hala targowa - Zabytek.pl
Adres
Wrocław, Piaskowa 17
Lokalizacja
woj. dolnośląskie, pow. Wrocław, gm. Wrocław
Historia
Hala targowa wzniesiona w latach 1906-1908 na miejscu Arsenału Piaskowego wg projektu Richarda Plüddemanna i Friedricha Friese oraz Heinricha Küstera, autora konstrukcji. Jednocześnie wybudowano drugą bliźniaczą halę przy ul. Kolejowej (nie istnieje), realizując w ten sposób plan władz miejskich na rozwiązanie problemów (estetycznych, komunikacyjnych, sanitarnych) związanych z tradycyjnym handlem na głównych placach i ulicach intensywnie rozwijającego się miasta. Wraz z halą powstały dwa budynki: mieszkalny przy ul. Piaskowej 15 oraz administracyjny, przy ul. Kraińskiego 15. Hala była remontowana w latach 30-tych XX wieku, kiedy to prawdopodobnie usunięto z niej polichromie wnętrza. W 1945 r. została nieznacznie uszkodzona. Gruntowny remont przeprowadzono w latach 1980-83. Do tego czasu zachowały się oryginalne stoiska i posadzki. Oba budynki towarzyszące hali zburzone w czasie wojny znacznie przebudowano w trakcie odbudowy.
Opis
Budowla na planie zbliżonym do litery L, o układzie bazylikowym, dwukondygnacyjna, podpiwniczona, z obiegającymi na poziomie 1. piętra galeriami. Od pn.-zach. masywna, narożna wieża zegarowa na planie kwadratu, od pn.-wsch. druga, znacznie niższa, bardziej przysadzista. Po stronie pn. od nawy gł. wychodzą dwa krótkie ramiona, od pd-wsch. jedno, dwukrotnie dłuższe. Nawa i ramiona wsparte na parabolicznych łukach żelbetowych, bezpośrednio podtrzymujących dwuspadowe dachy. Wieże o dachach czterospadowych. Elewacje o formach neogotyckich, z cegły, z użyciem piaskowca w narożach, partii cokołowej i dekoracji architektonicznej. Wieża zegarowa zwieńczona fryzem arkadkowym naśladującym krenelaż. Piaskowcowe detale w obrębie szczytów i portali w stylistyce secesji. Od wschodu i zachodu na osi nawy gł. portale z bramą wjazdową po środku i bocznymi wejściami. W tympanonach portali dekoracja zwierzęco-florystyczna, nawiązująca do funkcji hali. W narożniku pd.-wsch. wieży zegarowej płaskorzeźba autorstwa Carla Ulbricha - wrocławska przekupka pod parasolem. W szczytach budowli herb Wrocławia. Wmurowane w elewacje pn. kule armatnie, kartusz z datą 1523 (elewacja wieży zegarowej) oraz historyzujące formy dekoracji (pseudokrenelaż, sterczyny-blanku, ciosy kamienne w narożach) przywodzą na myśl poprzednio znajdujące się na tym miejscu budowle: arsenał i mury obronne.
Wnętrze natomiast w odmiennej stylistyce funkcjonalizmu: wysokie, jasne, oświetlone dużymi oknami, oszklone pierwotnie nieprzeźroczystym, żółtawym szkłem. Komunikację w budynku zapewniało 5 wewnętrznych i 3 zewnętrzne klatki schodowe oraz 3 windy. Elementy konstrukcyjne pokryte były do lat 30-tych XX dekoracją geometryczną, a na pd. ścianie nawy poprzecznej widniał obraz Nowego Targu w zimie, Emila Nöllnera.
Obiekt dostępny.
oprac. Teresa Przydróżna, OT NID we Wrocławiu, 16-11-2015 r.
Rodzaj: budynek użyteczności publicznej
Styl architektoniczny: nieznana
Materiał budowy:
ceglane
Forma ochrony: Rejestr zabytków, Ewidencja zabytków
Inspire id: PL.1.9.ZIPOZ.NID_N_02_BK.75145, PL.1.9.ZIPOZ.NID_E_02_BK.197785