Został zaprojektowany przez berlińskich architektów Richarda Bielenberga i Josefa Mosera w stylu modernistycznym. Obiekt wyróżnia się unikatową bryłą i ciekawą dekoracją elewacji.

Historia

Początkowo u zbiegu ulic Wolności i pl. Dworcowego znajdowała się kamienica mieszczańska, w której także działał hotel. W 1897 r. właścicielem posesji był Ferdinand Fleischer, a następnie stała się ona własnością Maxa Daniela. Na początku XX w. Max Daniel chciał rozbudować kamienicę, do czego jednak nie doszło. W 1916 r. obiekt zawalił się, a rok później zmarł Max Daniel. Kolejnym właścicielem parceli stała się w 1921 r. spółka Theaterbaugesellschaft GmbH z Essen. Władze spółki chciały wznieść obiekt użytkowo-rozrywkowy. Jednak plan ten nie został zrealizowany. W 1924 r. działkę zakupił Bruno Kretzschmar, właściciel Admiralspalast z Chemnitz. Postanowił na niej wznieść hotel wraz z kompleksem gastronomicznym. Do wykonania tego projektu zostali zatrudnieni berlińscy architekci: Richard Bielenberg i Josef Moser. Budowa rozpoczęła się w 1924 r. 22 maja 1926 r. została otwarta piwiarnia w stylu bawarskim mieszcząca się na parterze. W tym samym roku, 30 października otwarto pomieszczenia zlokalizowane na pierwszym piętrze: restaurację z podestem dla orkiestry i parkietem tanecznym. Natomiast 25 grudnia oddano do użytku duży ogród angielski. Problemy finansowe spowodowały opóźnienia prac. W 1927 r. właściciele sprzedali prawo własności do hotelu spółce Admiralspalast Sanierung GmbH, która dokończyła budowę. Pomieszczenia hotelowe umieszczone od drugiej do czwartej kondygnacji oddano do użytku dopiero w 1928 r. Na piątym piętrze znajdowały się pomieszczenia gospodarcze. Początkowo hotel był prowadzony przez ówczesnego dyrektora Residezn Hotel we Wrocławiu. Na początku lat trzydziestych XX w. hotel prowadzili Erich Klum i Richar Wurfel. W 1933 r. właścicielem działki stała się gmina Zabrze i obiekt był reprezentacyjnym hotelem miasta. Po II wojnie światowej zmieniał nazwy na: „Prezydent”, „Przodownik”, a następnie „Monopol”. W latach 1950-1970 wnętrza hotelu przechodziły niewielkie remonty. W 1982 r. odbito tynki elewacji. Największe przebudowy budynku miały miejsce w latach 90. XX w. W 1995 r. wykonano remont pomieszczeń na drugiej kondygnacji i zmieniono wystrój wnętrz na potrzeby salonu gier. Znacznych przekształceń hotelu dokonano w 1997 r. Wówczas pomieszczenia piwniczne i pierwszego piętra dostosowano na potrzeby banku. W krótkim czasie hotel stał się jednak pustostanem, co wpłynęło na jego zły stan techniczny. Ostatni remont elewacji odbył się w 2012 r.

Opis

Obiekt jest usytuowany w centrum Zabrza przy zbiegu ulic Wolności i Placu Dworcowego. Nieopodal znajduje się dworzec kolejowy. Budynek jest murowany, wzniesiony z cegły, otynkowany. Został założony na rzucie zbliżonym do trójkąta. Jest obiektem wielotraktowym. Najbardziej reprezentatywną częścią obiektu jest zaokrąglona partia narożna zlokalizowana po stronie zachodniej. Jest ona nakryta neobarokową kopułą krytą miedzianą blachą. Jej elewacja zdobiona jest pilastrami, a od drugiej do czwartej kondygnacji obłożona jest blachą zdobioną motywami ornamentalnymi. W części parterowej znajdują się trzy otwory wejściowe o dwuskrzydłowych drzwiach z nadświetlem. Okna każdej kondygnacji są prostokątne. W części parterowej elewacji północnej umieszczono rząd okien o półkolistym zwieńczeniu oraz dwuskrzydłowe drzwi z nadświetlem o analogicznym zamknięciu. Od drugiej do czwartej kondygnacji część fasady jest wysunięta przed lico murów. Została podzielona lizenami pomiędzy które wpisano prostokątne okna. Nad każdym oknem czwartej kondygnacji znajduje się rzeźba przedstawiająca ludzką głowę. Na kondygnacji piątej i szóstej mieszczą się prostokątne okna. Szczyt wieńczy wystający gzyms. Fasada południowa jest analogiczna. Na dachu pierwotnie mieścił się taras z amerykańskim ogrodem. Wnętrze obecnie nie jest użytkowane. Początkowo piwnica podzielona była na pomieszczenia gospodarcze: kuchnię, kotłownię oraz spiżarnię. W latach 90. XX w. zaadoptowano ją na potrzeby banku. W miejscu kuchni umieszczono skarbiec. Dobudowano także windę i schody. Część parterowa stanowiła najbardziej reprezentacyjną część. Wydzielone w niej było m.in. pomieszczenie z barem, także przebudowane w latach 90. XX w. Na pierwszym piętrze według pierwotnych założeń znajdowała się kawiarnia i restauracja, później przekształcone na pomieszczenia biurowe banku. Kondygnacje od drugiej do czwartej stanowiły przestrzeń hotelową. Część wspólną stanowił narożnik, który nie został podzielony w tradycyjny sposób. Pokój śniadaniowy umieszczony na drugiej kondygnacji został podwyższony do połowy wysokości trzeciego piętra. Natomiast pokoje hotelowe zlokalizowane na czwartej kondygnacji miały obniżoną podłogę. Piąta kondygnacja w całości została przeznaczona na pomieszczenia gospodarcze. Na szóstym piętrze powstała restauracja z ogrodem na dachu, z wydzieloną przestrzenią do tańczenia, otwartą salą z widokiem na ogród oraz barem. W południowej części mieściła się klatka schodowa i winda, która tutaj kończyła swój bieg.

Obiekt dostępny z zewnątrz.

oprac. Sabina Rotowska, OT NID w Katowicach, 25-11-2015 r.