Jest budowlą neogotycką w tzw. stylu przejściowym, łączącym elementy romańskie i wczesnogotyckie, silnie zakorzenione w tradycji neogotyku hanowerskiego.

Historia

Kościół pw. św. Elżbiety przy ul. Grabiszyńskiej należał pierwotnie do wybudowanego w l. 1893-96 zespołu klasztorno-szpitalnego sióstr elżbietanek, będących wówczas największym wrocławskim zgromadzeniem zakonnym zajmującym się opieką szpitalną. Rozległe założenie spełniające nowoczesne wymogi sanitarne, zaprojektował w 1892 r. Joseph Ebers, architekt diecezji wrocławskiej przy biskupie Georgu Koppie, który częściowo je ufundował. Kościół św. Elżbiety od 1899 r. pełnił funkcję parafialnego, dla nowo erygowanej parafii; poświęcony został w roku 1907.

W 1945 r. zniszczeniu uległa wieża oraz część dachu świątyni, sklepienia nad chórem muzycznym, emporą i jedną z naw, a także szczyt z rozetą w fasadzie. W l. 1948-52 kościół odbudowano, a w 1980 r. zrealizowano charakterystyczną, nową wieżę o konstrukcji metalowej, projektu Tadeusza Zipsera i Marka Dobrowolskiego. W 1988 r. do budowli dobudowano dom parafialny, zaprojektowany przez Stanisława Losego i Stanisława Konarzewskiego.

Po 1945 r. szpital i klasztor sióstr elżbietanek przejęła w całości państwowa służba zdrowia i jest on obecnie Dolnośląskim Centrum Chorób Płuc, rozbudowanym w l. 1976-89.

Opis

Kościół położony przy ul. Grabiszyńskiej, w północnej pierzei ulicy, z przylegającym od północy współczesnym domem parafialnym oraz dawnym zespołem klasztorno-szpitalnym - obecnie Dolnośląskim Centrum Chorób Płuc przy ul. Grabiszyńskiej 105-109.

Kościół orientowany, neogotycki, murowany z cegły klinkierowej, z detalami architektonicznymi wykonanymi z barwionej, glazurowanej cegły i sztucznego kamienia. Budowla oszkarpowana, halowa z emporami i pseudotranseptem, trójnawowa, siedmioprzęsłowa, nakryta dachami dwuspadowymi, zwieńczona w fasadzie ażurową wieżą o konstrukcji metalowej (1980 r.). Prezbiterium zamknięte trójbocznie, z przylegającą zakrystią tworzącą rodzaj ambitu. Od południa prezbiterium i masyw wieżowy flankują wieloboczne wieżyczki schodowe. Fasada dekorowana okazałym portalem z pełnoplastycznymi figurami św. Elżbiety i św. Jerzego, rzeźbionymi w piaskowcu.

Nawy przekryte sklepieniami krzyżowo-żebrowymi wspartymi na masywnych, wielobocznych filarach; w prezbiterium sklepienie sześciopolowe, w zakrystii pięcio- i trójdzielne. Ściany przeprute ostrołucznymi arkadami o profilowanych archiwoltach.

Wyposażenie świątyni neogotyckie, z zespołem rzeźb Bruno Tschötschela (po 1934 r.), chrzcielnica neoromańska; witraże współczesne z wyobrażeniem świętych (w prezbiterium) oraz scenami stworzenia świata i życia Chrystusa (nawa płd. i chór zach.).

Zabytek dostępny.

oprac. Beata Sebzda, OT NID we Wrocławiu, 24-11-2015 r.