We wnętrzu zachowane wyposażenie z XVII - XVIII w., m. in. późnobarokowy ołtarz główny z 2 ćw. XVIII wieku.

Historia

Parafia w Zbarzewie istnieje najprawdopodobniej od XIV wieku. Początkowo nosiła wezwanie Matki Boskiej, w XVIII w. przemianowane na wezwanie Narodzenia NMP. Późnogotycki kościół został wzniesiony w 1470 roku. Na początku XVII w. był zapewne restaurowany, a następnie konsekrowany w 1620 lub 1626 roku. Zachowane wyposażenie fundowane w XVII i XVIII wieku. W latach 60. XX w. przeprowadzono prace remontowo-konserwatorskie, a Stanisław i Teodor Szukałowie wykonali polichromie.

Opis

Kościół jest położony w środkowej części wsi, po pn. stronie rozwidlenia dróg. Teren wokół kościoła, na którym znajduje się cmentarz jest otoczony murem.

Kościół jest budowlą późnogotycką, orientowaną. Nawa główna posiada plan zbliżonym do kwadratu, z nieco węższym, zamkniętym trójbocznie prezbiterium od wschodu. Korpus nawowy i prezbiterium oszkarpowane na narożach. Na drugiej osi elewacji południowej nawy dobudowana kruchta na planie zbliżonym do kwadratu. Od pn. do prezbiterium przylega zakrystia na rzucie prostokąta.

Bryła kościoła jest jednokondygnacyjna, z niższym prezbiterium. Korpus nawy jest wzmocniony uskokowymi szkarpami na narożach (w narożniku pn.-wsch. szkarpa została wtopiona w mur zakrystii), a prezbiterium w trójbocznym zamknięciu. Korpus i prezbiterium nakrywają dachy dwuspadowe, nad trójbocznym zamknięciem chóru trójpołaciowy. Prostopadłościenna kruchta przylegająca od południa do korpusu nawowego, wysokością sięgająca gzymsu wieńczącego nawy, posiada szczyt ze spływami i jest nakryta dachem dwuspadowym. Zakrystię po północnej stronie prezbiterium nakrywa dach pulpitowy.

Kościół został wzniesiony z cegły w konstrukcji murowanej. Wnętrze nakrywa pozorne sklepienie kolebkowe, a zakrystię - strop. Fasada zachodnia jest jednokondygnacyjna, z ukośnymi, jednouskokowymi szkarpami na narożach i wysokim trójkątnym szczytem artykułowanym ostrołukowymi blendami w układzie schodowym i rozdzielającymi je prostopadłościennymi, ustawionymi narożnikowo sterczynami. Na osi nawy wejście do kościoła o zamkniętym odcinkowo wykroju, a nad nimi oculus. Pozostałe elewacje kościoła są ceglane z tynkowanymi: gzymsem wieńczącym, glifami i obramieniami okien. Kruchta po stronie pd. jest otynkowana, w jej szczycie znajduje się konchowa zamknięta wnęka, a w niej rzeźba św. Anny Samotrzeć z 1. poł. XVI wieku. We wnętrzu nawę od prezbiterium oddziela ostry łuk tęczowy. Wyposażenie pochodzi z XVII i XVIII wieku. Zachowała się również późnogotycka rzeźba przedstawiająca św. Małgorzatę, najprawdopodobniej z przełomu XV i XVI wieku. Ołtarz główny barokowy, dwukondygnacyjny, datowany na 2 ćw. XVIII w., z obrazem Matki Boskiej z Dzieciątkiem w dolnej kondygnacji nastawy, flankowanym rzeźbami św.św. Jana Chrzciciela i Jana Ewangelisty, oraz obrazem św. Józefa z Dzieciątkiem, ujętym figurami św.św. Jana Kantego i Jana Nepomucena w drugiej kondygnacji oraz promienistą glorią w zwieńczeniu.

Dostęp do zabytku ograniczony. Wnętrze dostępne w czasie nabożeństw i Mszy św.

oprac. Anna Dyszkant, OT NID w Poznaniu, 23-10-2015 r.