Poznaj lokalne zabytki


Wyraź zgodę na lokalizację i oglądaj zabytki w najbliższej okolicy

Zmień ustawienia przeglądarki aby zezwolić na pobranie lokalizacji
Strona korzysta z plików cookies. Dowiedz się więcej.

budynek tzw. Stara Giełda - Zabytek.pl

budynek tzw. Stara Giełda


budynek użyteczności publicznej 1822 - 1824 Wrocław

Adres
Wrocław, Plac Solny 16

Lokalizacja
woj. dolnośląskie, pow. Wrocław, gm. Wrocław

Klasycystyczny budynek Karla Ferdinanda Langhansa, którego wnętrza przebudowano wg projektu Richarda Plüddemenna.

Historia

Budynek wzniesiony na miejscu jednego z najokazalszych budynków ówczesnego Wrocławia, należącego prawdopodobnie do rodziny Rehdigerów, a od 1642 roku będącego siedzibą gildy kupieckiej oraz budynku sąsiedniego, mieszczącego od 1658 r. cesarski Urząd Zwierzchni a następnie giełdę. W latach 1804-1805 Karl Geissler zaprojektował rozbudowę budynku giełdy w kierunku ulic Szajnochy i Gepperta w stylu klasycystycznym. Do zasadniczej zmiany doszło jednak dopiero za sprawą Karla Ferdinanda Lanhansa, który zaprojektował wspólny gmach giełdy i gildy kupieckiej. Pierwsze takie plany pochodzą z 1816 r., ale nowy budynek oddano dopiero w styczniu 1825 roku. W nowym gmachu wykorzystano prawdopodobnie starsze mury, całkowicie nowe były natomiast elewacje. Po przeniesieniu się giełdy do nowego budynku przy ul Krupniczej zdecydowano się umieścić przy pl. Solnym różne urzędy municypalne oraz Kasę Miejską. W latach 1899-1906 dokonano też zasadniczej przebudowy wnętrz wg projektu Richarda Plüddemanna. Zastąpiono dwie klatki schodowe monumentalnymi schodami sieni oraz dawną salę giełdową podzielono na dwie kondygnacje. Wśród urzędów, które tu przeniesiono był m. in. urząd budowlany. W latach 1996-2006 dokonano kolejnego remontu i modernizacji wnętrz.

Opis

Budynek neorenesansowy z elementami stylu empire, z cegły, murowany tynkowany, wzniesiony na planie prostokąta, 3,5 kondygnacyjny (mezzanino nad parterem), podpiwniczony. Pierwotnie z wewnętrznym dziedzińcem, wtórnie nakrytym szklanym dachem. Piwnice i przyziemie sklepione. W przyziemiu na osi pn.-pd. sień przejazdowa, parter i mezzanino przeznaczono na pomieszczenia giełdy i kantory, pierwsze piętro o charakterze piano nobile z reprezentacyjną, półtora kondygnacyjną salą balową od wsch. Sala otoczona była 28 kolumnami podtrzymującymi 2 empory muzyczne w krótszych bokach, z wnętrzem przeznaczonym do tańca obniżonym o 2 stopnie, oświetlana dwoma rzędami okien. W 1900 roku przedzielono ją stropem. W tym samym czasie w sień wbudowano klatki schodowe. Sala balowa połączona była z bufetem oraz tzw. małą salą, do dziś jedynym prawie oryginalnie zachowanym fragmentem budowli Langhansa. Elewacje 11 i 9 osiowe, frontowa symetryczna, poprzedzona 4-kolumnowym portykiem balkonowym, o cynkowych kapitelach w porządku korynckim i przerwanym belkowaniem. Przyziemie budynku boniowanie, zwieńczone na wysokości mezzanina ozdobnym szerokim fryzem z motywem girland i rozet (ul. Szewska i pl. Solny) oraz orłów (ul Gepperta). Nad parterem elewacja gładka, okna prostokątne, w profilowanych obramieniach, w 1. piętrze zwieńczone trójkątnymi naczółkami. Nad portykiem wejścia gł. 3-osiowe okno zwieńczone profilowanym gzymsem, na gzymsie ujęty labrami kartusz herbowy z literą „W”, flankowany przez siedzące anioły. Budynek kryty niskimi, dwuspadowymi dachami z rzeźbionymi orłami w narożach. W holu budynku wtórnie umieszczony renesansowy portal z 1579 r. , przeniesiony z młyna Na Kępie z ul. Ks. Witolda nr 1.

Obiekt dostępny.

oprac. Teresa Przydróżna, OT NID we Wrocławiu, 24-11-2015 r.

Rodzaj: budynek użyteczności publicznej

Styl architektoniczny: klasycystyczny

Materiał budowy:  ceglane

Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków

Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_02_BK.82860, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_02_BK.211630