Narożny budynek w zabudowie jednostronnie zwartej. Czterokondygnacyjny budynek z użytkowym poddaszem o zróżnicowanym detalu architektonicznym. Kamienica utrzymana w nurcie eklektycznym. Prezentowana zabudowa stanowi istotny element w układzie przestrzennym miasta Zielona Góra.

Historia

Proces kształtowania się poszczególnych stref i ulic przedmieść Zielonej Góry rozpoczął się już w XIV wieku. Rozrastające się miasto potrzebowało terenów pod zabudowę mieszkalną, handlową i rzemieślniczą. Obszar na którym znajduje się przedmiotowy budynek wykształcił się za murami obronnymi miasta już w XIV w. Kwartał ten rozwinął się jako przedmieście w południowo - wschodniej części od lokowanego w poł. XIII w. miasta. Teren ten przeznaczono na plac targowy, który nazwano Rynkiem Garncarskim, z racji towaru jakim tu handlowano. Założono go w miejscu przebiegu traktu kożuchowskiego. Wokół placu, nazwanego później placem Pocztowym wytyczono działki pod przyszłą zabudowę. Rozrastające się przedmieście potrzebowało sprawnego połączenia ze starym rynkiem pozostającym w obrębie murów miejskich. W tym celu w 1487 r. w murach obronnych wykonano bramę miejską nazwaną Nową. Obecnie pozostałością bramy Nowej jest stojąca przy ul. Masarskiej wieża zwana Głodową. Zabudowa placu Pocztowego przez cały czas utrzymywała handlowo- rzemieślniczy charakter. Posesje mieli tu m.in. kupcy, rzemieślnicy, czy winiarze. Znajdowały się tutaj dwa najstarsze hotele: „Pod Czarnym Orłem” i „Pod Trzema Wzgórzami”. Wzniesiona zabudowa ukształtowana została głównie w II poł. XIX w. i na początku XX w. Zachowane obiekty to głównie trzy- lub czterokondygnacyjne kamienice wzniesione w konwencji późnego klasycyzmu, historyzmu i secesji. Na temat przedmiotowego obiektu zachowało się część dokumentacji archiwalnej. Nie znamy dokładnej daty powstania budynku, nazwiska projektanta oraz wykonawcy. Kamienicę wzniesiono w 1901 r. według projektu mistrza murarskiego Friedricha Wenzla. Kamienicę wybudowano w miejscu dawnej księgarni i wydawnictwa „Grünberger Wochenblatt” należącej do U. Levysohna. Parter i pierwsze piętro zajmował sklep wielobranżowy należący do Georga Wicka w którym sprzedawano narzędzia metalowe, materiały budowlane, piece i meble. Był to jeden z nielicznych w Zielonej Górze obiektów z dużymi oknami wystawowymi na piętrze. Pozostałe kondygnacje przeznaczono na mieszkania czynszowe. W 1908 r. wymieniany jest kolejny właściciel Ernst Tissen. W 1933 r. budynek był własnością pochodzącego z Gubina kupca Karla Schmerwitza. Sklep z materiałami gospodarstwa domowego w tym czasie prowadziła Maria Stiller. Działania II wojny światowej nie przyczyniły się do większych zniszczeń. Po zakończeniu wojny, budynek przeszedł na własność samorządu. Na parterze otwarto sklep odzieżowy, a na piętrze zakład krawiecki „Ermitaż”. Nazwa ta przyjęła się wśród mieszkańców miasta i został utrzymana przez nowych najemców lokali usługowych. Obiekt nie uległ większym przekształceniom. Na początku XXI w. obiekt stał się własnością prywatną. Ok. 2002 r. wyremontowano wnętrza, wymieniono pokrycie dachowe oraz odnowiono elewację zewnętrzną kamienicy. Obiekt został zaadaptowany do współczesnych celów gastronomicznych i biurowych. Obecnie w obiekcie na parterze mieści się kawiarnia i zakład zegarmistrzowski a na wyższych kondygnacjach znajdują się pomieszczenia biurowe. Budynek należy do reprezentacyjnych budowli miasta.

Opis

Narożna kamienica usytuowana na Placu Pocztowym jest obiektem w zabudowie jednostronnie zwartej. Budynek zlokalizowany w centrum Zielonej Góry, na południe od rynku starego miasta. Plac Pocztowy to kwartał z którego odchodzą w kierunku wschodnim ulice M. Kopernika i Drzewna w kierunku południowym ulice. W. Sikorskiego i A. Grottgera oraz w kierunku północnym ulica Pod Filarami. Plac Pocztowy znajduje się w strefie ścisłej ochrony konserwatorskiej miasta. Narożny budynek znajduje się na dużej działce, fasadą zwrócony do obu pierzei ulicy Pod Filarami i Placu Pocztowego. Budynek założony na planie czworoboku ze ściętym narożnikiem. Obiekt wzniesiono z szarej i czerwonej cegły silikatowej, której dekoracyjne elementy stanowią rozwiązanie elewacji. Obiekt w całości podpiwniczony. Czterokondygnacyjny budynek z poddaszem użytkowym pokrywa wielospadowy dach pokryty dachówką ceramiczną, zaakcentowany trójkątnymi szczytami wystawek okiennych. Ścięty narożnik wieńczy wieża z daszkiem ostrosłupowym, wspartym na uskokowych kroksztynach. W płaszczyźnie dachu liczne okienka doświetlające poddasze. Układ kompozycyjny dwóch dolnych kondygnacji fasady budynku wyrażony arkadami o wykroju półkolistym, rozpięte pomiędzy pilastrami, w które wkomponowano duże okna wystawowe. Pilastry witryn ozdobione są dekoracją metalową w formie stylizowanej wici roślinnej. Elewacja wyższych kondygnacji podkreślona profilowanymi gzymsami, fryzami i pasami wykonanymi z czerwonej cegły. Otwory okienne ujęte w ceglanym, profilowanym obramieniu z kluczem, wsparte na podokiennikach i konsolach. Wejście do budynku umieszczone na południowej, skrajnej osi elewacji. Na piętrze okna wzbogacone płycinami dekoracyjnymi. Przyziemie zdobione boniowaniem, wydzielone od wyższej kondygnacji profilowanym gzymsem z ozdobnym motywem fryzu rombowego. W obiekcie zachowała się częściowo pierwotna stolarka drzwiowa, którą podczas remontu budynku poddano renowacji. Na parterze w części handlowej zachowane ozdobne metalowe schody. Bryła obiektu zachowana w pierwotnym stanie bez przekształceń.

Kamienica, to zabytek będący własnością prywatną. W budynku mieści się lokal usługowy i pomieszczenia biurowe, obiekt jest szeroko udostępniany.

Oprac. Krzysztof Słowiński, OT NID w Zielonej Górze, 8.07.2015 r.