Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

dom - Zabytek.pl

dom


budynek mieszkalny XVIII w. Zielona Góra

Adres
Zielona Góra, Stary Rynek 21

Lokalizacja
woj. lubuskie, pow. Zielona Góra, gm. Zielona Góra

Przedmiotowy budynek, wybudowany w XVIII w., zlokalizowany jest w zachodniej pierzei ul.Stary Rynek.

Obiekt w zwartej zabudowie. Trzykondygnacyjny budynek, podpiwniczony o oszczędnym detalu architektonicznym. Prezentowana zabudowa stanowi istotny element w układzie przestrzennym miasta Zielona Góra.

Historia

Ulica Stary Rynek dawniej (niem. Ring) to obszar najstarszej zachowanej zabudowy starego miasta. Wytyczenie i rozplanowanie miasta nastąpiła wraz z przyznaniem praw miejskich, które miało miejsce w pierwszej połowie XIII w. Rozplanowanie Zielonej Góry oparto o regularny w kształcie plac rynkowy, wokół którego wytyczono działki po zabudowę mieszkalną. Jego pierzeje tworzyły cztery bloki domów. Założenie rynku obejmowało sieć ulic wychodzących z niego w kierunku dawnych bram miejskich. Do dziś zachował się czytelny, średniowieczy układ przestrzenny miasta. W II poł. XV w. na środku rynku zbudowano siedzibę władz miejskich, ratusz. Teren na którym znajduje się przedmiotowy budynek znajduje się ścisłym centrum, w obrębie dawnych murów obronnych miasta. Pierwsze wznoszone budynki przy tej ulicy to drewniane domy o charakterze szczytowym, przeważnie dwukondygnacyjne i trójosiowe. Zabudowa rynku wielokrotnie niszczona przez pożary i wrogie najazdy odbudowywana była w nowej formie, na reliktach wcześniejszej. Dopiero w późniejszych lat zamożni właściciele zaczęli budować murowane i okazalsze domy. Zabudowa rynku przez cały ten czas utrzymywała jednak handlowo- rzemieślniczy charakter. Posesje mieli tu m.in. lekarze, rzemieślnicy, czy winiarze. Wzniesiona zabudowa ukształtowana została głównie w II poł. XIX w. i na początku XX w. Zachowane obiekty to głównie trzy- lub czterokondygnacyjne kamienice wzniesione w konwencji późnego klasycyzmu, historyzmu i secesji.

Na temat przedmiotowego obiektu zachowało się część dokumentacji archiwalnej. Nie znamy dokładnej daty powstania budynku, nazwiska projektanta oraz wykonawcy. Kamienicę wzniesiono w XVIII w. Z tego okresu w piwnicach obiektu zachowały się sklepienia kolebkowo- krzyżowe. W latach 30. XX w. przebudowano szczyt budynku, uproszczając jego formę. W 1933 r. budynek należał do wdowy Elli Winderlich. Na parterze istniał sklep o zróżnicowanym asortymencie produktów. Działania II wojny światowej nie przyczyniły się do większych zniszczeń. Po zakończeniu wojny, budynek przeszedł na własność samorządu i zasiedlony został lokatorami. Budynek w okresie powojennym poddawany był drobnym remontom. W latach 90. XX w. przebudowie uległo przyziemie, w związku z rozbudową lokalu handlowego i wymianą witryn. W takiej postaci zachował się do dnia dzisiejszego. Obiekt nie uległ większym przekształceniom. Obecnie w obiekcie mieści się lokal usługowy i mieszkania. Budynek należy do reprezentacyjnych budowli miasta.

Opis

Kamienica usytuowana na ul. Stary Rynek jest obiektem w zwartej zabudowie. Budynek zlokalizowany w ścisłym centrum Zielonej Góry, po zachodniej stronie ratusza. Ul. Stary Rynek znajduje się w strefie ścisłej ochrony konserwatorskiej miasta.

Budynek znajduje się na niewielkiej działce, fasadą zwrócony do ratusza. Budynek wzniesiono na rzucie zbliżonym do prostokąta, podpiwniczony. Obiekt wzniesiono z cegły, ściany są obustronnie tynkowane. Trzykondygnacyjny budynek, pokrywa dach dwuspadowy. Fasada budynku dwuosiowa zwieńczona trójkątnym szczytem zdobiony profilowanym pasem. W płaszczyźnie szczytu umieszczono okno doświetlające poddasze. Na parterze budynku zachowała się kompozycja dwóch witryn z umieszczonym pośrodku wejściem. Fasada kamienicy o oszczędnym detalu architektonicznym. Kondygnację pierwszego i drugiego piętra przepruwają prostokątne otwory okienne. Okna ujęto obramowaniami. Forma architektoniczna budynku harmonijnie wpisuje się w zabudowę rynku. W części zachowała się pierwotna stolarka okienna. Bryła obiektu zachowana w pierwotnym stanie bez znaczących przekształceń.

Kamienica, to zabytek będący własnością samorządową i prywatną. Ze względu na to, że w budynku mieści się lokal usługowy i mieszkania, obiekt nie jest szeroko udostępniany.

Oprac. Krzysztof Słowiński, OT NID w Zielonej Górze, 17.04.2015 r.

Rodzaj: budynek mieszkalny

Styl architektoniczny: nieznana

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_08_BK.36541, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_08_BK.214080