Historia

Miejscowość po raz pierwszy została wzmiankowana w 1065 r. jako własność cystersów z Mogilna. W późniejszych wiekach stała się własnością prywatną — w XVI i na pocz. XVII w. — rodziny Zbierskich, następnie Kotyńskich, Lipskich, Boguckich, Lasockich, Gostyńskich i Kożuchowskich, w pierwszej poł. XIX wieku — Gąsiorowskich i Kręskich. W 1847 r. Konstanty Kręski sprzedał wieś Wilhelmowi Aleksandrowi Repphanowi, który zbudował w Zbiersku nowoczesną cukrownię, która przekształciła się następnie w spółkę akcyjną, będącą równocześnie właścicielem wsi aż do 1945 roku.

Kościół w Zbiersku powstał w pierwszej poł. XV w. równolegle z erygowaniem parafii. Wzmiankowany w 1442 r. w związku z procesem tutejszego proboszcza Tomasza przed sądem konsystorskim w Gnieźnie. Kościół nosił wówczas wezwanie 11 Dziewic Męczennic. Budowla ta wraz z upływem wieków ulegała postępującej ruinie, aż do jej remontu obejmującego prezbiterium i zakrystię, przeprowadzonego w 1730 r. przez ks. proboszcza Błażeja Świetkiewicza i ponownej konsekracji, w trakcie której zmieniono wezwanie kościoła na św. Urszuli i Towarzyszek. Nieremontowana nawa kościoła w następnych dziesięcioleciach uległa całkowitemu zniszczeniu. Odbudowana została z fundacji Stanisława Kożuchowskiego, ówczesnego właściciela wsi, wraz z przyległą do niej od zach. kruchtą. W drugiej połowie XIX w. wzniesione w 1730 r. prezbiterium było już niemal całkowicie zniszczone. W 1879 r. Wilhelm Aleksander Repphan odbudował je wraz z zakrystią, zmieniając ich konstrukcję z drewnianej na murowaną z cegły oraz odnowił pozostałe części kościoła. Ponowne prace restauracyjne przeprowadzono w 1907 roku. W 1980 r. w kościele wymieniona została stolarka okienna i drzwiowa. Kościół remontowany był w latach 1986 (naprawa pokrycia dachowego), 1988 (impregnacja konstrukcji drewnianej środkami grzybobójczymi), 1991 r. (malowanie wnętrza) oraz 1993 (instalacja odgromowej i naprawa organów).

Opis

Wieś Zbiersk położona jest przy drodze łączącej Konin z Kaliszem, około 5 kilometrów na pn. od Stawiszyna. Orientowany kościół usytuowany jest w jej centrum przy skrzyżowaniu wspomnianego traktu między lokalnymi drogami prowadzącymi do Petryk i Mycielina.

Nawa świątyni z dwuspadowym dachem krytym początkowo gontem, a obecnie dachówką, którego kalenice od strony prezbiterium wieńczy ażurowa wieżyczka na sygnaturkę, wzniesiona została z drewna w konstrukcji sumikowo-łątkowej, oszalowanej na zewnątrz. Od wschodu przylega do niej niższe, trójbocznie zamknięte, murowane prezbiterium z dachem krytym dachówką, z murowaną zakrystią dostawioną do niego od południa. Główne wejście do kościoła prowadzi przez przyległą od zach. do nawy drewnianą kruchtę.

Otynkowane wnętrze nawy nakryte jest drewnianym stropem o przekroju łuku podkowiastego, natomiast wydzielone belką tęczową z figurą Matki Boskiej z Dzieciątkiem prezbiterium - sklepieniem murowanym z cegły. Wyposażenie wnętrza stanowią m.in. pochodzące z 1760 r.: ołtarz główny, rokokowe ołtarze boczne, ambona z baldachimem i kamienna chrzcielnica oraz kamienna kropielnica z 1843 roku.

Kościół dostępny dla zwiedzających z zewnątrz.

Oprac. Tomasz Łuczak, OT NID Poznań, 18-04-2017 r.