cerkiew greckokatolicka pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny - Zabytek.pl
cerkiew greckokatolicka pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny
Adres
Żłobek, 4
Lokalizacja
woj. podkarpackie, pow. bieszczadzki, gm. Czarna
do architektury kościołów zachodnich. Przejawiało się to np. w całkowitym zrywaniu z tradycyjnym układem przestrzennym ruskiej cerkwi i upodabnianiu budowli cerkiewnych do świątyń katolickich.
Historia
Obecnie istniejącą cerkiew wybudowano w 1830 roku. W 1855 r. dobudowano do niej zakrystię, a obok cerkwi wzniesiono parawanową drewnianą dzwonnicę (nie istnieje). W 1939 r. wybudowano nowy chór śpiewaczy. Wcześniejsza drewniana cerkiew usytuowana była ok. 300 m na wschód od obecnej, w miejscu oznaczonym żeliwnym krzyżem z 1914 roku. Cerkiew była filialną parafii w Czarnej Górnej. Po 1951 r. cerkiew stała opuszczona, później (do 1976 r.) wykorzystywano ją m.in. jako magazyn szyszek Lasów Państwowych. W 1962 r. poddano ją konserwacji (wymiana gontowego pokrycia dachu i ścian). W 1976 r. została przekazana parafii rzymsko-katolickiej w Czarnej, a rok później przeprowadzono gruntowny remont zabytku. Od 1978 r. świątynia użytkowana jest jako kościół filialny rzymsko-katolicki parafii w Czarnej.
Opis
Cerkiew orientowana, usytuowana na niewielkim wyniesieniu terenu, tuż przy drodze Ustrzyki Dolne-Czarna, po jej wschodniej stronie. Teren cerkiewny ogrodzony jest płotem. W obrębie ogrodzenia, przy wejściu, znajduje się niewielka drewniana dzwonnica.
Cerkiew drewniana, wzniesiona w konstrukcji zrębowej, na kamiennym podmurowaniu. Jest to budowla dwudzielna, złożona z nawy i znacznie mniejszego prezbiterium na planach zbliżonych do kwadratów. Od pn. do prezbiterium przylega zakrystia. W elewacji zachodniej do nawy dostawiona niewielka kruchta o konstrukcji słupowej. Bryła obiektu jest zwarta, z nieznacznie wyższym dachem nad nawą. Zrąb ścian sanktuarium i nawy równej wysokości. Dachy nad nawą i prezbiterium kalenicowe (nad prezbiterium niższy) - nad nawą dwuspadowy, nad prezbiterium trójspadowy. Na kalenicy ponad nawą baniasta wieżyczka na sygnaturkę. Zakrystia przekryta jest dachem pulpitowym, kruchta daszkiem dwuspadowym. Okna prostokątne, zamknięte łukiem odcinkowym. Wszystkie zewnętrzne powierzchnie ścian i połacie dachowe pobite są gontem, szczyt w elewacji zachodniej szalowany deskami w pionie. Wewnątrz stropy płaskie. Przy zachodniej ścianie nawy znajduje się nadwieszony chór śpiewaczy. Wyposażenia cerkiewnego brak.
Obiekt dostępny dla zwiedzających, możliwość zwiedzania po wcześniejszym uzgodnieniu telefonicznym.
Oprac. Ryszard Kwolek, OT NID w Rzeszowie, 20.08.2014 r.
Dane obiektu zostały uzupełnione przez użytkownika Jarosław Bochyński (JB).
Rodzaj: cerkiew
Styl architektoniczny: nieznana
Materiał budowy:
drewniane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_18_BK.14006, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_18_BK.175511