XVII w. a reprezentującej styl renesansowy (renesans północno-europejski) z elementami wczesnego baroku w lokalnej, ubogiej odmianie charakterystycznej dla ówczesnego Podlasia i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Posiada wartości artystyczne i historyczne ze względu na fundatora, właściciela majątku - Hieronima Wołłowicza jednego z najbardziej zasłużonych ludzi dla historii obecnego województwa podlaskiego.

Historia

Obiekt wzniesiony w latach 1603-1623 z fundacji Hieronima Wołłowicza (zm. 1643), podkanclerzego litewskiego i starosty generalnego żmudzkiego, jednego z najmożniejszych panów ówczesnej Rzeczypospolitej. Hieronim Wołłowicz od 1596 r. dzierżawił m.in. Puszczę Kryńską, Odelską, Molawicką i Kuźnicką, na terenie których prowadził akcje osadnicze. To jego działalności kolonizacyjnej i staraniom zawdzięczają swoje powstanie wsie, kościoły i parafie Zalesia, Sokolan, Sokółki i Korycina. Hieronim był w końcu inicjatorem powstania miasta w Sokółce, która dzięki niemu otrzymała w 1609 r. przywilej na założenie miasteczka. Świątynia przetrwała do naszych czasów w swojej pierwotnej formie poza hełmami wież, które spłonęły w końcu XIX w. a następnie zostały odbudowane w innym kształcie.

Opis

Kościół usytuowany jest na wzniesieniu, po wschodniej stronie drogi i placu wiejskiego, ogrodzony kamiennym murem. Murowany z cegły, na podmurówce z kamienia łamanego łączonego zaprawą. Tynkowany zewnątrz i wewnątrz. Dach i hełmy wież kryte blachą. Kościół orientowany, dwuwieżowy, na rzucie krzyża łacińskiego. Zakończenia bocznych ramion krzyża, mieszczące kaplice, o ściętych narożach, podobnie jak prezbiterium. Za prezbiterium zamknięta absydą zakrystia, niższa od kaplic. Wieże czterokondygnacyjne: dwie niższe kondygnacje na rzucie czworobocznym, wyższe - ośmiobocznym. Elewacje kościoła oraz wież zwieńczone wąskim, profilowanym gzymsem koronującym. Nawa wraz z prezbiterium trójprzęsłowa, jej sklepienie spływa na wsporniki w kształcie głowic pilastrów. Kaplice na rzucie zbliżonym do kwadratu o ściętych narożach zewnętrznych, niższe od nawy, jednoprzęsłowe, ujęte od strony nawy pilastrami toskańskimi. Balkon chóru muzycznego, wsparty na trzech półkolistych arkadach podkreślonych pilastrami, zwieńczony murowanym parapetem podzielonym płycinami. Do najcenniejszego wyposażenia kościoła należą trzy drewniane neobarokowe ołtarze, wzniesione prawdopodobnie w 1. poł. XX wieku, ambona z 2. poł. XIX w., oraz chrzcielnica z piaskowca z 1. poł. XVII w. ozdobiona herbem Bogoria i inicjałami HW (Hieronim Wołłowicz).

Obiekt dostępny dla zwiedzających.

Oprac. Grzegorz Ryżewski OT NID w Białymstoku, 10.09.2014 r.