8 kwietnia 1914 r. w kościele odbyło się nabożeństwo pogrzebowe słynnego malarza Józefa Chełmońskiego. Został on pochowany na pobliskim zabytkowym cmentarzu.

Historia

Parafia zwana ojrzanowską została erygowana w 1473 roku staraniem Mikołaja i Jana Ojrzanowskich przez bpa poznańskiego Andrzeja Opalińskiego z Bnina. Murowany kościół powstał przed 1561 roku. W 1646 roku został gruntownie odrestaurowany i wyposażony w barokową ambonę i ławki z fundacji Stanisława Zaremby bpa kijowskiego i opata sulejowskiego. O fakcie tym świadczy umieszczona w kościele marmurowa tablica z inskrypcją i herbem dobroczyńcy. Wówczas też powstał mur okalający cmentarz przykościelny. Kościół był wielokrotnie remontowany m. in. w 1777, 1871 roku i latach 1880-90. W 1915 roku górna część wieży z hełmem została przekształcona. Obiekt był uszkodzony w trakcie obu wojen światowych. W 1946 roku wyremontowano dach i sygnaturkę.

Opis

Kościół znajduje się w centrum wsi, na niewielkim wzniesieniu, na działce otoczonej niskim kamiennym murem, w trójkącie utworzonym z ul. J. Chełmońskiego i rozwidlenia ul. Kościelnej. Budynek jest murowany z cegły, tynkowany, orientowany, jednonawowy. Do trójprzęsłowej nawy przylega od wschodu węższe i nieco niższe, dwuprzęsłowe, zamknięte trójkątnie prezbiterium z zakrystią od północy. Dachy kryte blachą, dwuspadowe, nad prezbiterium o wspólnej połaci z zakrystią oraz trójpołaciowy nad jego zamknięciem. Od zachodu dostawiona jest masywna czworoboczna, dwukondygnacyjna wieża zwieńczona dekoracyjnym hełmem z sygnaturką. W jej przyziemiu znajduje się kruchta, do której prowadzi prostokątne wejście od zachodu. Osie prostych elewacji wieży akcentują okulusy, okrągłe płyciny i prostokątne okna, a jej górną kondygnację zdobi dekoracyjny gzyms i lizeny opinające naroża. Elewacje nawy i prezbiterium podpierają wydatne schodkowe szkarpy z uskokami krytymi dachówką. Ciekawie jest rozwiązanie elewacji zamknięcia prezbiterium z trzema szkarpami, z których środkowa jest równa szerokości wschodniej ściany. Po 1980 r. umieszczono na jej osi, pochodzącą z wnętrza świątyni, prostokątną płytę z rzeźbionymi, zapewne renesansowymi, dekoracyjnymi motywami. W południowej elewacji we wnęce zawartej między dwiema szkarpami, zamkniętej od góry łukiem odcinkowym osłoniętym daszkiem znajduje się prostokątne wejście do nawy. Nad nim umieszczono renesansowe kamienne płaskorzeźby przedstawiające Matkę Bożą i dwa adorujące Ją anioły. Okna nawy i prezbiterium zamknięte są półkoliście. We wnętrzu o gotyckim pochodzeniu kościoła przypominają ostrołukowa tęcza oraz sklepienia kolebkowe z lunetami z siecią dekoracyjnych żeber o uproszczonym układzie gwiaździstym. Wiele elementów wyposażenia świątyni pochodzi z XVII i XVIII wieku. Na szczególna uwagę zasługują renesansowa płyta nagrobna z ok.1570-1580 roku z rzeźbioną półleżącą postacią rycerza w zbroi zapewne Kacpra Mińskiego i wspomniana tablica pamiątkowa z 1646 roku.

Obiekt dostępny poza godzinami nabożeństw.

Oprac. Małgorzata Laskowska-Adamowicz, OT NID w Warszawie, 18.09.2014 r.