Stary Rynek. Obiekt w zabudowie jednostronnie zwartej. Trzykondygnacyjny budynek, podpiwniczony o zróżnicowanym detalu architektonicznym. Prezentowana zabudowa stanowi istotny element w układzie przestrzennym miasta Zielona Góra.

Historia

Ulica Stary Rynek dawniej (niem. Ring) to obszar najstarszej zachowanej zabudowy starego miasta. Wytyczenie i rozplanowanie miasta nastąpiła wraz z przyznaniem praw miejskich, które miało miejsce w pierwszej połowie XIII w. Rozplanowanie Zielonej Góry oparto o regularny w kształcie plac rynkowy, wokół którego wytyczono działki po zabudowę mieszkalną. Jego pierzeje tworzyły cztery bloki domów. Założenie rynku obejmowało sieć ulic wychodzących z niego w kierunku dawnych bram miejskich. Do dziś zachował się czytelny, średniowieczy układ przestrzenny miasta. W II poł. XV w. na środku rynku zbudowano siedzibę władz miejskich, ratusz. Teren na którym znajduje się przedmiotowy budynek znajduje się ścisłym centrum, w obrębie dawnych murów obronnych miasta. Pierwsze wznoszone budynki przy tej ulicy to drewniane domy o charakterze szczytowym, przeważnie dwukondygnacyjne i trójosiowe. Zabudowa rynku wielokrotnie niszczona przez pożary i wrogie najazdy odbudowywana była w nowej formie, na reliktach wcześniejszej. Dopiero w późniejszych lat zamożni właściciele zaczęli budować murowane i okazalsze domy. Zabudowa rynku przez cały ten czas utrzymywała jednak handlowo- rzemieślniczy charakter. Posesje mieli tu m.in. lekarze, rzemieślnicy, czy winiarze. Wzniesiona zabudowa ukształtowana została głównie w II poł. XIX w. i na początku XX w. Zachowane obiekty to głównie trzy- lub czterokondygnacyjne kamienice wzniesione w konwencji późnego klasycyzmu, historyzmu i secesji.

Na temat przedmiotowego obiektu zachowało się część dokumentacji archiwalnej. Nie znamy dokładnej daty powstania budynku, nazwiska projektanta oraz wykonawcy. Kamienicę wzniesiono w II poł. XIX w. na zrębach starszego budynku. W piwnicach zachowały się sklepienia kolebkowe, z lunetami, na parterze pomieszczenia przesklepiono krzyżowo. W 1933 r. budynek należał do Fritza Hildebranda. Na parterze mieściła się apteka „Orzeł” którą prowadził Anton Krawutschke. Działania II wojny światowej nie przyczyniły się do większych zniszczeń. Po zakończeniu wojny, budynek przeszedł na własność samorządu i zasiedlony został lokatorami. Budynek w okresie powojennym poddawany był drobnym remontom. W XX w. częściowo przerobiono elewację frontową. Obiekt nie uległ większym przekształceniom. Obecnie w obiekcie mieści się lokal usługowy i mieszkania. Budynek należy do reprezentacyjnych budowli miasta.

Opis

Kamienica usytuowana na ul. Stary Rynek jest obiektem w zwartej zabudowie. Budynek zlokalizowany w ścisłym centrum Zielonej Góry, po zachodniej stronie ratusza. Ul. Stary Rynek znajduje się w strefie ścisłej ochrony konserwatorskiej miasta.

Budynek znajduje się na niewielkiej działce, fasadą zwrócony do ratusza. Budynek wzniesiono na rzucie zbliżonym do prostokąta, podpiwniczony. Obiekt wzniesiono z cegły, ściany są obustronnie tynkowane. Trzykondygnacyjny budynek pokrywa dach jednospadowy. Fasada budynku trzyosiowa zwieńczona profilowanym gzymsem i wąskim pasem attyki. Na szczycie dachu mieszczono rzeźbę orła z rozpostartymi skrzydłami. Na poziomie pierwszego piętra umieszczono balkon z pełną balustradą. Na parterze budynku w skrajnej osi znajduje się wejście główne. Przyziemie zdobione boniowaniem, wydzielone od wyższych kondygnacji profilowanym gzymsem. Fasada kamienicy o zróżnicowanym detalu architektonicznym. Poszczególne kondygnację przepruwają prostokątne otwory okienne. W płycinach podokiennych oraz ponad oknami drugiego piętra znajdują się dekoracje sztukatorskie. Elewacja frontowa podzielona lizenami zaznaczonymi w tynku. W części zachowała się pierwotna stolarka okienna. Bryła obiektu zachowana w pierwotnym stanie bez znaczących przekształceń.

Kamienica, to zabytek będący własnością samorządową i prywatną. Ze względu na to, że w budynku mieści się lokal usługowy i mieszkania, obiekt nie jest szeroko udostępniany.

Oprac. Krzysztof Słowiński, OT NID w Zielonej Górze, 17.04.2015 r.