Na uwagę zasługuje kompozycja jego elewacji frontowej z symetrycznym układem ostrołukowych otworów okiennych i środkowym wykuszem na piętrze, nadwieszonym nad głównym wejściem do budynku. W latach 1872-1880 mieszkał w nim dr Robert Koch (1843-1910), niemiecki lekarz i uczony, jeden z twórców mikrobiologii lekarskiej, odkrywca bakterii wywołujących wąglika i cholerę oraz prątka gruźlicy, laureat Nagrody Nobla (1905 rok). W budynku mieści się m. in. Muzeum dra. Roberta Kocha, będące oddziałem Muzeum Regionalnego w Wolsztynie.

Historia

Budynek został wzniesiony w l. 1842-1846 z fundacji Angielki Marii Pearce, przebywającej w Wolsztynie na zaproszenie rodziny Gajewskich, z przeznaczeniem na siedzibę szpitala pod nazwą „Dom pod Samarytaninem”, a w części na mieszkania dla personelu. W latach 1872-1880 w budynku mieszkał i pracował dr Robert Koch, niemiecki lekarz (wówczas powiatu babimojskiego) i bakteriolog, odkrywca bakterii wywołujących wąglika i cholerę oraz prątka gruźlicy (za badania nad gruźlicą został uhonorowany Nagrodą Nobla w 1905 roku).

Na pocz. XX w., kiedy oddano do użytku nowy szpital położony między ulicami Wschowską i Strzelecką (ob. Szpital Powiatowy w Wolsztynie), budynek w całości  został przeznaczony na cele mieszkalne. W l. 1958-1973 znajdowała się w nim izba pamięci poświęcona dr. Robertowi Kochowi. W 1995 r. przeprowadzono generalny remont budynku połączony z adaptacją pomieszczeń na parterze w części wsch. na cele muzealne. W 1996 r. zostało powołane Muzeum dra. Roberta Kocha.

Opis

Budynek jest położony w centrum Wolsztyna, po pd. stronie ul. R. Kocha (na wprost wylotu ul. Krzywej), pod numerem 12. Obiekt usytuowany w zwartej zabudowie (jego ściany szczytowe łączą się z sąsiednimi budynkami), elewacją frontową zwrócony w kierunku północnym. Po jego pd. stronie, na odrębnej działce znajduje się wolnostojący budynek oficyny.

Budynek został wybudowany w stylu neogotyckim, na rzucie zbliżonym do równoległoboku, z cegły i otynkowany. Jest dwukondygnacyjny, częściowo podpiwniczony o bryle prostopadłościennej, urozmaiconej trójbocznym, środkowym wykuszem w elewacji frontowej, nadwieszonym nad bramą, oraz wąską, wieloboczną, dwukondygnacyjną przybudówką przy elewacji tylnej, przesuniętą w kierunku zach. względem jej osi. Budynek nakrywa dach dwuspadowy o kalenicy równoległej względem ulicy, kryty dachówką. Nad ryzalitem dach jest odrębny, pokryty blachą.

Elewacja frontowa jest dwukondygnacyjna, zwieńczona gzymsem profilowanym z fryzem, pięcioosiowa na parterze, z bramą na osi, na piętrze – siedmioosiowa, zaakcentowana, środkowym, trójosiowym wykuszem. Otwory okienne są zamknięte łukiem ostrym, otoczone wykonanymi w tynku profilowanymi opaskami, na parterze posiadają drewniane, zewnętrzne okiennice. Środkowe okno w wykuszu na piętrze jest flankowane potrójnymi półkolumnami. Szeroki, prostokątny otwór bramy jest zamknięty łukiem koszowym. Wrota są drewniane, dwuskrzydłowe z nadświetlem. Elewacja tylna jest pozbawiona detalu dekoracyjnego, urozmaica ją jednoosiowa wieloboczna przybudówka po zach. stronie bramy. Otwory okienne są prostokątne. Elewacje szczytowe, wsch. i zach., są pozbawione podziałów (jedynie w górnej partii ściany zach. znajdują się dwa niewielkie okienka) i połączone z analogicznymi ścianami sąsiednich budynków.

Układ wnętrza budynku jest dwutraktowy z sienią przelotową na osi, poszerzoną po stronie zach. w trakcie pd. o klatkę schodową z drewnianymi schodami jednobiegowymi, łamanymi, policzkowymi. Stropy nad parterem i piętrem są drewniane. Na parterze, we wsch. części budynku znajdują się dwa pomieszczenia Muzeum dra. Roberta Kocha, w części zach. oraz na piętrze – mieszkania. Oryginalne wyposażenie stanowią drewniane schody oraz drzwi zachowane w części pomieszczeń. Ekspozycja Muzeum dra. Roberta Kocha prezentuje związane z nim pamiątki i wyposażenie jego warsztatu pracy.

Zabytek dostępny w części mieszczącej Muzeum dra. Roberta Kocha, które jest oddziałem Muzeum Regionalnego w Wolsztynie. Bliższe informacje na jego temat, m. in. godziny otwarcia, są podane na stronie www.muzea-wolsztyn.com.pl (data dostępu: 13.12.2017 r.).

Oprac. Anna Dyszkant, OT NID w Poznaniu, 13.12.2017 r.