Historia

Pierwsze wzmianki o Zwanowicach pochodzą z poł. XIII wieku. Około poł. XV w. w miejscowości znajdował się zamek oraz folwark, brak niestety informacji, gdzie były wybudowane. W XV w. wieś należała do rodziny von Bees, od 1534 roku majątek przeszedł na własność rodziny von Waldow i pozostawał w ich rękach aż do 2. poł. XVII wieku. W XVIII wieku majątek zwanowicki należał do rodziny von Schmiedeberg - w kaplicy przykościelnej znajduje się ich grobowiec. Od końca XIX w. aż do II wojny światowej właścicielami majątku była rodzina Woyrsch. Pałac w Zwanowicach zbudowano pod koniec XVIII w., a przebudowano w 1898 r. z inicjatywy Guenthera von Woyrscha. W latach 30. XX w. majątek należał do Udo von Woyrscha. Po 1945 r. na terenie folwarku działał PGR, a w pałacu urządzono biura i pomieszczenia mieszkalne. Obecnie obiekt jest własnością prywatną.

Opis

Pałac w Zwanowicach zabudowano w centrum miejscowości, na terenie założenia pałacowo-parkowo-folwarcznego. Od pd. zach. sąsiaduje z otoczonym gotyckim murem kościołem parafialnym i kaplicą grobową. Na zachód od pałacu znajdują się zabudowania folwarku, a na wschód park krajobrazowy ze stawem. Teren wokół pałacu i parku otoczony jest współczesnym ogrodzeniem z bramą wjazdową od strony południowo-wschodniej.

Pałac wzniesiony został na planie prostokąta z dwoma ryzalitami w elewacji tylnej i znajdującym się pomiędzy nimi tarasem. Osie dłuższych elewacji (pd.-zach. i pn.-wsch.) poprzedzono schodami. Budynek jest murowany z cegły na kamienno-ceglanej podmurówce. Zasadniczo dwukondygnacyjny (trójkondygnacyjny w partii ryzalitów), podpiwniczony, z użytkowym poddaszem. Nakryty został dachem mansardowym z oknami powiekowymi.

Jego elewacje artykułowane są prostokątnymi otworami okiennymi ujętymi w tynkowe opaski z kluczem i prostokątnymi płycinami pomiędzy oknami jednej osi. Partię cokołu oraz narożniki pokryto pasowym boniowaniem. Elewacja frontowa (pd.-zach.) jest dziewięcioosiowa z osią środkową zaakcentowaną przez płytki ryzalit flankowany pilastrami i poprzedzony ciągiem schodów. Ryzalit zwieńczono naczółkiem o linii falistej, pośrodku umieszczono okulus. Elewacja tylna złożona jest z trójkondygnacyjnych, dwuosiowych ryzalitów bocznych i znajdującego się między nimi tarasu poprzedzonego schodami. Na osi środkowej znajduje się lukarna zwieńczona łukiem falistym. W pn. narożniku elewacji pd.-wsch. znajduje się balkon zamknięty półkolistymi arkadami.

Pierwotny, dwutraktowy układ wnętrz z korytarzem biegnącym pomiędzy traktami, z sienią na osi i klatką schodową w jej przedłużeniu, przekształcony został podczas kolejnych adaptacji.

Dostęp do obiektu ograniczony.

Oprac. Aleksandra Ziółkowska, OT NID w Opolu, 04.12.2015 r.