnego ukształtowania terenu (dających możliwość tworzenia układów hydroenergetycznych). Od wieków, a nawet tysiącleci, ludzie prowadzili tu działalność wydobywczą i wytwórczą. Początkowo było to górnictwo i hutnictwo dymarkowe, później samowystarczalne zakłady metalowe oparte o hutnictwo wielkopiecowe z dostarczającymi energię różnorodnymi układami wodnymi, przekształcające się następnie w terenowe zakłady przemysłowe, głównie metalurgiczne. Rozkwit nowożytnego przemysłu rozpoczął się w II połowie XVIII wieku – głównie w północnej i centralnej części regionu (dzięki dynamicznej działalności królewskiej, magnackiej i biskupiej) i trwał w I połowie XIX wieku – głównie we wschodniej i też centralnej części regionu, gdzie z inicjatywy St. Staszica i Ks. Druckiego-Lubeckiego (a potem Banku Polskiego) podjęto zadanie uprzemysłowienia kraju (lokując czy przebudowując i odnawiając wiele fabryk w obrębie Okręgu), z czego najciekawszym przedsięwzięciem był plan „ciągłego zakładu fabryk żelaznych na rzece Kamiennej” realizowany od 1818r. Niektóre z tych fabryk przetrwały i pracowały do czasów niedawnych  (zakład metalurgiczny z wielkim piecem w Starachowicach, zakład metalowy w Maleńcu, warsztaty i młyn w Wąchocku); a zakład w Białogonie funkcjonuje do dziś, z pokrewnym profilem produkcji (jako Kielecka Fabryka Pomp), w nowych obiektach i z użyciem nowych technologii.